Gemeente Utrecht

GEmeente maakt redelijk goede start met uitvoering Meerjarig Integraal Beleidsplan Werk en Bijstand 2004-2008

De uitkomsten van de voorlopige tussenstand, die is opgemaakt na een half jaar uitvoering van het Meerjarig Integraal Beleidsplan Werk en Bijstand 2004-2008, laten zien dat een redelijk goede start is gemaakt. In het meerjarig beleidsplan zijn prioriteiten gelegd bij: mensen aan het werk helpen, voorkomen dat mensen met een gesubsidieerde baan (waaronder ID-ers) terugvallen in de bijstand, investeren in jongeren en een verantwoord armoedebeleid voor hen die daarvan afhankelijk zijn. Het gemeentelijk beleid voor gesubsidieerde arbeid is bijgesteld om te voorkomen dat grote tekorten ontstaan als gevolg van de enorme bezuinigingen van het rijk op de budgetten voor de Wet Werk en Bijstand.

Na een half jaar uitvoering van het plan zijn de toekomstmogelijkheden van alle Bidders en mensen met een Wiw-dienstbetrekking in beeld gebracht. Verder blijkt uit de tussenstand dat de reïntegratie van werkzoekenden in het eerste halfjaar is achtergebleven bij de doelstellingen. Aan armoedebestrijding kan ¬ 800.000 extra besteed worden. In het meerjarig beleidsplan was hiervoor al ¬ 2.4 miljoen extra vrijgemaakt. Voor het opvangen van financiële risico's bij gesubsidieerde banen is ¬ 6.2 miljoen extra beschikbaar; dit komt boven op ¬ 10.5 miljoen uit het meerjarig beleidsplan. Tenslotte kan ¬ 1.5 miljoen extra worden besteed aan het vergroten van de maatschappelijke participatie van kansarme werkzoekenden, waaronder jongeren.

Per 1 januari 2004 werd de wet Werk en Bijstand van kracht. Na een half jaar uitvoering is een eerste tussenstand opgemaakt. Deze gaat over de toekomstmogelijkheden van Bidders en Wiw-werknemers, de stand van zaken van reïntegratie van werkzoekenden en de financiële stand van zaken. De tussenstand is gebaseerd op informatie over de periode 1 januari tot 1 juli 2004.

Inventarisatie toekomstmogelijkheden Bidders en werknemers met een Wiw-dienstbetrekking Per 1 januari 2004 is de ID-regeling afgeschaft. Deze regeling had als doel om mensen aan het werk te helpen en maatschappelijk nuttige functies te creëren Ook de Wet inschakeling werkzoekenden (Wiw) is beëindigd. In Utrecht waren per 1 januari 2004 1865 ID-ers en Wiw-werknemers aan het werk. Utrecht heeft tot 1 juli 2005 een overgangsregeling ingesteld; dan gaat een nieuw stelsel van tijdelijk gesubsidieerde banen in. De gemeente doet er alles aan om te zorgen dat mensen die nu een ID-baan of een Wiw-dienstbetrekking hebben, ook na 1 juli 2005 aan het werk blijven. Zo krijgen werkgevers financiële bijdragen van de gemeente (naast de rijksbijdrage) om ID-banen regulier te maken. Als mensen niet bij hun huidige werkgever kunnen blijven, dan begeleidt het door de gemeente ingeschakelde reïntegratiebedrijf ze naar een andere baan. Mede hiervoor zijn de toekomstmogelijkheden van alle ID-ers en Wiw-werknemers in beeld gebracht.

Op grond van deze inventarisatie is de verwachting dat 290 ID-ers en Wiw-werknemers door kunnen stromen naar een reguliere baan; 312 mensen zullen blijvend afhankelijk zijn van gesubsidieerd werk. Het aantal mensen dat in aanmerking komt voor een tijdelijk gesubsidieerde baan in het nieuwe stelsel (zogenaamde vangnet- en opstapbanen) is in totaal 1105. Verder maken 158 mensen niet langer van de regelingen gebruik.

Reïntegratie van werkzoekenden
Bij de afdeling Sociale Zaken en Werkgelegenheid zijn tot 1 juli 2004 835 nieuwe reïntegratietrajecten gestart. Dit aantal blijft achter bij de doelstellingen in het meerjarig beleidsplan. In de tweede helft van dit jaar zullen dan ook acties ondernomen worden om meer werkzoekenden te begeleiden bij reïntegratie.

Het aantal trajecten dat eerder is gestart en nu doorloopt is 1241. Reïntegratie wordt op dit moment bemoeilijkt door de slechte situatie op de arbeidsmarkt en door het grotere aantal mensen voor wie bemiddeling naar een baan moeilijk is.

Het proces om de gemeentelijke organisatie aan te passen aan de uitvoering van de nieuwe wet is in volle gang.

Ramingen meerjarig beleidsplan
In het beleidsplan waren de ramingen voor de toekomst voor ID-ers en Wiw-werknemers als volgt: 464 mensen stromen door naar een reguliere baan; 470 mensen zijn blijvend afhankelijk van gesubsidieerd werk; 717 mensen komen in aanmerking voor een tijdelijk gesubsidieerde baan in het nieuwe stelsel.

Voor reïntegratie waren de ramingen: 2475 nieuwe trajecten in 2004 en 2185 eerder gestarte/in 2004 doorlopende trajecten.

Financiële stand van zaken meerjarig beleidsplan
De gemeente krijgt voor de uitvoering van de Wet Werk en Bijstand budgetten van het rijk. Deze zijn verdeeld in een zogenaamd Werk-deel en een Inkomens-deel. Uit het Werk-deel moet de gemeente reïntegratie, waaronder ook gesubsidieerde banen, betalen; uit het Inkomens-deel betaalt de gemeente de uitkeringen.

Wat is nu de stand van zaken?
Het geraamde overschot op het Inkomens-deel neemt fors af als gevolg van bijstellingen door het rijk. Bij de vaststelling van het meerjarig beleidsplan werd uitgegaan van een overschot in 2004 van ¬ ruim 15 miljoen. Nu ziet het er naar uit dat dit overschot in 2004 veel kleiner is, namelijk ¬ 5.7 miljoen.

Voor het Werk-deel wordt in 2004/2005 een overschot ten opzichte van de ramingen verwacht van ¬17.9 miljoen. Dit komt door lagere uitgaven voor gesubsidieerde arbeid en reïntegratie. Bij de gesubsidieerde arbeid speelt hierbij onder meer een rol dat pas later dit jaar mensen zullen instromen in de nieuwe gesubsidieerde banen, terwijl deze kosten voor het gehele jaar berekend waren.

Uit dit overschot van in totaal ¬ 23.6 miljoen kan - in overeenstemming met de doelstellingen van het meerjarig beleidsplan - het volgende gefinancierd worden:

. armoedebestrijding: ¬ 3.2 miljoen;
. financiële risico's gesubsidieerde banen: ¬ 16.7 miljoen; . vergroten maatschappelijke participatie van kansarme werkzoekenden: ¬ 1.5 miljoen; . implementatiekosten nieuwe wet: ¬ 2.2 miljoen

Het vormen van reserves voor het opvangen van financiële risico's bij het nieuwe stelsel van gesubsidieerde arbeid is nodig, omdat met de financiering van deze banen nog ervaring opgedaan moet worden. Voor de ID-banen is evenmin precies te zeggen hoe het financieel uitpakt. Dat er naar verwachting minder ID-ers en Wiw-werknemers blijvend afhankelijk zijn van gesubsidieerd werk vormt een besparing, maar het grotere aantal dat in aanmerking komt voor een tijdelijk gesubsidieerde baan levert hogere kosten op. Bovendien zal pas per 1 december a.s. duidelijk zijn hoeveel ID-banen daadwerkelijk regulier gemaakt worden door werkgevers. Hoe dit per saldo financieel uit pakt is nu nog niet te zeggen.

Overigens wordt in 2005 landelijk - en ook in Utrecht - een forse stijging van het aantal mensen in de bijstand verwacht. Utrecht houdt voor dat jaar dan ook rekening met hogere uitgaven voor uitkeringen. Het overschot op het Inkomens-deel daalt in 2005 tot ongeveer ¬ 4 miljoen.

Noot voor de media:
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met bestuurscommunicatie, Sylvia Borgman, telefoon 030-286 10 55.