Nederlandse Politiebond
ABP: kabinet legt bijl aan wortel pensioensysteem
Gepubliceerd: dinsdag 21 september 2004.
'Deze ingrepen zullen leiden tot een aanval op de regelingen voor
65-plussers. Het onmogelijk maken van prepensioen is de bijl zetten
aan de wortel van het hele pensioensysteem. Het gaat niet om een
antwoord op de vergrijzing of om een hogere arbeidsdeelname van
ouderen.' Die kritiek heeft John Neervens als voorzitter van de
Directieraad ABP geuit op de kabinetsplannen rondom het prepensioen.
Hij doet dat in een interview met de nieuwsorganisatie GPD, waarbij
tal van regionale kranten zijn aangesloten.
In het interview verwijst Neervens naar de uitgelekte versie van de
Miljoenennota: 'Daar stond niet voor niets een vingeroefening waarbij
de pensioenleeftijd van 65 wordt losgelaten. Let maar op: in de
volgende kabinetsperiode gaat die discussie lopen.' Hieronder de
integrale tekst van het interview.
---
---
ABP-topman John Neervens is verbijsterd en verontwaardigd over de
kabinetsplannen om prepensioen onmogelijk te maken. Hij vreest grote
problemen in sectoren met zware beroepen. Maar daar blijft het niet
bij: de doodsteek voor het prepensioen is volgens hem pas het begin.
'Er is een geheime agenda om uiteindelijk het unieke van het
Nederlandse pensioenstelsel te vernietigen.'
Neervens is er inmiddels van overtuigd dat het kabinet in het
afgelopen jaar doelbewust niet gewerkt heeft aan een
prepensioencompromis.
'In de onderhandelingen met werkgevers en bonden werd duidelijk dat
het kabinet niet wilde dat er creatieve oplossingen zouden komen voor
prepensioen en de toekomstige vergrijzingsproblemen.'
Waaruit maakt u dat op?
'Het kabinet stelt ideologie boven de feiten. Die feiten zijn dat de
bonden en de werkgevers een jaar of zeven geleden alle vut-systemen
zijn gaan omzetten in prepensioen waarvoor wordt gespaard. Daarvoor
heeft men in overeenstemming met de overheid lange overgangstermijnen
genomen. Men zag heel goed dat de vergrijzing op ons af kwam. Door de
overgang naar kapitaalgedekt prepensioen gingen 55-plussers
geleidelijk langer doorwerken en die deelname aan het arbeidsproces
stijgt nog steeds, en verloopt sneller dan elders in Europa. In 2010
zouden we dan op een gemiddelde pensioenleeftijd van 63 jaar
uitkomen.'
Een mooie aanpak, zegt Neervens, houdt rekening met grote verschillen
tussen sectoren en bedrijfstakken onderling. Waar er sprake is van
zware arbeid met veel lichamelijke slijtage, kunnen aanvullende
afspraken leiden tot een vervroegde pensioenleeftijd.
'Nu komt het kabinet met een uniforme aanpak. Een systeem dat voor
alle werknemers hetzelfde uitpakt. Veel oudere versleten werknemers
zullen niet meer gezond hun pensioen halen en in de bijstand terecht
komen. Stel je eens voor wat dat teweegbrengt binnen de bedrijven.'
'Het kabinet wil daarnaast dat grotere aantallen ouderen aan het werk
zijn, ongeacht de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt. Ik ben bang dat
we straks met een te groot aanbod van werknemers komen te zitten. Het
prepensioen valt weg, dus ouderen moeten langer werken. Daarnaast
wordt de WAO versoberd en stromen vanuit deze regeling nog eens zo'n
honderdduizend mensen de arbeidsmarkt op. We kunnen straks niet meer
reageren op de vraag naar arbeid. In magere tijden blijven we dan met
een overschot aan mensen zitten.'
Neervens stelt dat het kabinet uit is op een toekomst waarin werk de
enige inkomenszekerheid biedt.
'Dat betekent dat zich zoveel mensen op de arbeidsmarkt begeven, dat
er een zeer ruim aanbod is. Daarmee creëer je een bepaald niveau van
werkloosheid. Dat houdt de lonen laag, het houdt Nederland
concurrerend en het drukt de kosten van de collectieve sector. Mensen
zullen blij zijn dat ze werk hebben want daarnaast is er niks meer.'
Welke ideologische gedachte vormt daarvoor de basis?
'De kern van de zaak is dat men afwil van collectieve regelingen. Het
wordt straks: ieder voor zich, ook al wordt bijvoorbeeld prepensioen
30 procent duurder als je het zelf moet gaan regelen bij een bank of
verzekeraar. In de visie van het kabinet kent de verzorgingsstaat
straks veel minder vangnetten. Risico's spreiden we niet meer over het
collectief. Daarin is ook geen rol meer voor het pensioensysteem zoals
we dat kennen.'
