besteding vrijkomende EKI-middelen
Kamerbrief inzake besteding vrijkomende EKI-middelen
Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Binnenhof 4
Den Haag
Directie Financieel Economische Zaken
Afdeling Begrotingszaken
Bezuidenhoutseweg 67
Postbus 20061
2500 EB Den Haag
Datum
20 oktober 2004
Behandeld
Martijn Dadema
Kenmerk
FEZ/BZ-264/04
Telefoon
070-3485208
Blad
1/5
Fax
070-3484803
Bijlage(n)
martijn.dadema@minbuza.nl
Betreft
Besteding vrijkomende EKI-middelen
Via de begroting 2005 van Buitenlandse Zaken (TK 29800 V) is de Tweede Kamer geïnformeerd over de verlaging van de EKI-toerekening over 2004 met EUR 300 miljoen Tevens is hierbij aangegeven dat de Tweede Kamer in de komende periode geïnformeerd zou worden over de besteding van deze middelen. Hoewel de formele verwerking van de invulling van deze EKI-meevaller zal plaatsvinden via de 2^e Suppletore wet, wil ik u middels deze brief nu reeds informeren over de besteding van de vrijvallende middelen.
Voorgesteld wordt voor 2004 een totaalbedrag van ongeveer EUR 246 miljoen goed te keuren, waarbij een groot deel betrekking heeft op het bilaterale landenprogramma. Voor bijna alle voorstellen geldt dat het intensiveringen betreft op prioriteiten uit de notitie Aan Elkaar Verplicht en daarmee de uitvoering van het huidige beleid ondersteunt. In een aantal gevallen kunnen nu prioritaire programma's worden gefinancierd waarvan het tempo van de uitvoering en het ambitieniveau tijdelijk omlaag waren geschroefd als gevolg van de budgettaire krapte van het afgelopen jaar. Tegelijkertijd kan door het naar voren halen van een aantal uitgaven -via zogenaamde kasschuiven- de uitvoering van sommige programma's worden versneld. Tenslotte zijn voorstellen gehonoreerd die een incidenteel karakter hebben, en tegemoet komen aan prangende verzoeken van de internationale gemeenschap, bijvoorbeeld de bestrijding van de sprinkhanenplaag in West-Afrika.
Over de invulling van de resterende middelen zult u per 2^e Suppletore wet nader over worden geïnformeerd.
Onderstaande tabel geeft een overzicht van de verdeling per thema, en vervolgens worden de thema's in detail toegelicht.
Thema
2004
FSA mensenrechten
1,0
Gezondheidszorg
10,1
Goed Bestuur
15,4
HIV/AIDS - Reproductief
38,7
Kasschuiven
25,0
Macrosteun
56,9
Milieu
18,8
Noodhulp
40,0
Ondernemingsklimaat
5,7
Onderwijs
17,3
Overig
1,2
Water
6,7
Wederopbouw
10,0
Totaal
245,7
Toelichting per thema
FSA mensenrechten
Het behelst hier de faciliteit strategische mensenrechtenactiviteiten (FSA). In enkele landen, zoals Peru, Servië-Montenegro, en Zimbabwe zullen programma's worden gestart dan wel geïntensiveerd.
Gezondheidszorg
In de gezondheidssector wordt een aantal additionele activiteiten gefinancierd die een basisvoorwaarde vormen voor de verbetering van reproductieve gezondheid en HIV/AIDS-bestrijding. In Zambia worden additionele middelen (EUR2,6 miljoen) beschikbaar gesteld voor het versterken van het gedecentraliseerde gezondheidszorgsysteem. In Ghana wordt een versnelde uitvoering van activiteiten in de gezondheidsector mogelijk gemaakt door een additionele bijdrage van EUR6 miljoen In Mali wordt de polio-eradicatiecampagne ondersteunt met EUR1,5 miljoen in 2004.
Goed Bestuur
Op het gebied van Goed Bestuur wordt via de bilaterale landenprogramma's een aantal activiteiten uitgevoerd. De belangrijkste zijn de verbetering van de kwaliteit van de pers en versterking van belangenorganisaties in Colombia (EUR500.000), versterking van public finance management in Macedonië (EUR750.000) en Zambia (EUR1,1 miljoen), terugkeer van minderheden in Srebrenica (EUR1,5 miljoen), ondersteuning slachtoffers van vrouwenhandel in Albanië (EUR350.000), versterking juridische sector in Zuid-Afrika (EUR3 mln), verkiezingen in Afghanistan (EUR2 miljoen) en DRC (EUR5miljoen), optopping samenwerkingsprogramma met VNG (EUR1,4 miljoen)
HIV/AIDS - Reproductief
In het kader van de verdubbeling van de uitgaven aan de bestrijding van HIV/AIDS-TB-Malaria wordt reeds in 2004 substantieel geïntensiveerd in deze sector conform de Aidsnotitie. De samenwerking met het maatschappelijke middenveld in de bestrijding van HIV/AIDS in Ethiopië wordt geïntensiveerd (ongeveer EUR4 miljoen). De bestrijding van HIV/AIDS-TB-malaria wordt ook extra ondersteund in Burkina Faso (ongeveer EUR600.000), Guatemala (EUR2 miljoen), Mali (EUR250.000), Nicaragua (EUR450.000) en Zuid-Afrika (EUR400.000). De samenwerking met het bedrijfsleven in Afrika wordt uitgebreid (EUR500.000). In het kader van ASEM wordt een aantal bijeenkomsten georganiseerd in Azië over Aids-bestrijding en -preventie. Een aantal organisaties dat zich richt op onderzoek en ontwikkeling van nieuwe global public goods op het gebied van HIV/AIDS-TB-Malaria kunnen EUR10 miljoen tegemoet zien. Tenslotte krijgt het Reproductive Health Commodity Fund van UNFPA een bijdrage van EUR20 miljoen om een deel van de funding gap te vullen.
Kasschuiven
In verband met de budgettaire krapte binnen HGIS/ODA in 2003 waren betalingen aan een aantal VN-organisaties uitgesteld naar 2005. Vanwege de vrijvallende EKI-middelen kunnen deze uitgestelde betalingenreeds in 2004 plaatsvinden. Het betreft UNDP (10 miljoen), UNFPA (10 miljoen) en UNICEF (5 miljoen).
Macrosteun
Een aantal landen, te weten Armenië (EUR1 miljoen), Bolivia (EUR2 miljoen), Burkina Faso (EUR6,2 miljoen), Ghana (EUR3,5 miljoen), Mali (EUR6,5 mln), Mozambique (EUR4 miljoen), Nicaragua (EUR1 miljoen) en Vietnam (EUR4 miljoen) kan een verhoging van de structurele macrosteun tegemoet zien vanwege goed beleid en goed bestuur. Hiermee wordt de omvang van de macrosteun voor een aantal landen weer gebracht op het niveau van 2002. Tevens krijgt een aantal landen incidentele macrosteun toegekend vanwege de sterk oplopende olieprijzen. Het betreft hier Burkina Faso (EUR6,5 miljoen), Ghana (EUR6,5 miljoen) en Kaapverdië (EUR5 miljoen).
Milieu
In het kader van de doelstelling 0,1% BNP voor Natuur, Milieu en Water vindt ook intensivering plaats in de milieusector. In Colombia wordt een programma in de Amazone ondersteund met EUR1 miljoen en een bosbeschermingsprogramma met EUR500.000. De leerlooierijsector in Pakistan krijgt additionele middelen (EUR500.000) voor het verder schonen van de productieprocessen en zuivering van de afvalstoffen. Tevens wordt de verdere uitwerking van de Wereldbank Water Country Assistance Strategy gecofinancierd (EUR400.000). In de Grote Meren zal een regionaal milieuprogramma worden gestart (EUR800.000). Aan de bestrijding van de sprinkhanenplaag in West-Afrika wordt EUR900.000 bijgedragen. Het hervormingsprogramma in de sector milieu in Mongolië wordt gecofinancierd met EUR5 miljoen Tenslotte wordt een aantal niet-landen specifieke activiteiten ondersteund zoals de bestrijding van sprinkhanen via de FAO (EUR2 miljoen), het verwijderen van overtollige pesticiden via de Wereldbank (EUR2 miljoen) een bijdrage aan Global Village Energy Partnership (EUR1,5 miljoen), een bijdrage aan EU Energy Partnership Dialogue Facility (EUR1 miljoen), ondersteuning van de conferentie Energy for Development met EUR1,1 miljoen, een silent partnership met GTZ voor rurale duurzame energie (EUR400.000), een programma van het WWF om flankerend beleid voor milieueffecten te ontwikkelen i.h.k.v. handelsliberalisatie (EUR400.000) en ondersteuning van de FAO Netherlands Conference on Water for Food and Ecosystems (EUR800.000).
Noodhulp
Het budget voor noodhulp is opgehoogd met EUR40 miljoen in 2004, vooral voor Darfur/Soedan, Grote Meren en West-Afrika om tegemoet te komen aan verzoeken van de internationale gemeenschap.
Ondernemingsklimaat
Een aantal nieuwe activiteiten ter verbetering van het ondernemingsklimaat in ontwikkelingslanden zal financiering ontvangen. Zo zal Nederland in Mozambique deelnemen aan een Trust Fund van IFC (International Finance Corporation, =onderdeel Wereldbank) ten behoeve van private sector ontwikkeling (EUR2 miljoen). In Burkina Faso wordt het opzetten van een kredietinstelling tbv kleine bedrijven in rurale gebieden ondersteund samen met DANIDA (ongeveer EUR760.000). In Bosnië-Herzegovina wordt additionele financiering van EUR430.000 voor de institutionele versterking van het ondernemingsklimaat ter beschikking gesteld. Ook in Macedonië wordt het ondernemingsklimaat versterkt via microkredietverlening aan het bedrijfsleven (EUR2.5 miljoen).
Onderwijs
In het kader van de Motie Hessing (TK 2800 V, nr. 32) wordt nadrukkelijk ook geïntensiveerd in de onderwijssector. In Zambia wordt een extra bijdrage geleverd van EUR9,2 miljoen voor het oplossen van het tekort van gekwalificeerde leerkrachten via een afvloeiingsregeling in het basisonderwijs voor pensioengerechtigde docenten en additionele toelages voor een jongere generatie kwalitatief goede onderwijzers. In Mozambique wordt de uitvoering van het onderwijsprogramma versneld uitgevoerd (EUR5 miljoen). In Zuid-Afrika wordt EUR600.000 beschikbaar gesteld om een start te maken met een omvangrijk basisonderwijs programma. Tenslotte wordt het beurzenprogramma opgehoogd met EUR1,5 miljoen en krijgt het International Institute for Educational Planning een extra bijdrage van EUR1 miljoen
Water
In de watersector worden drie nieuwe activiteiten ontplooid. In Mozambique wordt het sectorale milieuprogramma versneld uitgevoerd doordat Nederland haar bijdrage van EUR2 miljoen in 2004 i.p.v. 2005 zal overmaken. In Burkina Faso wordt een programma voor ruraal water gesteund met EUR3 miljoen. Tenslotte worden institutionele hervormingen in de irrigatiesector in Macedonië (EUR1,6 miljoen) gefinancierd.
Wederopbouw
Het betreft een additionele bijdrage aan het Afghanistan Reconstruction Trust Fund van EUR10 miljoen
De Minister voor Ontwikkelingssamenwerking,
A.M.A. van Ardenne-van der Hoeven