CBS

Conjunctuurbeeld: herstel zet langzaam door

Het herstel van de economie zet door. De economische groei in het tweede kwartaal van dit jaar bedroeg 1,3 procent. Het is de hoogste groei sinds het derde kwartaal van 2001. De belangrijkste bijdrage aan de economische opleving leverde de sterk aantrekkende export. De volumegroei van de goederenuitvoer zet ook in juli door. De consumptie door huishoudens en de investeringen lieten in het tweede kwartaal een bescheiden groei zien in vergelijking met een jaar eerder. In de periode juli-augustus van dit jaar lag de industriële productie 0,2 procent hoger dan in dezelfde periode een jaar eerder. Hierdoor valt de jaar-op-jaargroei van de productie iets terug in vergelijking met het tweede kwartaal. Het vertrouwen van de ondernemers in de industrie is in september uitgekomen op 0,7. In augustus en september is het producentenvertrouwen nagenoeg stabiel gebleven. In de daaraan voorafgaande 12 maanden was er een trendmatige verbetering zichtbaar. Het consumentenvertrouwen is in september licht gedaald, wat wordt veroorzaakt door een geringere koopbereidheid van de consument. De industriële afzet- en verbruiksprijzen kenden in augustus de hoogste procentuele toename in 2004 in vergelijking met een jaar eerder van. De inflatie is in augustus gelijk gebleven. De rente is gemiddeld in september met 0,1 procentpunt gestegen naar 3,6 procent. In augustus was er een rentedaling van 0,3 procentpunt.

Op de arbeidsmarkt zijn signalen van verbetering zichtbaar. De voor seizoeninvloeden gecorrigeerde werkloosheid is in de periode juni - augustus 2004 licht gedaald. Het aantal vacatures is in het tweede kwartaal verder gestegen. Positief is ook dat de arbeidsproductiviteit in het tweede kwartaal sterk gestegen is, na jaren van stagnatie. De werkgelegenheid is daarentegen verder gekrompen.

Het bruto binnenlandse product was in volume in het tweede kwartaal van 2004 ten opzichte van dezelfde periode een jaar eerder 1,3 procent hoger. Dit percentage is iets hoger dan in het eerste kwartaal. Zowel de uitvoer als de invoer trokken fors aan. De uitvoergroei in het tweede kwartaal was de hoogste sinds eind 2000. Het volume van de investeringen was ruim 1 procent hoger dan een jaar eerder. Er was in het tweede kwartaal een geringe groei van de consumptie door huishoudens. De consumptie van duurzame goederen bleef achter, vooral van auto's, meubels en andere woninginrichtingartikelen. Na drie kwartalen op rij met een positieve kwartaal-op-kwartaalgroei van het voor seizoeninvloeden en werkdagen gecorrigeerde bruto binnenlands product was er in het tweede kwartaal sprake van een licht negatieve groei van 0,1 procent ten opzichte van het eerste kwartaal. In het eerste kwartaal kreeg de economische groei echter een extra impuls door het gunstige bouwweer in dat kwartaal. Dit leidde tot een opvallend hoge bouwproductie. In het tweede kwartaal is dit incidentele effect weggevallen.

Het volume van de gemiddelde dagproductie in de industrie lag in augustus dit jaar 0,1 procent lager dan in augustus 2003. In de periode juli-augustus werd er 0,2 procent meer geproduceerd dan een jaar eerder. De Nederlandse industrie heeft in augustus 8 procent meer omgezet dan in augustus 2003. De industriële afzet naar het buitenland was zelfs 11 procent hoger. De omzet is positief beïnvloed door hogere afzetprijzen, die vooral het gevolg waren van prijsstijgingen in de aardolie- en chemische industrie.

Het vertrouwen van de ondernemers in de industrie is in september uitgekomen op 0,7. Dit is nagenoeg gelijk aan het cijfer van augustus. In vergelijking met de vorige maand zijn de ondernemers in september duidelijk optimistischer over de verwachte productie. Daar staat tegenover dat het oordeel over de voorraden eindproduct en de orderpositie negatiever is.

Het volume van de uitvoer van goederen was in juli van dit jaar 7 procent hoger dan een jaar eerder. Juli telde in 2004 een werkdag minder dan in 2003. Met het julicijfer zet de volumegroei van de uitvoer verder door. Het volume van de invoer van goederen was in juni 7 procent hoger dan een jaar eerder. Ook de invoer laat een duidelijk herstel zien. De ontwikkeling van de orderontvangst uit het buitenland en de beoordeling van de orderpositie door de ondernemers in de industrie zijn aanwijzingen voor een aanhoudende exportgroei (zie Focus).

Het consumentenvertrouwen is in september 2004, gecorrigeerd voor seizoeninvloeden, uitgekomen op -22. Dit is 3 punten lager dan in augustus. Met deze lichte daling schommelt het vertrouwen sinds juli 2004 rond een waarde van -20. Dit is wel het hoogste niveau sinds het voorjaar van 2002. Het teruggelopen consumentenvertrouwen in september hangt samen met een kleine daling van de koopbereidheid.

Het driemaandsgemiddelde van het aantal faillissementen kwam in augustus uit op 450. Al ruim anderhalf jaar schommelt dit gemiddelde aantal rond de 450 per maand.

De inflatie is in augustus uitgekomen op 1,1 procent. Dat is evenveel als in juli. De ontwikkeling van de prijzen van aardappelen, verse groenten en benzine drukte het inflatiecijfer. De ontwikkeling van de kledingprijzen duwde het inflatiecijfer omhoog. De afzetprijzen van Nederlandse industriële producten lagen in augustus van dit jaar 6,1 procent hoger dan een jaar eerder. Dat is het hoogste percentage dit jaar. Ook de prijsstijging van de verbruikte grondstoffen en halffabrikaten loopt op. In augustus lagen de verbruiksprijzen in de industrie 10,8 procent boven het niveau van augustus vorig jaar. Voor de tweede maand op rij ligt dit percentage boven de 10.

Het aantal banen van werknemers lag 1,6 procent lager dan een jaar eerder. De werkgelegenheid in het bedrijfsleven was nog steeds minder dan een jaar eerder, maar het verlies was kleiner dan in de afgelopen kwartalen. De gezondheids- en welzijnszorg en het onderwijs hadden nog wel banengroei, maar de stijging binnen deze sectoren vlakt af. Aan de stijging van de werkgelegenheid bij het openbaar bestuur was begin dit jaar al een einde gekomen. De arbeidsproductiviteit is inmiddels sterk gestegen, na jaren van stagnatie. Een andere positieve ontwikkeling op de arbeidsmarkt is het feit dat de voor seizoen gecorrigeerde werkloosheid in ons land in de periode juni - augustus 2004 is gedaald met 6 duizend ten opzichte van de periode mei ­ juli. In juni - augustus werden gemiddeld 470 duizend werklozen geteld. In de periode april - juni en mei - juli daalde de werkloosheid al met respectievelijk 10 en 6 duizend. Bovendien is het aantal vacatures verder gestegen. Na correctie voor seizoeninvloeden stonden er aan het eind van het tweede kwartaal 8 duizend vacatures meer open dan een kwartaal eerder.

Bruto binnenlands product

© Centraal Bureau voor de Statistiek, Voorburg/Heerlen, 2004 Bronvermelding is verplicht.