Dit overziende komt Neervens tot de conclusie dat het kabinet in feite
op iets anders uit is. 'Ik wil er voor waarschuwen dat deze ingrepen
straks zullen leiden tot een aanval op de regelingen voor 65-plussers.
Het onmogelijk maken van prepensioen is de bijl zetten aan de wortel
van het hele pensioensysteem. Het gaat niet om een antwoord op de
vergrijzing of om een hogere arbeidsdeelname van ouderen. In die
uitgelekte versie van de Miljoenennota stond niet voor niets een
vingeroefening waarbij de pensioenleeftijd van 65 werd losgelaten. Let
maar op: in de volgende kabinetsperiode gaat die discussie lopen.'
De banken en verzekeraars mogen straks de levensloopregeling uitvoeren
die in de plaats komt van collectief prepensioen. Ze krijgen de
miljarden beschikbaar, die individuele werknemers straks uit hun
prepensioenpot mogen halen. De pensioenfondsen wordt verboden de
levensloopregeling uit te voeren. Waarom is de lobby van de
pensioenfondsen zo zwak gebleken?
'Het kabinet wilde niet luisteren naar een verhaal over de voordelen
van een internationaal bewonderd en uniek pensioenstelsel, zoals we
dat hier hebben opgebouwd. Het kabinet wil mensen de vrijheid geven en
daarvoor moet de rol van de pensioenfondsen worden verzwakt. En dacht
je dat pensioenfondsen straks, zoals de minister van Sociale Zaken
zegt, kunnen tegenhouden dat werknemers hun prepensioenkapitaal
opvragen? Ik zie het al voor me. Staat straks de vereniging van
terminaalpatienten bij het fonds op de stoep om het kapitaal op te
eisen, zodat hun ernstig zieke leden nog één reisje kunnen maken. En
waarom zou je trouwens van je ouderdomspensioen afblijven? Die pot
geld is nog veel groter. Wij zijn tot nu toe blijkbaar onvoldoende in
staat geweest om te laten zien welke risico's vast zitten aan de
keuzes van dit kabinet. Het uitkleden van collectief pensioen gaat
langzaam, maar zo is het met de sociale zekerheid ook gegaan.'
Het kabinetsplan ligt er en het parlement buigt zich er nu over. Wat
gaat u doen om dit tegen te houden? Bent u niet te laat?
'Wij houden de komende weken onze jaarlijkse regiodagen. Dan spreken
we duizenden leden van ondernemingsraden, vakbondskaders, mensen van
afdelingen personeel en organisatie. Die gaan we actief informeren wat
er aan de hand is om hen bewust te maken van de gevolgen van de
kabinetsvoorstellen. We moeten onze 1,2 miljoen actieve deelnemers ook
gaan benaderen. Die mensen kunnen er niet meer blind op vertrouwen dat
het met hun pensioen in de toekomst wel goed zit.'
'Het ABP zal ook de leden van de Tweede en de Eerste Kamer opzoeken en
uitleggen wat er volgens ons aan de hand is. Ik kan me niet
voorstellen dat het een kansloze zaak is in het parlement. Het is ook
heel belangrijk om duidelijk te maken dat het niet genoeg is als het
kabinet met nog wat verzachtende maatregelen komt, zoals een
overgangsregeling voor 50-plussers in plaats van voor 57-plussers. Dat
zou een electoraal trucje zijn, waar het parlement geen genoegen mee
mag nemen.'
Wie had dat gedacht: het ABP voert actie onder aanvoering van John
Neervens.
'Ik kan niet lijdzaam toezien hoe ze ons pensioenstelsel aantasten.
Als we zo doorgaan voorspel ik dat de oudedagsvoorziening verregaand
wordt gecommercialiseerd. Die komt veel meer dan nu in handen van
banken en verzekeringsmaatschappijen. Dat leidt tot duurdere
regelingen en de lagere en middeninkomens worden daarvan de dupe. Als
je doorredeneert kom je uit op een tweedeling van de oudedag: naast de
welvarende groep mensen die het toch wel voor zichzelf kan regelen,
zal er een grote groep mensen ontstaan met onvoldoende pensioen en dus
een armoedig bestaan.'
---
---
De NPB heeft met waardering kennisgenomen van de openhartigheid
waarmee John Neervens zich uit. Dit zal hem door de gevestigde orde
niet in dank worden afgenomen. Dus even allemaal om hem heen gaan
staan, zodat hem niets overkomt!
Overname van deze informatie is toegestaan mits met bronvermelding. ©
21 09 2004 NPB