Zoeken: ____________
CENTRAAL PLANBUREAU
Onderwerp: persbericht
Nummer: 45
Datum: 19 oktober 2004
Inlichtingen bij: Rudy Douven (tel: 070-3383377) of Dick Morks (tel:
070-3383410)
Risicoverevening ziekenfondsen sterk verbeterd
Het systeem van risicoverevening op de ziekenfondsmarkt is in de
afgelopen jaren sterk verbeterd. Deze verbetering trad op doordat er
bij de risicoverevening met steeds meer verschillende kenmerken van
verzekerden werd rekening gehouden. Naast leeftijd en geslacht bevat
het systeem van risicoverevening tegenwoordig ook regionale,
sociaal-economische en gezondheidskenmerken van verzekerden. Deze
verbetering is belangrijk omdat een goed systeem van risicoverevening
een cruciaal onderdeel is van het nieuwe zorgstelsel in 2006.
Dit concludeert onderzoeker Rudy Douven in het vandaag verschenen CPB
Discussion Paper 'Risk adjustment in the Netherlands: an analysis of
insurers' health care expenditures'. Hij heeft voor de periode
1991-2001 onderzocht hoe het systeem van risicoverevening de
gezondheidszorguitgaven van ziekenfondsen heeft beïnvloed.
Goede risicoverevening is belangrijk
Sinds 1991 is sprake van risicoverevening voor de ziekenfondsen via
het systeem van normuitkeringen. Risicoverevening houdt in dat
verzekeraars met relatief veel hoge risico's financieel gecompenseerd
worden. Dit is belangrijk omdat de premie voor de
ziekenfondsverzekering niet afhangt van het risico dat de verzekerde
meebrengt. Risicoverevening verkleint de prikkels voor verzekeraars om
risicoselectie toe te passen, dat wil zeggen om minder aantrekkelijke
verzekerden te weren. Wanneer de baten van risicoselectie voor de
verzekeraar klein zijn, zal hij zich vooral richten op het
contracteren van een doelmatige zorgverlening. Voor een succesvolle
invoering van het nieuwe zorgstelsel in 2006 is goede risicoverevening
een belangrijke voorwaarde. Er zal dan immers voor alle
zorgverzekeraars sprake zijn van een acceptatieplicht en een verbod op
premiedifferentiatie naar risicokenmerken.
Ontwikkeling risicoverevening op de ziekenfondsmarkt
Uit het onderzoek blijkt dat risicoverevening de variatie in de
gemiddelde gezondheidszorguitgaven per verzekerde tussen ziekenfondsen
met ongeveer 85% vermindert. Het systeem van risicoverevening bestaat
uit 'risicoverevening vooraf' en 'compenserende maatregelen achteraf'.
In de beginjaren negentig werd door 'risicoverevening vooraf' de
variatie tussen ziekenfondsen aanvankelijk nog verminderd met 20%,
maar door een sterke verbetering van het systeem liep dit percentage
op naar ongeveer 55% in het jaar 2001. Vervolgens werd door
'compenserende maatregelen achteraf', zoals nacalculatie en
hoge-kostenverevening (het gezamenlijk betalen van ziekenfondsen voor
verzekerden met heel hoge kosten), de variatie in de
gezondheidszorguitgaven tussen ziekenfondsen verder gereduceerd.
Doordat de verbeteringen in het systeem van 'risicoverevening vooraf'
hand in hand liepen met een beleidsmatige afname van de 'compenserende
maatregelen achteraf', bleef de totale vermindering over de jaren
redelijk constant op circa 85%.
Na 'verevening vooraf' kunnen er nog steeds aanzienlijke verschillen
optreden tussen ziekenfondsen. Zo was gedurende de periode1997-2001
het gemiddelde ziekenfonds ongeveer 240 euro (2001 prijzen) per
verzekerde duurder uit dan het goedkoopste ziekenfonds. Na de
'compenserende maatregelen achteraf' wordt dit bedrag teruggebracht
tot ongeveer 70 euro. De studie laat zien dat structurele factoren de
resterende verschillen tussen de gezondheidszorguitgaven van
ziekenfondsen voor een groter gedeelte bepalen dan willekeurige
factoren. Wanneer de resterende structurele verschillen tussen
ziekenfondsen volledig verklaard kunnen worden door verschillen in
doelmatigheid van de verleende zorg, kan men spreken van een perfect
systeem van risicoverevening.
De studie laat zien dat er behalve structurele verschillen in
doelmatigheid tussen verzekeraars ook nog andere structurele factoren
een rol spelen. Een structurele factor die mogelijk een rol speelt, is
de lage projectie van de totale gezondheidszorguitgaven. In de
onderzochte periode was die projectie structureel te laag, waardoor
verzekeraars met een relatief gezondere populatie bevoordeeld werden.
Een mogelijke beleidsoptie is om via 'compenserende maatregelen
achteraf' te corrigeren voor een verkeerde projectie van de totale
gezondheidszorguitgaven.
CPB Discussion Paper 39, 'Risk adjustment in the Netherlands: an
analysis of insurers' health care expenditures', ISBN 90-5833-194-6,
is te bestellen bij:
Bibliotheek Centraal Planbureau
Postbus 80510
2508 GM Den Haag
Telefax: 070-3383350
E-mail: bibliotheek@cpb.nl
Prijs: 9 euro
De volledige publicatie is tevens (gratis) beschikbaar als
PDF-bestand.
Centraal Planbureau