Time : 3:24:24 PM
Date : Wednesday, October 20, 2004
Sender Name: Fedichem
London Economics analyseert de Belgische electriciteitsmarkt
Op vraag van de Algemene Raad van de Creg heeft het studiebureau
London Economics een "stand van zaken" opgemaakt van de huidige
werking van de Belgische elektriciteitsmarkt. Febeliec verwelkomt
deze eerste grondige analyse door neutrale economen. Het is een
diepgaande en vrij volledige studie waarop de politieke overheid en
de regulatoren zich kunnen baseren voor het bijsturen van de
scheefgelopen situatie.
De studie geeft een oplijsting van fundamentele tekortkomingen in de
huidige structuren en werking van de vrijgemaakte elektriciteitsmarkt
in België:
- Ze geeft aan hoe ongeloofwaardig de huidige marktorganisatie is en
hoe eenvoudig de dominante speler de prijszetting naar zijn hand zou
kunnen zetten. Zelfs wanneer de dominante speler van die mogelijkheid
geen misbruik maakt, is deze situatie nefast want zij schrikt
potentiële nieuwe investeerders af.
- De studie bevestigt dat voor grotere verbruikers er momenteel geen
echt alternatief is voor de lokale dominante producent. Voor
ondernemingen met een verbruik hoger dan 10 GWh bestaan er geen echte
keuzemogelijkheden; elektriciteit aankopen in het buitenland is geen
optie want de interconnectiecapaciteit is fysiek beperkt, congestie
is onvoorspelbaar en risicomanagement voor energie en balancing is
onhaalbaar. Daarenboven is investeren in productiecapaciteit niet
gemakkelijk omdat er geen sites ter beschikking staan van nieuwe
spelers.
- Ze bevestigt de vroegere analyses van de Algemene Raad van de Creg,
die aantonen dat de concurrentiekracht inzake elektriciteitsprijzen
er voor de industrie in België sinds de vrijmaking sterk is op
achteruitgegaan,
- De studie toont ook aan hoe weinig efficiënt de verschillende
maatregelen en acties zijn die tot nu toe door de verschillende
instanties zijn ondernomen:
- het huidige systeem van VPP-veilingen (Virtual Power Plants)
doet amper iets aan de afbouw van de dominante positie;
- de manier waarop de importcapaciteit aan de Zuidgrens wordt
toegewezen, stimuleert geenszins de mededinging;
- het regime van standaardleverancier uitgewerkt door de gewesten
heeft de verticale integratie en de positie van de historische
leveranciers versterkt;
- de herhaaldelijke herzieningen van de tarieven voor netgebruik
verhogen de onzekerheid;
- ....
- De studie doorprikt ook de idee dat meerdere spelers niet nodig
zijn omdat alleen al de mogelijkheid dat er nieuwkomers kunnen komen
de bewegingsvrijheid van de lokale dominante speler zou reduceren. De
Belgische elektriciteitsmarkt is, met andere woorden, niet
"contestable", onder andere door de vele toetredingsdrempels waarvan
de studie het overzicht geeft.
De studie bevat een reeks aanbevelingen om te komen tot een
goedwerkende markt. Het is een lijst van remedies die er moeten voor
zorgen dat misbruik van marktmacht niet meer mogelijk is. Deze
voorstellen zijn bestemd voor de Belgische overheid. De auteurs gaan
er immers vanuit dat het op zijn minst nog 5 à 7 jaar duurt vooraleer
een echte Europese markt tot stand kan komen.
De voorstellen van London Economics liggen volledig in de lijn van de
opdracht van de studie, nl, "marktwerking onderzoeken en
bevorderen". Het uitgangspunt zélf, de vrije mededinging, wordt in de
studie niet in vraag gesteld. Van alle mogelijke maatregelen worden
de voor- en nadelen opgesomd en wordt het effect op de mededinging
geanalyseerd. Het is aan de bevoegde overheden om hieruit een
weloverwogen keuze te maken en begeleidende overgangsmaatregelen uit
te werken.
London Economics vraagt onder meer speciale aandacht voor de
problematiek van de verticale integratie, het aandeelhouderschap van
Electrabel in Elia en in sommige distributienetbeheerders
(Distribution System Operators of DSO's), het overgewicht van
Electrabel in zowel de productie als de levering, waarbij de trading
room de beide zijden (zowel vraag als aanbod) bedient.
Febeliec vindt in het rapport verscheidene van haar bedenkingen uit
het verleden terug en wenst deze dan ook opnieuw onder de aandacht te
brengen. Zoals de Europese richtlijnen terzake reeds stelden, moet de
hervorming van de elektriciteitsmarkt de versterking van de
concurrentiekracht van de industriële energiegebruikers als
doelstelling hebben. Met deze doelstelling moet de overheid rekening
houden bij haar keuze uit de verschillende door Londen Economics
voorgestelde maatregelen. Ook mag de overheid zich niet beperken tot
pure markt-maatregelen maar zo nodig ook bewarende maatregelen nemen
in afwachting van een Europese markt met competitieve prijzen die de
industrie toelaten te concurreren op wereldschaal.
Daarom zijn we voorstander van
- "full ownership unbundling" tussen Electrabel en Elia en tussen
Electrabel en sommige distributienetbeheerders;
- voldoende garanties voor een transparante en niet-discriminerende
bevoorrading in aardgas voor alle elektriciteitsproducenten;
- regulerende maatregelen voor publicatie van noodzakelijke
informatie ter bevordering van de transparantie op elk vlak;
- het bestuderen van "Capacity Release" onder een verder te
definieren vorm, zij het PPA's (Power Purchase Agreements),
one-to-one power swaps,enz...., bij voorkeur in een Europees kader;
- wanneer de productie-installatie niet optimaal gebruikt wordt,
"site release" om investeringen in nieuwe productie-eenheden te
stimuleren;
- optimaal gebruik maken van de bestaande grensoverschrijdende
verbindingen en versnelde uitvoering van de beloofde investeringen in
bijkomende netwerkverbindingen zodat ze niet beperkend zijn voor de
energiestromen;
- het uitwerken van adequate bewarende maatregelen op het vlak van de
commodityprijs, de transport- en distributiekosten en alle andere
kosten zoals heffingen die hetzij rechtstreeks of onrechtstreeks op
de grootverbruiker worden verhaald, en dit zolang het beoogde doel
niet is bereikt;
- het promoten, vergemakkelijken en begeleiden van het investeren in
nieuwe productiecapaciteit.
Informatie: Luc Braet, Voorzitter Febeliec (tel. 02 509 14 10, GSM:
0477 63 87 74, luc.braet@steelbel.be)
Peter Claes, Ondervoorzitter Febeliec (tel. 02 238 97 62, GSM: 0496
59 36 20, pclaes@fedichem.be)
Frank Vandermarliere, verantwoordelijke energie Agoria (tel. 02 706
79 16, fax: 02 706 79 24, e-mail: frank.vandermarliere@agoria.be)