Persbericht 04/198
Ministerie van Sociale Zaken
en Werkgelegenheid Directie
Communicatie
05 oktober 2004
Nr. 04/198
Nieuwe wet biedt meer mogelijkheden voor maatwerk bij
medezeggenschap
Het kabinet wil de kwaliteit van de medezeggenschap bevorderen, door
meer maatwerk mogelijk te maken, door de betrokkenheid bij het werk
van de ondernemingsraad (OR) te stimuleren en de regelgeving
eenvoudiger en toegankelijker te maken. De Wet op de ondernemingsraden
wordt daartoe vervangen door de Wet medezeggenschap werknemers. De
nieuwe wet biedt werkgevers- en werknemersorganisaties de mogelijkheid
zelf afspraken te maken over hoe zij de medezeggenschap in de
onderneming willen vormgeven. Ook wordt het mogelijk om met instemming
van de ondernemingsraad de wettelijke bevoegdheden van de OR te
beperken. Verkiezingen voor ondernemingsraden zullen voortaan in één
bepaalde week in het jaar plaatsvinden.
Dat blijkt uit een wetsvoorstel van minister De Geus van Sociale Zaken
en Werkgelegenheid dat bij de Tweede Kamer is ingediend. Volgens de
bewindsman kan niet worden volstaan met een wijziging van de Wet op de
ondernemingsraden, maar verdient een nieuwe wet de voorkeur. De
huidige wet is volgens het kabinet door een reeks veranderingen
inmiddels te ingewikkeld en te ontoegankelijk geworden. Eind vorig
jaar heeft de Sociaal-Economische Raad (SER) advies uitgebracht over
de voornemens van het kabinet. Eerder zijn ook evaluatieonderzoeken
naar de Wet op de ondernemingsraden uitgevoerd.
Vakbonden en werkgeversorganisaties krijgen meer vrijheid om in CAO's
af te wijken van de wettelijk verplichte structuur van
medezeggenschap. Zij kunnen dan zelf afspreken hoe de medezeggenschap
in de onderneming vorm krijgt. Zo is een concern dat uit verschillende
bedrijven bestaat of een bedrijf met verschillende bedrijfsonderdelen
niet langer verplicht een centrale OR of groepsondernemingsraad in te
stellen. Wel blijft de huidige regel gelden dat een ondernemingsraad
moet worden ingesteld bij vijftig of meer werknemers. Ook bij een
kleiner aantal werknemers is het mogelijk om een ondernemingsraad in
te stellen.
De nieuwe wet biedt, net als de oude wet, de mogelijkheid om met
instemming van de ondernemer de OR meer bevoegdheden te geven dan is
voorgeschreven. De nieuwe wet maakt het ook mogelijk met instemming
van de ondernemingsraad de bevoegdheden van de OR te beperken. Als
daar geen andere afspraken over zijn gemaakt, kunnen partijen de
beperking van de bevoegdheden van de OR weer terugdraaien met
inachtneming van een opzegtermijn van zes maanden.
De verkiezingen van ondernemingsraden worden vereenvoudigd en vinden
voortaan in één bepaalde week plaats. Naar verwachting leidt dit tot
meer aandacht voor de verkiezingen, waardoor de belangstelling voor
het werk van de OR zal toenemen. Dat kan bovendien de naleving van de
wet bevorderen.
De nieuwe wet zal de verplichting bevatten dat de OR in zijn reglement
vastlegt over welke onderwerpen de achterban wordt geraadpleegd. Ook
moet de ondernemingsraad vastleggen op welke wijze en onder welke
voorwaarden de achterban onderwerpen op de agenda van de OR kan
plaatsen.
Voorts wil het kabinet de medezeggenschapspositie van uitzendkrachten
en gedetacheerde werknemers versterken. De huidige wettelijke eis dat
iemand ten minste 24 maanden bij een inlenende organisatie moet
werken, leidt ertoe dat veel uitzendkrachten en gedetacheerde
werknemers geen medezeggenschapsrechten hebben bij die organisatie.
Daarom stelt het kabinet voor deze termijn terug te brengen naar zes
maanden. Ook bij de uitlenende instantie zullen uitzendkrachten en
gedetacheerde werknemers voortaan na zes maanden
medezeggenschapsrechten krijgen. In de Wet op de ondernemingsraden is
hierover geen termijn opgenomen.
Op grond van de oude wet was het verplicht bij geschillen
bedrijfscommissies in te schakelen om een bemiddelende rol te spelen.
De bedrijfscommissies, die bestaan uit vertegenwoordigers van
werknemers- en werkgeversorganisaties, komen in de nieuwe wet te
vervallen. Voortaan kunnen partijen rechtstreeks naar de
kantonrechter, of gebruik maken van vrijwillige bemiddeling of
arbitrage, waarvoor de SER een voorziening moet gaan treffen. De SER
krijgt ook de taak de medezeggenschap in de ondernemingen te
bevorderen en de kwaliteit ervan te verbeteren.
Verder krijgen ondernemingsraden van grotere bedrijven op grond van de
nieuwe wet informatie over de beloningsverhoudingen in het bedrijf. De
informatie betreft de beloningsverhouding tussen het bestuur en
toezichthoudend orgaan en overige groepen werknemers. Het kabinet
heeft de Tweede Kamer hierover al eerder geïnformeerd.
Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid