ChristenUnie
Bijdrage debat Algemene Financiële Beschouwingen 2005 Dinsdag 5
Oktober 2004 - 20:00
Bron: ongecorrigeerd stenogram
André Rouvoet: Mijnheer de voorzitter. Ik dank de collega's voor hun
collegialiteit en soepelheid.
Volgens de Miljoenennota denkt het kabinet met zijn hervormingsagenda
"de geloof-waardigheid van de politiek te vergroten en het vertrouwen
van de kiezers te herwinnen." Dat het vertrouwen van de kiezers in een
deftig stuk als de Miljoenennota ter sprake komt, heeft vermoedelijk
alles te maken met het economische belang ervan. De Macro Economische
Ver-kenning bevatte hierover een opmerkelijke passage: tegenover de
negatieve bestedingseffec-ten op korte termijn staan positieve
vertrouwenseffecten van de betere vooruitzichten op lan-gere termijn,
maar "vooralsnog lijkt de stemming onder burgers en bedrijven meer
bepaald te worden door onzekerheid over de gevolgen van de diverse
maatregelen voor de eigen situa-tie, mede gevoed door spanningen
tussen het kabinet en de sociale partners". Wordt hier niet een
fundament onder de visie van het kabinet ter discussie gesteld? Wordt
de theorie over positieve vertrouwenseffecten niet keihard ingehaald
door de praktijk? Burgers die ondanks alle bezuinigingen nog geld
overhouden, kiezen voor sparen in plaats van besteden, zo bleek uit
recent CBS-onderzoek. Het kabinetsbeleid lijkt in de breedte het
herstel van de economie eerder te frustreren dan te bespoedigen. Graag
een reactie.
Vertrouwen moet je winnen en dat hebben de coalitiefracties vorige
week geprobeerd door enkele scherpe kantjes van het beleid af te
vijlen. Dat is op zichzelf genomen winst, al is daarmee het vertrouwen
in de politiek nog niet terug. Kabinet en vakbeweging zullen over hun
schaduw moeten springen om weer aan tafel te gaan zitten. Mijn fractie
wil dat bevor-deren. Daar lag voor ons de kern van de gezamenlijke
oppositieoproep twee weken geleden. Vanmiddag gaf de minister bij het
vragenuurtje een tweeslachtig signaal: hij staat open voor alles en
iedereen, zelfs zonder voorwaarden vooraf, maar wil over VUT en
prepensioen niet meer praten. Ik erken dat er al één en ander ten
goede is veranderd. Denk aan de verruiming van de overgangsregeling
naar 56 jaar, niet 55 jaar, ten opzichte van de oorspronkelijke
plannen en aan de passage en de motie van de heer Herben over
slijtende beroepen. Dat een en ander ten goede is veranderd, zou ook
de vakbeweging moeten willen erkennen. Maar het onderwerp buiten de
orde verklaren, zoals de minister vanmiddag deed bij het vragenuurtje,
verhindert ieder zinvol gesprek. Ons standpunt is: waar twee vechten
hebben twee schuld. Kabinet noch vakbeweging zijn zonder fouten
geweest. Beiden moeten ertegen waken in een uitzichtloze
prestigestrijd te belanden. Daarom is mijn oproep aan het kabinet:
vraag de voorzitter van de SER daarom aan het werk te gaan om een
gezamenlijke gespreksagenda op te stellen. Het in gang gezette
wetgevingstraject kan geen argument zijn om niet te onderhandelen,
want daar kan te allen tijde worden ingegrepen met een nota van
wijziging. Ik reken dan ook op meer beweging in dit debat en krijg
graag een reactie.
Over de coalitievoorstellen zou ons nog een brief bereiken. De dekking
van de motie-Verhagen stuit voor mijn fractie op groeiende bezwaren.
Waar het grijze kenteken voor particulieren door het kabinet
geleidelijk zou worden afgebouwd, valt voor particulieren door het
coalitievoorstel per 1 januari al direct de bijl. Mijn fractie zou
particulieren liever nog een of twee jaar de gelegenheid geven hun
financiën daarop aan te passen. Ik reken op sympathie bij de collegas
en kom bij de behandeling van het Belastingplan zeker hierop terug met
concrete voorstellen.
Daarom doe ik ook tijdens dit debat een poging om sympathie te
verwerven voor twee voorstellen uit het plan van de ChristenUnie voor
het inkomensbeeld 2005. Die voorstellen beogen een bijdrage te leveren
aan het financieel en economisch herstel. Allereerst de
solida-riteitsdag. In de zomer opperden diverse bewindslieden de
gedachte dat Nederlanders langer moeten werken. D66-minister
Brinkhorst onderbouwt dit door Nederlanders verwend en lui te noemen.
Je kunt het natuurlijk ook anders aanpakken door een duidelijk doel te
verbinden aan langer werken. Ik verwijs naar het Franse voorbeeld,
waar werknemers nationaal zijn opge-roepen om een dag meer te werken
bij gelijkblijvende betaling, om zo heel direct bij te dragen aan de
betaalbaarheid van de ouderenzorg. Zon direct beroep op de
solidariteit motiveert werknemers aanmerkelijk beter dan de benadering
van minister Brinkhorst. In ons inkomens-plan hebben wij ons met ons
voorstel voor een solidariteitsdag noodzakelijkerwijs beperkt tot de
publieke sector, omdat een dag langer werken uit solidariteit, zoals
de minister vorige week al aangaf in zijn rol van waarnemend
minister-president, in de marktsector de inzet vergt van de sociale
partners. Ik hoop dan ook dat het klimaat tussen kabinet en sociale
part-ners weer dusdanig verbetert, dat dit pleidooi wordt opgepikt. De
effecten van een dergelijke solidariteitsdag zijn veelbelovend:
behalve dat er meer handen aan het bed, meer leraren voor de klas en
meer politieagenten op straat komen, blijkt uit pagina 28 van de Macro
Econo-mische Verkenning2005 dat het effect op het bruto binnenlands
product en het EMU-saldo gunstig zal zijn.
De minister noemde dit vorige week al een interessante gedachte. Ik
hoop dat ik hem er deze week toe kan bewegen zich in enigerlei vorm
voor een solidariteitsdag in te zetten. Op dat punt zal ik in tweede
termijn, afhankelijk van de reactie van de minister, het indienen van
een motie overwegen.
Voorzitter. Het andere punt betreft de stimulans voor werkgevers om
oudere werkne-mers in dienst te houden of te nemen. Ook hierop
reageerde de minister positief. Ik wil hem vragen of hij samen met de
minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid de Kamer een brief wil
sturen waarin hij ingaat op de belemmeringen die werkgevers ervaren
bij het in dienst nemen of houden van oudere werknemers. Verder vragen
wij hem hierbij de door ons voorgestelde afdrachtsvermindering voor
oudere werknemers te betrekken. Mijn fractie zou het streven van de
minister om het vervroegd uittreden te ontmoedigen, ondersteunen, zij
het dat wij kritiek hebben op de wijze waarop dit nu gebeurt. Daarover
hebben wij echter in de afgelopen weken uit-en-ter-na met elkaar
gesproken. Als de minister het vervroegd uittreden wil ontmoedigen,
kan hij echter niet voorbijgaan aan de moeite die het ouderen kost om
een geschikte baan te vinden en om aan het werk te blijven. Met andere
woorden, er zal gestimuleerd moeten worden.
Voorzitter. Bezuinigen was dit jaar ook het devies bij de opstelling
van de Miljoenen-nota. Dat bleek uit de omvang ervan. Zij was maar
liefst honderd pagina's dunner dan vorig jaar. Er bereikten ons ook
andere signalen. In Trouw stond de afgelopen week dat de
Belas-tingdienst door eigen fouten en door fouten in het
aangifteprogramma te weinig geld binnen-haalde. Verder begrijp ik dat
bij de Belastingdienst recent het budget Bijzondere beloningen weer
actief is gemaakt, terwijl dat aanvankelijk was bevroren. Hierdoor is
ineens, als ik het goed begrijp: geforceerd, 30% van alle medewerkers
van de Belastingsdienst in aanmerking komen voor een kwart tot twee
maandsalarissen extra. Het zou daarbij gaan om een bedrag van zeker 25
mln. Mijn vraag is of dit klopt en of dit alleen bij de
Belastingsdienst speelt. Mijn belangrijkste vraag aan de minister is:
hoe legt u dat nu uit na alle verhalen over de broekriem aanhalen door
iedereen en na het debat dat wij hebben gehad over de uitwassen bij de
beloning van ambtenaren van O, C en W en over de mogelijke uitwerking
daarvan op andere departementen? Op deze vragen krijg ik van de kant
van de bewindslieden graag klip en klaar antwoord.
Voorzitter. Ik rond af. Per 2005 moeten alle ondernemers verplicht
elektronisch aan-gifte doen. Het is dan onacceptabel dat het
aangifteprogramma de huidige monopoliepositie van Windows ondersteunt.
Het is zeer wenselijke dat het platform onafhankelijk wordt. Maak het
programma, zo is opnieuw mijn oproep aan het adres van de
staatssecretaris, toegankelijk voor Mac en Linux-gebruikers.
Ten slotte: de oproep van de heer Crone over de hypotheekrenteaftrek
is aan het adres van mijn fractie zeer wel besteed, maar dat wist hij
al.
---