Raad voor het openbaar bestuur

Datum laatste wijziging: 25 oktober 2004

Zorgen over ontwikkeling gemeentelijke financiën, Gemeenten spelen in op allerlei maatschappelijke ontwikkelingen voorkeuren. Zo geven gemeenten meer geld uit aan veiligheid. Gemeenten dekken die extra uitgaven voor een deel door bijvoorbeeld minder uit te geven aan het wegenonderhoud. Naast bezuinigingen op en verschuivingen van bestedingen bij gemeenten heeft dit geleid tot een grotere stijging van de gemeentelijke belastingen dan werd verwacht.

Ook het rijksbeleid heeft op veel terreinen gevolgen voor de uitgaven van gemeenten. Voorbeelden zijn de Wet Werk en Bijstand, de Wet maatschappelijke ondersteuning en de gevolgen van het Waterbeleid in de 21e eeuw. Deze ontwikkelingen spelen zich af tegen de achtergrond van een beperkte groei van het gemeentefonds en bezuinigingen bij het rijk. Juist dan is het van belang dat de verdeling van het gemeentefonds goed aansluit op de kosten. De uitgaven op het terrein van Bijstand en Zorg, Openbare Orde en Veiligheid (OOV), Wegen en Bestuur dienen daarom nader te worden onderzocht.

Als de verdeling van het gemeentefonds niet meer goed aansluit bij de kosten dan kunnen gemeenten in de financiële problemen komen. Het advies van de Rfv hierover kunt u hier downloaden.

Evaluatie Rfv: Gevraagde Raad?
Er heeft een evaluatie plaatsgevonden van de Raad voor de financiële verhoudingen over de zittingsperiode 2000-2004. In de evaluatie wordt ingegaan op de hoofdvraag "Heeft de Rfv ertoe gedaan: heeft hij verschil uitgemaakt?". Het rapport is hier te downloaden.

FAMO
Op de bijeenkomst van de Contactgroep financiën van de FAMO op 24 september heeft de secretaris de heer Van Haeften gesproken over het thema deregulering. De toespraak is hier te downloaden.

De Werkprogramma 2005
De Raad heeft in een brief aan minister Remkes van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties te kennen gegeven over welke onderwerpen hij in 2005 advies denkt te kunnen uitbrengen. De brief is hier te downloaden.

Advies wetsvoorstel wijziging toezichtsbepalingen Gemeentewet (Provinciewet)
De Raad heeft de principiële vraag naar de meest wenselijke rol van het financiële toezicht aan de orde gesteld. Naarmate de horizontale controle (van gemeenteraad, de accountant, de lokale rekenkamer, de pers, e.a.) omvangrijker en beter is georganiseerd, dient het verticale toezicht van provincie en rijk minder te worden. Gezien de aanzienlijke versterking van de horizontale controle afgelopen periode ziet de Raad mogelijkheden voor vermindering van het (verticale) toezicht door de provincie. De rechtvaardiging van het verticale toezicht is immers primair gelegen in de mogelijkheid van gemeenten bij structurele tekorten een beroep te doen op aanvullende steun (art. 12 Fvw). Het advies is hier te downloaden.

Autonomie en belastinggebied van gemeenten
Verschillende argumenten en ontwikkelingen pleiten in de optiek van de Raad voor een verruiming van het belastinggebied van gemeenten. Naast argumenten die ontleend zijn aan het autonomiebeginsel spelen er (macro) economische overwegingen en verdeeltechnische overwegingen een rol. De omvang van het belastinggebeid moet wel worden gerelateerd aan de autonome taken die decentrale overheden hebben. Het advies komt naar verwachting in november uit.

Evaluatie Rfv
De Raad heeft gesproken over het uit te brengen evaluatie van de tweede raadsperiode van de Rfv naar aanleiding van evaluatierapport besproken van de B & A Groep. De reactie zal eind deze maand aan de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties worden uitgebracht en op deze site worden gepubliceerd.

Afschaffing van het gebruikersdeel OZB op woningen en maximering OZB De Raad is in afwachting van een adviesaanvraag. Mocht die er onverhoopt niet komen dan zal de Raad na het openbaar worden van het wetsvoorstel niet schromen een spontaan advies uit brengen.

Periodiek onderhoudsrapport 2005
In het uit te brengen advies zal de Raad wijzen op de trends die vergaande gevolgen hebben voor de financiële verhoudingen en de verdeling van het gemeentefonds in het bijzonder. Voorbeelden zijn het BTW-compensatiefonds, de Wet Werk en Bijstand, de Wet maatschappelijke ondersteuning, de gevolgen van het Waterbeleid in de 21e eeuw, de OZB-plannen van het kabinet. De verdeling van het gemeentefonds is op veel terreinen/clusters in beweging. Dit tegen de achtergrond van een minimale groei van de omvang van het gemeentefonds. Zeker in tijden van financiële krapte is het van groot belang dat de verdeling van de middelen goed aansluit bij de kostenverschillen.

Advies WMO
De Raad heeft advies uitgebracht over de WMO. De Rfv is van mening dat op dit moment de financiële risico's van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning voor de gemeenten te groot zijn. Het Rijk moet voorlopig verantwoordelijk blijven voor deze risico's. Meer over de inhoud van dit advies kunt u hier lezen. Het advies kunt u ook hier downloaden.

GHOR
De Raad heeft zich uitgesproken over de financiële aspecten van de geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen ten behoeve van een gezamenlijk door de Raad voor de Volksgezondheid en de Raad voor het openbaar bestuur uit te brengen advies over bestuurlijke inrichting en organisatie van de GHOR. Het advies is nu te downloaden.

Recente verschenen adviezen:

Wet Werk en Bijstand

Doeluitkering Duurzaam Veilig II

Afschaffing gebruikersdeel onroerende-zaakbelastingen op woningen
---