Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
De Voorzitter van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA DEN HAAG
Ons kenmerk Inlichtingen bij Doorkiesnummer Den Haag
Z/VU-2518502
Onderwerp Bijlage(n) Uw brief
Inning eigen bijdragen
Inleiding
Op 16 september 2004 heb ik met uw Kamer gesproken over mijn brief van 18 augustus
2004, Kamerstukken II 2003/2004, 26631, nr. 102, over het niet innen van de eigen
bijdragen voor huishoudelijke verzorging, persoonlijke verzorging en verpleging.
Ik heb toegezegd nog een schriftelijke toelichting te geven op:
· het verzoek van uw Kamer om af te zien van inning van de eigen bijdrage over de
jaren 2002 en 2003;
· het voorstel van uw Kamer om de voormalige thuiszorginstellingen (hierna:
zorgaanbieders) de eigen bijdrage te laten innen;
· de mogelijkheid de Belastingdienst de eigen bijdrageregeling (ten dele) te laten
uitvoeren;
· het verzoek van uw Kamer inzicht te geven in de afwikkeling van rekeningen van
overleden cliënten.
Allereerst schets ik welke verantwoordelijkheden afzonderlijke partijen hebben bij de
toepassing van de eigenbijdrageregeling. Vervolgens geef ik een overzicht van de
maatregelen die de afgelopen tijd ter verbetering zijn getroffen. In onderdeel 3 van deze brief
ga ik in op de vragen van uw Kamer.
1. Verantwoordelijkheden
De verantwoordelijkheid van cliënt, zorgaanbieder, GBA, CAK, Belastingdienst en het
AWBZ-uitvoeringsorgaan zijn helder omschreven.
U weet dat ik de afgelopen jaren de inning van de eigen bijdrage kritisch heb gevolgd. Ik heb
het College voor zorgverzekeringen (CVZ) gevraagd op welke onderdelen de uitvoering van
de eigenbijdrageregeling door het Centraal Administratie Kantoor (CAK) kon worden
verbeterd. Belangrijk daarbij is dat iedere partij daarin een eigen taak heeft.
Zo moet de cliënt naam, adres, woonplaats en sofi-nummer correct door geven aan de
zorgaanbieder.
Postbus 20350 Bezoekadres: Correspondentie uitsluitend Internetadres:
2500 EJ DEN HAAG Parnassusplein 5 richten aan het postadres www.minvws.nl
Telefoon (070) 340 79 11 2511 VX DEN HAAG met vermelding van de
Fax (070) 340 78 34 datum en het kenmerk van
deze brief
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
Blad
2
Kenmerk
Z/VU-2518502
De zorgaanbieder moet het CAK binnen vier weken na iedere zorgperiode deze
cliëntgegevens doorgeven, evenals het aantal zorguren waarvoor een bijdrage verschuldigd
is.
Het CAK controleert de aangeleverde gegevens bij de Gemeentelijke Basisadministratie
(GBA). Zijn de gegevens juist, dan vraagt het CAK de Belastingdienst om de
inkomensgegevens van de cliënt. Het CAK kan op basis daarvan de maximaal verschuldigde
eigen bijdrage vaststellen en de rekening voor de eigen bijdrage versturen.
Ik wijs er nog op dat als voorwaarde voor het verkrijgen van zorg wettelijk is vereist dat de
cliënt bijdraagt in de kosten daarvan. Verder zijn de uitvoeringsorganen van de AWBZ
verantwoordelijk voor het vaststellen, opleggen en innen van de eigen bijdrage. Ik heb daarin
geen directe rol.
2. Verbeteringen
De aanlevering van gegevens door de zorgaanbieders is verbeterd; de controle van
persoonsgegevens is vereenvoudigd; er komt een nieuw automatiseringssysteem bij de
Belastingdienst; cliënten krijgen in voorkomende gevallen een voorlopige eigen bijdragen
opgelegd.
In 2004 is het aanleveren van gegevens door de zorgaanbieders aan het CAK verbeterd. Het
zorgkantoor spreekt de zorgaanbieder erop aan wanneer deze niet binnen acht weken na
afloop van de zorgperiode de gegevens heeft aangeleverd bij het CAK. Het CVZ heeft
hierover contact met het zorgkantoor. In het uiterste geval kan het zorgkantoor, sinds april
2004, de bevoorschotting van de zorgaanbieder stopzetten. Daarbij merk ik op dat het
zorgkantoor op basis van de gemaakte productieafspraak, de zorginstelling maandelijks
bevoorschot. Het niet tijdig aanleveren van gegevens kan dus leiden tot verlaging dan wel
stopzetting van het maandelijkse voorschot.
De Belastingdienst heeft voor het leveren van de inkomensgegevens aan het CAK de
persoonsgegevens nodig van de cliënt. Dat gaat sinds kort simpeler. Bij de controle van die
persoonsgegevens worden nu de voorletters en tussenvoegsels buiten beschouwing gelaten.
Deze vereenvoudiging heeft volgens het CVZ de administratieve verwerking aanzienlijk
versneld. Daarnaast beschikt de Belastingdienst vanaf begin 2005 over een nieuw
automatiseringssysteem dat rekening houdt met de eisen van de (systematiek van de)
eigenbijdrageregeling. Binnenkort praten het CVZ en het CAK met de Belastingdienst over de
exacte oorzaken van de vertraging die kan ontstaan in het vaststellen van de definitieve
inkomensgegevens door de Belastingdienst. Ik verwacht dat dit leidt tot voorstellen voor een
nog betere aanpak.
Cliënten krijgen sinds 2002 van het CAK een kennisgeving waarin staat dat zij een eigen
bijdrage moeten betalen voor de geleverde zorg. De cliënt weet er dus van en kan er
rekening mee houden dat de eigen bijdrage moet worden betaald, zodra de
inkomensgegevens bij de Belastingdienst bekend zijn. Van het lid van uw Kamer, mevrouw
Smits, begreep ik dat cliënten hier in de praktijk ook rekening mee houden en derhalve
speciaal voor dat doel geld opzij zetten.
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
Blad
3
Kenmerk
Z/VU-2518502
Ik heb u al in mijn brief van 3 mei 2004 (Kamerstukken II, 2003-04, 26631, nr. 92) laten
weten dat iedere cliënt een voorlopige eigen bijdrage opgelegd krijgt wanneer de definitieve
inkomensgegevens niet bekend zijn; de hoogte daarvan komt overeen met de laagste
inkomensafhankelijke eigen bijdrage. Zodra de definitieve inkomensgegevens wel bekend
worden, stelt het CAK de definitieve eigen bijdrage vast. Zo werkt het sinds september
2004.
Dit is geen uniek gegeven. Ook de belastingbetaler krijgt een voorlopige aanslag en houdt er
rekening mee dat hij na verloop van tijd meer belasting moet betalen. Ook in de
huursubsidiesystematiek houdt de huurder er rekening mee dat hij bij een stijging van zijn
inkomen subsidie moet terugbetalen. Dit is een eigen verantwoordelijkheid van de burger.
3. Reactie op vragen Kamer
In bepaalde situaties worden geen eigen bijdragen opgelegd; eigen bijdragen worden niet
door zorgaanbieders opgelegd; de mogelijkheid om eigen bijdragen via de Belastingdienst te
innen wordt nog bezien; over het afboeken van rekeningen van overleden cliënten wordt
nog overleg gevoerd.
3.1 Niet opleggen van eigen bijdragen
Het CVZ vindt het slechts in twee situaties wenselijk af te zien van het alsnog opleggen van
verschuldigde eigen bijdragen, zogenaamde GBA gevallen en Belastingdienstgevallen.
GBA gevallen
Ik heb u in mijn brief van 3 mei 2004 (Kamerstukken II, 2003-04, 26631, nr. 92) al
medegedeeld dat het CVZ heeft geadviseerd om in beginsel af te zien van het opleggen van
de eigen bijdrage, indien één jaar nadat de zorgaanbieder de gegevens heeft aangeleverd bij
het CAK, de naam, adres en woonplaats niet in de GBA zijn te vinden. De ervaring leert dat
na een jaar zoeken in de GBA het louter toeval is dat een cliënt nog wordt gevonden. Wordt
deze persoon, om welke reden dan ook naderhand toch nog in de GBA `gevonden', dan
wordt alleen de eigen bijdrage over de afgelopen 12 maanden opgelegd.
Belastingdienstgevallen
Voor de cliënten die thuiszorg hebben ontvangen over de jaren 1999 tot en met 2001 kan
niet worden gegarandeerd dat zij er van op de hoogte zijn gesteld dat zij een eigen bijdrage
verschuldigd zijn. Over het algemeen zijn zij hierover waarschijnlijk niet ingelicht. Het CVZ
adviseerde om in die gevallen, waar de identiteit wel gecontroleerd kon worden bij de GBA,
maar waarvoor tot 18 augustus 2004 de Belastingdienst geen definitieve inkomensgegevens
kon aanleveren om de eigen bijdrage vast te stellen, geen eigen bijdrage op te leggen. Dit
werd mede ingegeven omdat bleek dat een groot aantal personen in dat bestand al was
overleden.
Voorts zou, gezien het feit dat sinds september 2004 de cliënt altijd een (voorlopige) eigen
bijdrage opgelegd heeft gekregen, dus ook over de jaren 2002 en 2003, bij een beslissing
tot niet inning niet uitsluitend sprake zijn van het niet langer innen van de eigen bijdrage.
Ook zou de voorlopige eigen bijdrage aan bepaalde verzekerden terugbetaald moeten
worden. Het CVZ heeft mij laten weten dat terugbetalen van eigen bijdragen over 2002 en
2003 uitvoeringstechnisch gezien zeer lastig is.
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
Blad
4
Kenmerk
Z/VU-2518502
Ik steun daarom het standpunt van het CVZ dat er geen reden is om over de jaren vanaf
2002, gezien het bovenstaande en gezien alle verbeteringen in het systeem, af te zien van
het opleggen en innen van de verschuldigde eigen bijdragen. Er heeft naar mijn mening een
zorgvuldige besluitvorming plaatsgevonden om cliënten niet de dupe te laten zijn van een
niet goed functionerend systeem. Het CVZ heeft op een zorgvuldige wijze afgewogen
bepaalde gevallen te ontzien. Ik ben het daarmee eens en acht het niet innen van de eigen
bijdragen over de jaren 2002 en 2003 ongewenst.
3.2 Innen van de eigen bijdrage door de zorgaanbieders
Het lid van uw Kamer, mevrouw Smits, heeft voorgesteld om de zorgaanbieders de eigen
bijdrage voor zorg zonder verblijf te laten opleggen.
Ik neem dit om een aantal redenen niet over. Om te beginnen moeten ook de zorgaanbieders
evenals het CAK nu, de controle van de gegevens bij de GBA en het opvragen van de
inkomensgegevens bij de Belastingdienst, de belangrijkste mogelijke bronnen van vertraging,
nog steeds uitvoeren. Verder zal de Belastingdienst er bezwaar tegen hebben om de
inkomensgegevens rechtstreeks bij iedere zorgaanbieder aan te leveren; het CAK zou daar
weer tussen moet zitten. Ik vind het ook niet wenselijk dat zorgaanbieders inzicht krijgen in
de inkomenssituatie van hun cliënten.
Daarnaast zijn zorgaanbieders niet toegerust voor de genoemde taken tot uitvoering van de
eigenbijdrageregeling en moeten zij hun activiteiten uitbreiden om een dergelijke taak op zich
te kunnen nemen. Dat leidt tot grote administratieve veranderingen met ongetwijfeld de
nodige kinderziekten en kosten, terwijl nu juist erg veel energie is gestoken in het goed laten
verlopen van het bestaande proces.
Kortom: er is geen enkele garantie dat de zorgaanbieders de taak beter kunnen uitvoeren
dan het CAK. Bovendien vind ik het van groot belang dat de zorgaanbieders zich richten op
hun primaire taak, namelijk het leveren van zorg. Daar horen natuurlijk ook een aantal
administratieve taken bij, zoals het registreren van het aantal zorguren en de cliëntgegevens,
maar niet dat zij gaan fungeren als uitvoeringsorganen van de AWBZ.
Ik zei u reeds in het debat van 16 september 2004 dat de uitvoering van de
eigenbijdrageregeling zodanig is verbeterd dat ik vind dat er sprake is van een verantwoorde
uitvoering. Er is daarom geen reden een ander dan het CAK de eigenbijdrageregeling te laten
uitvoeren en ik zie dan ook geen voordelen in het voorstel van mevrouw Smits.
3.3 Innen en/of verlagen eigen bijdrage via de Belastingdienst
Het voorstel om de eigen bijdrage via de Belastingdienst (of een daaraan gerelateerde dienst)
te innen is onderdeel van het Hoofdlijnenakkoord van dit kabinet. Op dit moment wordt
bezien op welke wijze dit kan worden geëffectueerd. Dit is een administratief technisch
ingewikkeld traject dat nog niet op korte termijn kan worden uitgevoerd.
Voorts hebt u gevraagd of de eigen bijdragen automatisch kunnen worden verdisconteerd in
de buitengewone lasten. Dit naar analogie van de huidige systematiek bij de Belastingdienst,
waarbij geen T-biljetten meer nodig zijn om tot restitutie over te gaan.
Dit is niet mogelijk om de volgende redenen. Bij de hoogte van de te betalen eigen bijdrage
speelt naast het inkomen ook de omvang van de geleverde zorg een belangrijke rol. De
praktijk leert dat deze gegevens sterk fluctueren. Verder hanteert de Belastingdienst een
kalenderjaar als basis, terwijl de eigen bijdrage vierwekelijks betaald moet worden. Tevens
ontvangen veel cliënten niet gedurende een geheel jaar zorg.
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
Blad
5
Kenmerk
Z/VU-2518502
3.4 Afwikkeling facturen overleden cliënten
Momenteel boekt het CAK in de meeste gevallen een factuur een half jaar na overlijden af.
Vaak is de nalatenschap dan afgerond en is het moeilijk om adressen
van de erven op te sporen. Momenteel zijn het CAK en het CVZ in overleg over de termijnen
en de oorzaken voor het al dan niet afboeken van eigen bijdragen
4. Samenvattend
In iedere schakel van het proces voor het innen van de eigen bijdrage kan een probleem
liggen. Het is mogelijk dat de zorgaanbieder niet de juiste gegevens heeft aangeleverd, dat
er problemen zijn bij de Belastingdienst of dat de cliënt niet de juiste persoonsgegevens of
het (juiste) sofi-nummer heeft aangeleverd. Daarnaast kunnen de definitieve
inkomensgegevens op zich laten wachten vanwege een bezwaar- of beroepsprocedure die
de cliënt heeft aangespannen tegen de Belastingdienst.
De afgelopen tijd zijn belangrijke stappen gezet in het verbeteren van het systeem van
vaststellen en innen van eigen bijdrage en ik constateer dat verdere verbeteringen nog op
handen zijn. Ik acht het daarom niet wenselijk de huidige regels voor de
eigenbijdrageregeling aan te passen.
De Staatssecretaris van Volksgezondheid,
Welzijn en Sport,
drs. Clémence Ross-van Dorp
---- --
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport