http://www.minbzk.nl
Advies Kiesraad over wetsvoorstel wijziging kiesstelsel TK
Vandaag heeft de Kiesraad advies uitgebracht over het wetsvoorstel van
het kabinet dat een gemengd kiesstelsel voor de
Tweede-Kamerverkiezingen introduceert. Minister De Graaf (Bestuurlijke
Vernieuwing en Koninkrijksrelaties) had de Kiesraad om advies
gevraagd.
Gegeven de politieke keuze voor een gemengd kiesstelsel, kan de
Kiesraad in hoofdlijnen instemmen met de in het wetsvoorstel
neergelegde uitwerking van dit stelsel in de Kieswet. Zo stemt de Raad
ermee in dat het mogelijk is gemaakt districtskandidaten tevens op de
landelijke lijst van hun partij te plaatsen, dat een
districtskandidaat slechts in één district kandidaat kan staan en dat
politieke partijen die een landelijke kandidatenlijst indienen niet
verplicht zijn tevens aan de districtsverkiezingen deel te nemen. Ook
vindt de Kiesraad het een juiste keuze dat het stellen van kandidaten
voor de verkiezingen van de Tweede Kamer is voorbehouden aan politieke
partijen, dat de kandidaatstelling voor de verkiezingen van de Tweede
Kamer centraal bij de Kiesraad dient te geschieden en dat politieke
partijen alleen voor een districtszetel in aanmerking komen als zij
ook met de landelijke lijst een zetel hebben behaald.
De Kiesraad blijft het een bezwaar vinden dat het stelsel aanzienlijk
gecompliceerder is dan het huidige stelsel, zonder dat dit leidt tot
een evident betere wijze van verkiezing van de leden van de Tweede
Kamer. Dit punt had de Kiesraad ook al in zijn eerdere advies over de
Hoofdlijnennotitie naar voren gebracht. In dit verband plaatst de
Kiesraad kritische kanttekeningen bij de ingewikkelde en
ondoorzichtige wijze van zetelverdeling, het uiteenlopende aantal
districtszetels per district, de omstandigheid dat geen overdracht van
stemmen op districtskandidaten van dezelfde partij mogelijk is en dat
een districtsvertegenwoordiger bij zijn vertrek wordt opgevolgd door
een kandidaat van de landelijke lijst.
De Kiesraad vraagt zich aan het slot van zijn advies af of het
wetsvoorstel een wezenlijke bijdrage aan de versterking van de
democratie levert. Doordat met verscheidene terechte wensen ten
aanzien van de vormgeving van het stelsel rekening is gehouden, is het
volgens de Kiesraad een stelsel waar niet al te veel tegen is. Daar
staat volgens de Raad echter tegenover dat er ook zo weinig vóór
pleit.
Noot voor de redactie,
Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties