Socialistische Partij
Klassendemocratie
`De klassenstrijd is gestreden,' stelde hoofdredacteur Roel Smit
tevreden vast in Forum van 22 september. Wat kan er op tegen zijn dat
oud-FNV bestuurder Ella Vogelaar en oud-PvdA-er Willem Vermeend lid
zijn geworden van het bestuur van VNO-NCW?
---
door Ronald van Raak, lid van de Eerste Kamer voor de SP
---
Smit geeft graag toe zélf lid te zijn geweest van een vakbond. Het
gemor over de overgang van Vogelaar en Vermeend dat klonk in de
Volkskrant en zelfs Het Financieele Dagblad is volgens hem uit de
tijd. Ik denk dat Smit gelijk heeft. We leven in een tijd waarin dit
sociaal-democraten en vakbondmensen nauwelijks nog kwalijk wordt
genomen. Kijk naar Wim Kok, die het van vakbondsleider, via
minister-president, zelfs bracht tot commissaris bij ING en Shell -
van de topinkomens en boekhoudschandalen.
Ambtenaren en externe adviseurs worden politicus, politici worden
bestuurder in het bedrijfsleven, oud-ambtenaren, oud-politici en
oud-bestuurders nemen plaats in adviesraden en treden in dienst van
onderzoeksbureaus. Dit is moderne netwerkpolitiek, waar draagvlak
wordt gezocht in de samenleving en verantwoordelijkheden worden
gedeeld. Mensen kunnen verschillende functies vervullen, maar hoeven
volgens Smit daaraan niet per se hun `ziel' te verkopen.
Smit beschouwt deze ontzieling als een bevrijding uit bestuurlijke
dogma's. Ik zie het als een bedreiging voor de democratie. Het beroep
van politicus bestaat uit het nemen van beslissingen, en daarvoor
verantwoording afleggen. In dit opzicht deelt de politicus iets met de
ondernemer; beiden moeten risico durven nemen. Voor de meeste
bedrijfsmanagers geldt deze ondernemersmoraal helaas niet; ongeacht
hun prestaties wachten hun bonussen en gouden handdrukken. In de
politiek gaat het al niet veel anders. In de politieke netwerken, waar
iedereen elkaar kent, wordt zelden verantwoording afgelegd. Falende
bestuurders kunnen meestal zonder veel problemen plaatsnemen op een
andere stoel. Dit in tegenstelling tot gewone werknemers, die vaak
niet kunnen rekenen op zoveel clementie.
In prinicipe is er niet zoveel op tegen als mensen overstappen van de
ambtenarij naar de politiek, van de politiek naar het bedrijfsleven of
van werknemers naar werkgevers. Het bestuur moet echter wel bestand
zijn tegen dergelijke nieuwe tafelschikkingen. In de politieke
`ons-kent-ons'-cultuur die Nederland nu kent is dat denk ik niet het
geval. In tegenstelling tot Smit mis ik wél de bezielde bestuurder.
Wie heeft nog hart voor de werkgevers- of werknemerszaak? Smit ziet in
het over en weer schuiven van mensen een einde van de klassenstrijd.
Graag krijg ik nu zijn steun om een einde te maken aan de
klassendemocratie.
Dit artikel werd gepubliceerd op 7 oktober 2004 in Forum, opinieblad
voor VNO-NCW.
top | opinies | theorie | partij | overzicht
---
Wat wil de SP? | Kernvisie "Heel de mens" | Actieprogramma | Europees
programma | Opinies | Statuten