Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport

Persbericht, 21-9-2004

Fundamenten gelegd voor hervormingsagenda zorg

Minister Hoogervorst en staatssecretaris Ross-Van Dorp (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) willen de uitgaven in de gezondheidszorg het komend jaar beheerst laten groeien. Er komt extra geld beschikbaar om de groei van de vraag naar zorg te kunnen opvangen.
Dit is in lijn met de afspraken in het Hoofdlijnenakkoord. Tegelijkertijd zijn ondanks de bezuinigingen van het afgelopen jaar in 2005 opnieuw beheersingsmaatregelen nodig om de kosten binnen de perken te houden. De uitgaven stijgen in 2004 wederom harder dan verwacht. In totaal bedragen de beheersingsmaatregelen rond de 1 miljard euro. Dit wordt voor een belangrijk deel mogelijk gemaakt door convenantsafspraken van het ministerie met zorgaanbieders (ziekenhuizen en AWBZ-instellingen) over het leveren van extra zorg.

Hervormingsagenda
Hoogervorst en Ross-Van Dorp zetten het komende jaar belangrijke stappen in de hervorming van de zorg- en welzijnssector. Kern van deze hervormingen ligt in het terugleggen van verantwoordelijkheden van rijksoverheid naar burgers, verzekeraars, zorgaanbieders en lagere overheden. Vanwege de toenemende vergrijzing en de steeds kritischer wordende zorgconsument staat het systeem steeds meer onder druk. Om de zorg ook in de toekomst toegankelijk, betaalbaar en klantgericht te houden, moeten nu de bakens worden verzet. Dit sluit ook aan bij ontwikkelingen in de rest van Europa.

Minister Hoogervorst stuurt binnenkort het wetsontwerp Zorgverzekeringswet naar de Tweede Kamer. De zorgverzekeringswet heeft als doel het samenvoegen van ziekenfonds en particuliere verzekering tot één basisverzekering voor curatieve zorg. Invoering vindt plaats op 1 januari 2006. Tevens komt er een wet op de Zorgtoeslag. Hiermee wordt voorkomen dat mensen een te groot deel van hun inkomen aan zorg moeten betalen. Om de marktwerking in de zorg op gang te brengen, te houden en waar nodig deelmarkten te reguleren, komt er een Zorgautoriteit.

Staatssecretaris Ross wil het systeem van de AWBZ aanpassen met het oog op de betaalbaarheid en doelmatigheid. Inzet is de kosten te beheersen. Na de noodzakelijke contracteerbeperking in 2004, is voor de periode tot en met 2007 een convenant met de zorgaanbieders gesloten. Daarin is afgesproken dat de aanbieders 1,25 procent meer mensen zorg geven. De uitgaven mogen groeien binnen de afspraken die in het regeerakkoord zijn gemaakt. Als aanbieders die afspraken niet overschrijden volgen in de AWBZ geen pakket- of tariefmaatregelen. Voor innovatie is een bedrag van 15 oplopend tot 45 miljoen in 2007 beschikbaar gesteld. Voor ICT 35 miljoen in 2005 en 25 miljoen in 2006.

Om de AWBZ doelmatiger te maken wordt per 1 januari 2005 de indicatiestelling centraal aangestuurd. Het Centrum Indicatiestelling Zorg moet ervoor zorgen dat er zo uniform mogelijk wordt geïndiceerd en bureaucratie zoveel mogelijk wordt vermeden. Op diezelfde datum gaat de functiegerichte bekostiging voor extramurale zorg in. Daardoor zal de financiële transparantie verbeteren. Tegelijkertijd zullen de zorgkantoren de mogelijkheid krijgen om met aanbieders te onderhandelen over de in te kopen zorg.
Daarnaast zal de doelmatigheid worden bevorderd door de AWBZ terug te brengen tot waarvoor hij was bedoeld: zorg voor chronisch zieken, lichamelijk en verstandelijk gehandicapten en mensen in verpleeghuizen en verzorgingshuizen en mensen die langer dan 1 jaar intramurale psychiatrische hulp nodig hebben. De extramurale zorg in de GGZ en de intramurale GGZ korter dan 1 jaar gaan over naar de basisverzekering. Hulp en ondersteuning worden ondergebracht in de Wet Maatschappelijke Ondersteuning, waarin ook de Welzijnswet en de Wet Voorziening Gehandicapten opgaan. Hulpvraag en - aanbod kunnen lokaal beter op elkaar worden afgestemd. In 2005 zal de wetstekst voor de WMO worden gemaakt. Ook zal een invoeringsbureau worden opgezet en er zullen experimenten in gemeenten worden gehouden.

Stimuleren van burger en veld
Om burgers en partijen gereed te maken voor een meer verantwoordelijke rol zijn er verschillende maatregelen en programma's. Er komt een actieprogramma Patiënt/Consument om de burger in de positie te brengen van kritische zorgconsument. Er komt onder andere een website waarop burgers premies en pakketten van zorgverzekeraars kunnen vergelijken. Het kostenbewustzijn van de burger zal worden gestimuleerd door de invoering van een no claim van 250 euro voor ziekenfondsverzekerden per 1 januari 2005.

In de curatieve zorg loopt het programma Sneller Beter met als doel meer doelmatigheid en kwaliteit bij ziekenhuizen en huisartsen. In november zal gezant Rein Willems (Shell) een rapportage uitbrengen over patiëntveiligheid in ziekenhuizen. Tevens zullen acht ziekenhuizen worden ondersteund met het uitwerken van goede voorbeelden. Volgend jaar begint de benchmarking van ziekenhuizen en huisartsen.

Op 1 januari 2005 worden in de ziekenhuizen diagnose behandelingscombinaties (dbc's) ingevoerd. Voor 10% van de zorg zullen vrije dbc-tarieven gelden. Dit zal leiden tot meer concurrentie in de ziekenhuismarkt bij eenvoudige behandelingen. Bij de fysiotherapeuten worden de tarieven op 1 januari 2005 bij wijze van proef vrijgelaten. Dit betekent dat de verzekeraars met de fysiotherapeuten onderhandelen over de prijs van een consult.
bedragen in EUR miljoen 2005 Preventie en gezondheidsbevordering 235,6 Curatieve zorg 17.303,9 Geneesmiddelen, medische technologie en transplantaten 4.463,0 Geestelijke gezondheidszorg, verslavingszorg en maatschappelijke opvang 3.581,7
AWBZ-brede zorg 1.359,7 Gehandicaptenzorg en hulpmiddelenbeleid 5.832,2 Verpleging, verzorging en ouderen 11.239,9 Beheer zorgverzekeringen en diversen 1.258,3 Nominaal en onvoorzien 620,0 Totaal bruto zorguitgaven 45.894,3

Pakketmaatregelen en tegemoetkoming chronisch zieken Vanaf 1 januari zullen enkele zaken niet meer voor vergoeding via het ziekenfonds in aanmerking komen. Dit betreft: behandeling tegen snurken, bovenooglidcorrecties, plastische correctie afwijkende oorstand (flaporen), borstprothese anders dan bij (gedeeltelijke) amputatie, abdominoplastiek (buikwandcorrectie) en hersteloperatie na sterilisatie man en vrouw. Deze maatregelen leveren in totaal 70 miljoen op.
Tegelijkertijd wil het kabinet chronisch zieken tegemoet komen. Daarom wordt 25 miljoen extra uitgetrokken voor zittend ziekenvervoer en zelfzorggeneesmiddelen.
Per jaar wordt 12 miljoen euro uitgetrokken om vijf clusters zelfzorgmedicijnen voor chronisch gebruik weer in het verzekerde pakket op te nemen. Het gaat om laxeermiddelen, kalktabletten, middelen bij allergie, anti-diarreemiddelen en middelen tegen maagledigingsstoornissen. Prijzen ervan worden met 50 procent verlaagd.

Preventie en arbeidsmarkt
Minister Hoogervorst wil burgers stimuleren tot meer gezond gedrag. Prioriteit heeft de aanpak van overgewicht en diabetes. Eind van het jaar start een actieprogramma Diabeteszorg. Verder zal de infrastructuur voor bestrijding van infectieziekten worden versterkt. Hiervoor is in 2005 25 miljoen beschikbaar.
Aandacht is er voor extra opleidingen in de zorg onder andere voor verpleegkundige vervolgopleidingen en medisch ondersteunende functies. Hiervoor is in 2005
5,5 miljoen beschikbaar.