Antwoorden op kamervragen over de verkiezing waterschappen
Antwoorden op kamervragen over de verkiezing waterschappen
12 oktober 2004
Vragen van de leden Externe link Spies en Externe link Van
Lith (beiden CDA) aan de minister van Binnenlandse Zaken en
Koninkrijksrelaties over de verkiezing waterschappen.
---
1. Vraag
Hebt u kennisgenomen van het artikel `Verkiezingsfraude waterschap'?
1)
1. Antwoord
Ja
2. Vraag
Is het waar, dat in minstens zes waterschappen kandidaten voor de
komende verkiezingen gefingeerde handtekeningen hebben ingediend om op
de kieslijsten te komen? Om welke waterschappen gaat het precies?
2. Antwoord
Het betreft de waterschappen in Zuid-Holland (Rijnland, Schieland en
Krimpenerwaard, Delfland en Hollandse Delta) en Brabant (Aa en Maas,
Brabantse Delta en De Dommel) en de waterschappen Groot Salland, Hunze
en Aa's, Noorderzijlvest, Reest en Wieden, Velt en Vecht en
Zuiderzeeland. In totaal drie personen hebben in deze waterschappen
gefraudeerd door handtekeningen op hun opgave tot kandidaatstelling te
vervalsen.
3. Vraag
Welke gevolgen heeft deze fraude voor de verkiezingsuitslag in
waterschappen waar de kandidaatstellingsprocedure al is afgerond?
3. Antwoord
De fraude is bij enkele waterschappen pas geruime tijd na de
beslissing van het stembureau omtrent de geldigheid van de
kandidaatstellingen aan het licht gekomen. Dit betreft de
waterschappen Rijnland, Schieland en Krimpenerwaard, Delfland en
Hollandse Delta. Volgens de kiesreglementen betekent dit dat de
kandidatuur van de van fraude verdachte kandidaten formeel een geldige
is. Worden deze personen ondanks de publiciteit rondom de fraude toch
gekozen, dan kunnen zij in beginsel in hetbestuurzittingnemen.
Overigens kunnen de getroffen waterschappen gerechtelijke actie tegen
de van fraude verdachte kandidaten ondernemen wegens valsheid in
geschrift. Een aantal waterschappen heeft reeds aangifte gedaan. Twee
van de drie van fraude verdachte kandidaten hebben inmiddels
aangegeven bij verkiezing tot een bestuursplaats deze niet aan te
zullen aannemen. De derde kandidaat overweegt wel zitting te nemen in
het bestuur indien hij gekozen wordt.
4. Vraag
Op welke wijze worden de handtekeningen in de regel gecontroleerd?
4. Antwoord
Het door het waterschap ingestelde stembureau heeft tot taak om de
kandidaatstelling op geldigheid te onderzoeken. Er wordt gecontroleerd
of de kandidaat wordt ondersteund door het benodigde aantal personen.
Verder wordt nagetrokken of de ondersteuners stemgerechtigd zijn voor
de betreffende categorie en het eventuele kiesdistrict. De
kiesreglementen schrijven hiertoe voor dat op de opgave tot
kandidaatstelling naam, adres en geboortedatum van de ondertekenaars
zijn vermeld. De gegevens worden gecontroleerd aan de hand van het
kiesregister. De handtekeningen als zodanig worden niet gecontroleerd.
5. Vraag
Welke maatregelen gaat u treffen om handtekeningenfraude in de
toekomst te voorkomen?
5. Antwoord
De reden dat in de kiesreglementen op het punt van de ondersteuning
van kandidaatstelling niet dezelfde eisen gelden als in de Kieswet, is
gelegen in het feit dat voor waterschapsverkiezingen een
personenstelsel geldt. Voor de daarbij behorende individuele
kandidaatstelling is het bepaalde in de Kieswet over ondersteuning van
de kandidaten onevenredig zwaar geacht. Aansluiting bij de bepalingen
van de Kieswet zou immers betekenen dat het voorgeschreven aantal
ondersteuners (10) van een kandidaat zich ter secretarie van het
waterschapsgebouw in persoon dienen te legitimeren. Een dergelijke eis
zou in de weg staan aan het bevorderen van het aantal
kandidaatstellingen bij waterschapsverkiezingen. Deze keuze brengt wel
mee dat de stembureaus hun taak tot onderzoek naar de geldigheid van
de opgaven tot kandidaatsteling zorgvuldig dienen uit te voeren.
Overigens is door het kabinet begin dit jaar in het kabinetsstandpunt
inzake het IBO bekostiging waterbeheer (TK 2003-2004, 29 428 nr. 1) al
besloten om over te gaan op een lijstenstelsel. Daarbij zal zo veel
mogelijk worden aangesloten bij de systematiek van de Kieswet. Het
streven is deze wijziging tijdig doorgevoerd te hebben voor de
volgende waterschapsverkiezingen, in 2008. Daarmee komt de nu
voorgeschreven ondersteuning van individuele kandidaten te vervallen
en is de kans op deze vorm van fraude ondervangen.
1) Sp!ts, 23 september jl.
Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties