Ingezonden persbericht


Koers Primair Onderwijs - Inbreng Eric Balemans (VVD) - Nota Overleg 4 oktober 2004

INLEIDING

Voorzitter,

Iedereen mag naar school: dat is het recht op onderwijs. Iedereen moet naar school: dat is de leerplicht. Naar de basisschool gaan is een van de belangrijkste stappen die een kind doet op weg naar zelfontplooiing en participatie in de samenleving. De school is allang niet meer het instituut dat alleen maar zorgt voor het leren rekenen, lezen en schrijven. De school is geen eiland maar is deel van de samenleving. Diezelfde samenleving komt met haar problemen en uitdagingen het schoolplein en het klaslokaal binnen. Dat vereist veranderingen in het onderwijs. Dus zou je zeggen: Koers PO?!

WAAROM DEZE KOERS PO?

In het voorjaar van 2003 kwam het Hoofdlijnenakkoord van het kabinet Balkenende II tot stand. In de onderwijsparagraaf staan de sleutelwoorden: deregulering, decentralisering, de overheid die kerndoelen stelt en zich richt op de onderwijsoutput, meer invloed van ouders docenten en leerlingen op de inrichting van het onderwijs.

De minister van OCW probeert met de nota Koers Primair Onderwijs een meerjarenplan uit te zetten voor het basisonderwijs in 2010. De rode draad daarbij is ruimte voor de school. Autonomie en deregulering zijn daarbij de belangrijkste uitgangspunten voor het onderwijs in de komende periode. Er staan in Koers PO voorbeelden genoemd hoe die autonomie en deregulering vorm wordt gegeven. Lumpsum, herziening kerndoelen, vermindering regeldruk, innovatie en nog veel meer.

Concrete uitwerkingen van de genoemde voorbeelden is al in gang gezet of wordt binnenkort door de Tweede Kamer besproken.

Dat overziend vraagt de VVD zich af waarom er weer een nota moest worden geschreven? De richting is toch al twee jaar duidelijk: autonomie en deregulering. De uitwerking staat niet of nauwelijks concreet in de Koers PO, dat komt nog. Daar wacht ik met veel grotere spanning op dan ik heb uitgekeken naar het debat van vandaag.

Is de Koers PO een papieren tussenstap tussen Hoofdlijnenakkoord en concrete maatregelen? Waarom is die eigenlijk nodig?

INHOUD VAN KOERS PO

Toch nog een aantal inhoudelijke opmerkingen van de VVD dan kan de minister die in ieder geval meenemen bij de concrete maatregelen in de komende tijd.

Autonomie
Meer autonomie, decentralisatie en deregulering juicht iedereen toe. Verantwoordelijkheid daar leggen waar die het best gedragen en uitgevoerd kan worden is een goed liberaal beginsel. Volgens de besturen or ganisatieswordenvoorhetPO66maatregeleninkortetijdinhetvooruitzichtgesteld.Veelmaatregelenmeteenkraptijdspad. Is dat niet de scholen overvragen? Is dat niet het afschuiven van verantwoordelijkheid van de regering naar het veld? Is dat niet gewoon als over de schutting gooien? Wat blijft er dan over van autonomie?

Scholen en school besturen zijn verschillend met betrekking tot het beleidsvoerend vermogen. Niet iedereen kan alles aan en dat betekent voor de VVD dan ook dat er variatie moet kunnen bestaan tussen scholen en schoolbesturen als het gaat om autonomie en verantwoordelijkheid. De VVD mist op dit punt de mogelijkheid van maatwerk in de Koers PO. Concreet is mijn vraag waarom wel maatwerk al het gaat om de inhoud van het onderwijs aan het kind en niet als het gaat om maatwerk voor de school?

Hoeveel regels en maatregelen worden er eigenlijk afgeschaft? 30% minder regels is de doelstelling. Hoever bent U eigenlijk al? Hoe gaat U de bureaucratie rondom de indicatiestellingen aanpakken?

Rol schoolbestuur
Dan de rol van het schoolbestuur, die meer is dan alleen maar de ondersteuning van het management. Wat de VVD betreft regelen scholen en hun besturen zelf de onderlinge verhoudingen als het gaat om verantwoordelijkheden en verantwoording. Hoe kijkt de minister hier tegen aan?

Scholen kunnen ook heel goed zelf innoveren. Er is in deze geen interventie of regie van de overheid nodig. De door de overheid gesubsidieerde innovatiemanager is duur en overbodig. Wat die nu weer precies moet gaan doen is mijn fractie niet duidelijk. Mijn suggestie aan de minister is dan ook dat die makelaar er niet moet komen en dat het geld gewoon in de lumpsum gestopt wordt. Wat is de reactie van de minister op mijn suggestie?

Innovatiemakelaar
Het idee van de innovatiemakelaar is wel in een ander opzicht verhelderend en daarmee een punt van zorg in de ogen van de VVD fractie. Autonomie om te innoveren, maar via een innovatiemakelaar en niet zelf. Dat zegt de minister. Het lijkt wel of de minister steeds heen en weer wordt geslingerd tussen autonomie geven aan de voordeur en aan de achterdeur weer toch even weer iets dichtregelen. De kunst van het loslaten zit blijkbaar nog niet in de vingers. Is dat niet ook de kritiek en de angst van het veld? Is Uw eigen stelling: "OCW stelt wat er moet gebeuren, maar niet hoe" daarmee niet ondergraven?

Rol lokale overheid
Scholen staan midden in de wijk, in de gemeente en in de Nederlandse samenleving. Als we dat met elkaar eens zijn, moet er dan ook geen rol weggelegd zijn voor de lokale overheid? Er zal naar de mening van de VVD een duidelijke wisselwerking moeten zijn tussen de lokale overheid en de scholen. Datzelfde geldt overigens ook voor de wisselwerking tussen scholen en Jeugdzorg, sociaal maatschappelijk werk en Justitie.

TOT SLOT

Voorzitter,

Voor de VVD fractie is de Koers PO vooral een papieren tussenstation tussen Hoofdlijnenakkoord en echt concreet merkbare implementatie van de gedachten op de werkvloer. Ik hoop dat er niet nog meer tussenstations komen want dan schiet het echt niet op.

Samengevat


- De VVD is voor autonomie, decentralisatie en deregulering.
- De VVD tegen een innovatiemakelaar.

- De VVD wil dat scholen en schoolbesturen zelf hun onderlinge verhoudingen regelen.
- De VVD vraagt van de minister een duidelijk tijdspad waarbij maatregelen ook gespreid in de tijd worden ingevoerd opdat scholen niet opeens alles op hun bord hebben liggen.

Laatst kreeg ik een brief van een ondernemer uit Overijssel. Hij eindigde de brief met woorden naar mijn hart: "Niet kakelen maar eieren leggen". Het zou een mooi devies zijn voor het ministerie van OCW.

---- --