Ministerie van Verkeer en Waterstaat

Toespraak van minister van Verkeer en Waterstaat, Karla Peijs, op de Ministeriële Conferentie Verkeersveiligheid bij de start van de derde werksessie over handhaving op dinsdag 26 oktober 2004, in Ver

(Alleen de uitgesproken tekst geldt)

Beste collega's, dames en heren,

Welkom op deze tweede dag van de ministeriële conferentie over verkeersveiligheid.

Verkeersveiligheid is een Europese topprioriteit! Dat vind ik niet alleen, dat vinden we eigenlijk allemaal. Dat blijkt ook uit de ambitie die we vorig jaar als transportministers hebben uitgesproken om het aantal verkeersdoden in de EU in 2010 met de helft terug te brengen.
Ik vind het belangrijk dat we deze dagen voortbouwen op het succes van Verona I. Uw aanwezigheid deze twee dagen hier in Verona bewijst dat u die ambitie ook heeft.

Mijn dank en complimenten aan collega Lunardi, die deze conferentie samen met Nederland heeft willen organiseren.

Het menselijk leed door verkeersongevallen is enorm, en de materiële en immateriële schade loopt in de miljarden guldens. In een klein en relatief verkeersveilig land als Nederland vallen er bijna 1100 verkeersdoden per jaar.
In de hele Unie zijn dat er bijna 60.000!
Het is dus ontzettend goed dat we er met zijn allen bovenop zitten!

We moeten in Europa komende jaren grote stappen zetten van denken naar doen.
Daarvoor is het essentieel dat we de gezamenlijke Europese uitgangspunten op het terrein van de verkeersveiligheid verder implementeren.

De komende decennia zal de drukte op de Europese wegen alleen maar toenemen.

Een brede politieke consensus over de conclusies van Verona 2 geeft een belangrijk politiek signaal af in de richting van de Europese burgers, de transportwereld en het bedrijfsleven. Een signaal dat duidelijk maakt dat het ons ernst is met de verkeersveiligheid.

In dat verband is het akkoord in de Transportraad van 7 oktober over de harmonisatie van rijbewijzen al een belangrijke stap voorwaarts naar een veiliger Europese verkeershandhaving.
Gelukkig staan we er als politici niet alleen voor. Dat bleek dit jaar in Dublin waar wij op uitnodiging van collega Seamus Brennan bijeenkwamen.
Een groot aantal vertegenwoordigers van het bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties beloofde hun steentje bij te dragen en ondertekende het Europees Handvest voor Verkeersveiligheid.

Vandaag bespreken we in twee sessies de thema's handhaving en voertuigveiligheid. In mijn visie zijn dat twee belangrijke pijlers voor een veiliger verkeer op onze wegen.

Maar verkeersveiligheid begint en eindigt natuurlijk bijna altijd bij de eigen verantwoordelijkheid van weggebruikers en transportsector. Maar ook bij de persoonlijke betrokkenheid van de minister. Gáán wij ervoor of niet?

Met name de bedrijven in de transportsector - de professionals - hebben een speciale verantwoordelijkheid. Als die een consequente safety culture in hun bedrijfsvoering inbouwen, is dat een waardevol instrument om een grotere verkeersveiligheid te bereiken. Safety culture zal bij alle betrokken partijen in het DNA moeten komen.
Dat is niet eenvoudig, maar de overheid kan daar bij helpen.

In Nederland hebben we daarvoor, in nauwe samenwerking met het beroepsgoederenvervoer, een safety scan ontwikkeld. Die hebben we op CD-ROM gezet om breed te verspreiden onder transportondernemingen.
In deze safety scan worden onderwerpen behandeld als arbeidstijden, bijscholing, onderhoud, afweging kortste route versus veiligste route, enzovoorts.
Bedrijven zien dan in een oogopslag hoe ze nog veiliger kunnen werken. Kortom, een praktisch en concreet middel om een safety culture te ontwikkelen in het beroepsgoederenvervoer.

Ik vind het leuk dat ik u deze CD-ROM in een vertaalde versie kan aanbieden namens het Nederlands voorzitterschap. Ik zou zeggen, doe er uw voordeel mee! En als u meer over dit project wilt weten, dan hoor ik dat graag.

Ik hoop dat middelen als deze ook kunnen bijdragen aan meer veiligheid in het bestelverkeer.
Uit cijfers blijkt dat namelijk het bestelverkeer in diverse landen erg hoog scoort in de ongevallen.
Ik realiseer me overigens dat een CD-rom het probleem nooit helemaal oplost.
Want de problemen in het bestelverkeer zijn voor een groot deel te wijten aan onvoldoende vaardigheden van chauffeurs. Ze hebben nu nog geen aanvullende opleiding nodig. En de derde richtlijn rijbewijzen biedt daarvoor ook niet meteen een oplossing.

Ik hoop daarom dat de Commissie met voorstellen komt voor een aanvullende opleiding, vergelijkbaar met de vakopleiding voor beroepschauffeurs in het zware goederenvervoer.

Samengevat moet verkeersveiligheid onze permanente aandacht hebben. De beste strategie is een integrale mix van onderwijs en voorlichting, innovatieve technologie, handhaving, veilige infrastructuur en het vasthouden en aanscherpen van veiligheidseisen voor voertuigen. Al deze elementen moeten we in samenhang bekijken en ontwikkelen.

Het effect is des te groter, als we de zaken in Europees verband coördineren.
Daarom zijn we vandaag bij elkaar.
Als we er vandaag in slagen politieke consensus te bereiken over een aantal conclusies, geeft dat een enorme impuls aan de Europese verkeersveiligheid.
Overigens: `handhaven' is niet concluderen maar `doen'! Daar ben ik van overtuigd.

In december wil ik als voorzitter van de Transportraad de conclusies van deze ministeriële conferentie voorleggen aan de Raad en ze daarmee formaliseren.
Maar nu aan het werk.
Ik stap over naar het eerste thema van vandaag: handhaving

In Nederland hebben we berekend dat er 25 tot 30% minder doden in het verkeer vallen als iedereen zich aan de maximumsnelheid zou houden. U en ik weten dat we die cijfers door strengere handhaving kunnen benaderen. Maar u en ik weten ook dat we nu eenmaal niet bij elke kilometerpaal een politieagent kunnen neerzetten.

Strenger en gerichter handhaven kunnen we wel.
In dat verband ben ik benieuwd naar de successen in Frankrijk op dat gebied.
De heer Heitz zal daar straks meer over vertellen namens onze Franse collega.

Om succesvol te kunnen handhaven, is het belangrijk dat regels geloofwaardig zijn. Draagvlak is een eerste vereiste, anders houdt niemand zich aan de regels.

Handhaving, voorlichting en educatie gaan dus hand in hand. Handhaving en gedragsbeïnvloeding moeten elkaar versterken. Op deze wijze kunnen we de komende jaren grote reducties van verkeersslachtoffers bereiken.

De eerste spreker van vanmiddag bewijst hoe de verschillende verkeersveiligheidsthema's in elkaar grijpen.
Want handhaving is niet alleen kwestie van gedrag, maar vooral van technologie.
Technologie vergemakkelijkt het handhaven; niet alleen langs de weg, maar straks ook in de auto.

De ontwikkeling van technische vondsten als het alcoholslot, de snelheidsbegrenzer en slimme gordelsystemen gaat onverminderd voort.

De bijdrage van de heer Bjelfvenstam over de ervaringen in Zweden met de toepassing van technologieën en de betrokkenheid van de auto-industrie zal een belangrijke impuls geven aan onze discussie vandaag.

Ik ben bijzonder benieuwd naar zijn verhaal en dat van de heer Heitz en ik verwacht dat zijn bijdrage ons voldoende stof tot nadenken en discussie geven.
Dan geef ik nu graag als eerste het woord aan de heer Heitz.