|Tweede Kamer der Staten Generaal | |Vaste Commissie voor Onderwijs, Cultuur en | |Wetenschappen | |T.a.v. Mw. E.C. E. de Kler, griffier | |Postbus 20018 | |2500 EA 'S-GRAVENHAGE | | |
|Utrecht: |12 oktober 2004 | |Kenmerk: |Cb04-1159/ev/jdb | |Betreft: |Begrotingsbehandeling OCW | |Inlichtingen|Ellen Visser (eshvisser@cg-raad.nl) | |: |Hillie Beumer (h.beumer@fvo.nl) |Geachte dames en heren,
Met belangstelling hebben de Chronisch zieken en Gehandicapten Raad Nederland (CG-Raad) en Federatie van Ouderverenigingen (FvO) kennis genomen van de Rijksbegroting. Het motto van de begroting van OCW: "Van woorden naar daden: Uitvoeren!" spreekt ook de FvO en CG-Raad zeer aan. Voor een aantal zaken is het van het grootste belang dat er na een heleboel woorden, nu daden worden gesteld.
Begin november vindt de behandeling plaats van de begroting van OCW. CG- Raad en FvO brengen u daartoe graag nog een aantal zaken onder de aandacht.
Meedoen, meer werk, minder regels
in het middelbaar beroepsonderwijs en hoger onderwijs? Goed onderwijs is een basisvoorwaarde voor volwaardig burgerschap. Onderwijs is een recht van ieder kind, van iedere jongere. Toch lijkt dit recht voor kinderen en jongeren met een chronische aandoening of (lichamelijke of verstandelijke) handicap minder goed gewaarborgd dan voor andere kinderen. Immers, opheffing van regels blijkt te leiden tot minder voorzieningen in het middelbaar beroeps onderwijs. Niet minder dan zestig procent van de mbo-leerlingen met een chronische ziekte of handicap haakt voortijdig af. Het kabinet streeft naar een percentage van acht procent uitvallers.
Om meer leerlingen met een handicap of chronische ziekte echte kansen te bieden op onderwijs en een (vak)diploma bepleiten FvO en CG-Raad: Maatregelen waardoor leerlingen gebruik kunnen maken van ambulante begeleiding en Rea-scholingsmiddelen. Voor het najaar van 2003 bestonden deze mogelijkheden wél.
Maatregelen waardoor scholieren met een handicap of chronische ziekte, ook in het mbo en het hoger onderwijs, zo nodig AWBZ-zorg op school kunnen ontvangen. Dit moet mogelijk zijn via een persoonsgebonden budget of als zorg in natura, naar keuze van de scholier zelf.
Alsnog tegemoet te komen aan het eerder gepresenteerde voorstel van de FvO, BVE-Raad en de CG-Raad, om leerlinggebonden financiering in het middelbaar beroepsonderwijs te introduceren. De nu toegezegde verhoging van twee miljoen euro in 2005 voor voorbereidende en ondersteunende activiteiten voor leerlingen met een chronische ziekte of handicap in het mbo is absoluut onvoldoende om de beoogde groep leerlingen écht goede begeleiding te geven en eerder genoemde verslechteringen te compenseren. Uitzonderingsregeling op de beoogde stop op overheidsbekostiging voor dertig plussers. Conform de Wet op de Studiefinanciering 2000 zou een uitzondering gemaakt moeten worden voor studenten met een handicap of chronische ziekte. Immers, velen van hen komen later dan anderen toe aan een studie in het Hoger Onderwijs, of stappen noodgedwongen over naar een andere studie, waardoor op latere leeftijd wordt aangevangen met een studie.
CG-Raad en FvO roepen staatssecretaris Rutte op om daadwerkelijk uitvoering te geven aan de motie van mevrouw Aasted-Madsen en de toegang tot het MBO voor deelnemers met een beperking te bevorderen. CG-Raad en FvO zijn hierbij voorstander van de introductie van leerlinggebonden financiering in het Bve.
Schoolbegeleiding
Onderwijsbegeleidingsdiensten, pedagogische centra en opleidingsinstituten moeten zich bij hun productontwikkeling meer laten leiden door de vraag van de scholen. Daarom wordt overgegaan van aanbodfinanciering naar vraagfinanciering. Per 1 augustus 2005 wordt het rijksbudget voor de schoolbegeleidingsdiensten (gefaseerd) rechtstreeks aan de scholen uitgekeerd.
De CG-Raad en FvO juichen deze ontwikkeling in principe toe. Zij vragen zich echter af of kinderen die (langdurig) ziek thuis zijn en waarvoor de thuisschool verantwoordelijkheid draagt - waarbij de school een beroep kan doen op geoormerkte middelen bij de sbd-en - niet het kind van de rekening worden. Het blijkt namelijk dat een groot deel van de scholen niet op de hoogte is van hun verantwoordelijkheid en mogelijkheden in deze. Uit het evaluatie-onderzoek wordt aangegeven dat niet alle zieke leerlingen bij de consulenten worden aangemeld, omdat:
scholen onvoldoende bekend zijn met de regeling;
scholen het niet nodig vinden dat zieke leerling onderwijs krijgt; de lengte van ziekteperiode verkeerd wordt ingeschat; er onduidelijkheid is over de verantwoordelijkheid. Dit kan tot gevolg hebben dat scholen geen beroep meer gaan doen op de expertise van de consulenten zieke leerlingen bij de schoolbegeleidingsdienst, op het moment dat zij deze zorg zelf moeten gaan inkopen. Met als gevolg dat kinderen thuis blijven zitten zonder onderwijs
- met alle gevolgen van dien - en waardoor expertise verdwijnt.
FvO en CG-Raad geven de oplossing ter overweging om deze specifieke expertise onder te brengen bij REC's cluster 3, die ook de ambulante begeleiding verzorgen aan langdurig zieke kinderen. Hierdoor kunnen ouders bij één loket terecht en expertise blijft behouden en uitwisselbaar. Voorwaarde blijft dat scholen beter geïnformeerd moeten worden over de verantwoordelijkheid die zij in deze dragen. Een eerder door ons voorgestelde oplossing is scholen te verplichten hun visie en beleid omtrent het onderwijs aan zieke leerlingen te beschrijven in de schoolgids.
Operatie Jong
De doelstellingen van Operatie Jong zijn ambitieus. Er bestaat een groot aantal beleidsmaatregelen voor zorgleerlingen
(onderwijsachterstandenbeleid, weer samen naar school, onderwijs aan kinderen met een handicap of gedragsstoornis, veiligheid op school) terwijl het in een groot deel van de gevallen om dezelfde kinderen gaat die een beroep doen op de voorzieningen die voortvloeien uit de beleidsmaatregelen. Het wordt steeds duidelijker dat veel ouders, maar ook zorgvoorzieningen, door de bomen het bos niet meer zien. Voor iedere maatregel een ander loket en andere (toelatings)criteria. Om nog maar niet te spreken over aanvullende voorzieningen op het gebied van zorg (AWBZ) of arbeid (REA). FvO en CG-Raad staan van harte achter het stroomlijnen en afstemmen van (de toegang tot) voorzieningen. De evaluatie van WSNS, GOA en LGF, waarvan de resultaten eind 2004 beschikbaar komen, zou daarom niet alleen gebruikt moeten worden om helder te krijgen waar de drie terreinen elkaar ondersteunen en botsen, zoals wordt aangekondigd in de begroting, maar ook aanknopingspunten moeten bieden om de trajecten zoveel mogelijk op elkaar af te stemmen. We vertrouwen erop dat zinnen als: "Om het leerlingen mogelijk te maken passend onderwijs te volgen, is er een aantal schoolsoorten in het primair onderwijs: basisonderwijs, speciaal basisonderwijs en (voortgezet) speciaal onderwijs" in toekomstige begrotingen vervangen zullen zijn door: "Het onderwijs is dusdanig ingericht dat het is aangepast aan de behoeften van ieder kind, zodanig dat er sprake is van passend (adaptief) onderwijs, waar ieder kind terecht kan voor onderwijs op maat".
FvO en CG-Raad pleiten voor de ontwikkeling van een heldere inhoudelijke visie op onderwijs aan leerlingen met beperkingen, chronische ziekte of een onderwijsachterstand anderszins. ,Deze visie moet ten grondslag liggen aan die ten grondslag moet liggen aan beleidskeuzes. Eén kind, één plan blijft daarbij uitgangspunt.
Leerling gebonden financiering
Aan het eind van het jaar vindt de evaluatie plaats van het eerste jaar Leerlinggebonden financiering. FvO en CG-Raad zien deze met zeer veel belangstelling tegemoet. Uit het onderzoek dat onlangs door FvO en VIM is uitgevoerd, blijkt dat toegang tot het regulier onderwijs nog lang geen vanzelfsprekendheid is. (Ouders over de rugzak, september 2004). FvO en CG-Raad zijn dan ook van mening dat de Wet Gelijke Behandeling op grond van handicap of chronische ziekte op korte termijn dient te worden uitgebreid naar het funderend onderwijs. We verwachten dat hiermee de beoogde effecten van LGF (keuzevrijheid ouders, meer integratie in regulier onderwijs) daadwerkelijk zichtbaar zullen worden.
Hoogachtend,
Jan Troost Rob Jerphanion Voorzitter CG-Raad Voorzitter FvO