Evolutie van het binnenlands reizigersverkeer in 2004
15/09/2004
De trein wint steeds aan populariteit. Het aantal klanten stijgt voor
het zesde jaar op rij. Maatregelen zoals het kosteloze
woon-werkverkeer en Minder Hinder zorgen voor extra impulsen. Samen
zorgen ze dagelijks voor meer dan 11 500 bijkomende klanten, waarvan
de meesten overigens twee keer per dag op de trein stappen (heen en
terug). Vanaf begin volgend jaar komen er daar wellicht nog bij,
wanneer ook privé-bedrijven van de maatregel kunnen genieten om hun
werknemers kosteloos te laten sporen. De NMBS ziet de nieuwe klanten
graag komen en doet grote inspanningen om de kwaliteit van de
dienstverlening hoog te houden of zelfs te verhogen. Naast
capaciteitsverhogende infrastructuurwerken en investeringen in
bijkomend treinmaterieel wil ze de klanten optimaal spreiden over de
treinen zodat ze in alle comfort reizen.
Opnieuw meer reizigers
Het binnenlands reizigersverkeer zit onmiskenbaar in de lift. De
stijgende lijn die werd ingezet in 1998 klimt jaar na jaar hoger.
Verhoging van het aantal klanten en van de inkomsten zijn hefbomen in
het streven naar een financieel evenwicht. De uitdaging bestaat erin
om de kwaliteit van de dienstverlening op een hoog peil te houden.
De eerste zes maanden van 2004 steeg het aantal reizigers met 7% in
vergelijking met dezelfde periode een jaar eerder. Tegelijkertijd kwam
er ook meer geld in het laatje: er werden 209,2 miljoen aan
operationele inkomsten geboekt, een groei met 5,9%, wat ruim boven de
prijsverhoging met 3,12% van februari 2004 zit.
De woon-werk- en de woon-schooltreinkaarten zorgen voor bijna de helft
van de omzet, waarbij de woon-werkjaartreinkaart een enorme sprong
vooruit maakte (+93%). De gewone biljetten zijn goed voor 37% van de
inkomsten. Twee andere producten kennen een groot succes: de
vernieuwde Key Card voor de korte afstanden verachtvoudigde zijn omzet
en de Rail Pass, de tienrittenkaart voor volwassenen, deed het een
derde beter dan tijdens het eerste semester 2003.
Ook in de eerste maanden van het tweede halfjaar van 2004 werden al
goede resultaten opgetekend: in de zomermaanden werd de spectaculaire
stormloop naar zee van 2003 weliswaar niet herhaald, maar het aantal
reizigers naar de kuststations zat wel boven dat van de (normalere)
zomer van 2002.
Maatregelen met duidelijke resultaten
De groei is niet nieuw, jaarlijks zijn er meer mensen die de overstap
maken naar het openbaar vervoer in het algemeen, de trein in het
bijzonder en wat meer is, ze blijven de trein ook trouw. Naast die
schijnbaar natuurlijke aangroei zijn er initiatieven die ervoor zorgen
dat nog extra mensen of sectoren een stimulans wordt geboden om de
auto aan de kant te zetten. Vooral in het woon-werkverkeer zijn er een
aantal sprekende voorbeelden.
Als de maatregel voor het kosteloos woon-werkverkeer wordt beoordeeld
op basis van het aantal nieuwe klanten die ze aanbracht, dan mag hier
van een voltreffer worden gesproken. De maatregel ging van start op 1
maart 2004 voor de federale ambtenaren en werknemers van een aantal
autonome overheidsbedrijven (Belgacom, De post, Biac en Belgocontrol).
Die werknemers kunnen voortaan kosteloos reizen omdat de overheid het
deel bijpast dat deze zelf nog betaalden. De afspraak is dat de
maatregel budgettair neutraal is voor de NMBS, ook in de toekomst als
ze wordt uitgebreid naar de privé-sector.
Op zes maanden tijd kreeg de NMBS er via deze weg 6 178 dagelijkse
klanten bij: 5 084 federale ambtenaren en 1 094 werknemers uit de
betrokken overheidsbedrijven meldden zich aan als nieuwe
treinkaarthouder. Samen met hun collegas die al met de trein reisden
(maar dit voortaan eveneens kosteloos kunnen) groeit deze groep
pendelaars per trein aan tot 68 000.
Dit geeft als voorlopig globaal resultaat dat vandaag 45% van alle
treinkaarthouders kosteloos naar het werk sporen. Daarbij horen ook 15
000 ambtenaren van de Vlaamse Gemeenschap die van een eerdere
maatregel genieten en 40 000 werknemers uit de privé-sector waarvoor
de werkgever reeds 100% van de kosten betaalt.
Op 1 januari 2005 wordt de maatregel ook uitgebreid naar de
privé-sector. De overheid doet ook hier het aanbod om 20% van de prijs
van de treinkaart voor haar rekening te nemen, als de werkgever de
andere 80% betaalt. De NMBS benadert ondertussen de bedrijven heel
gericht met een uitgebreide ploeg. Ze verspreidt actief alle
informatie over de (nieuwe) mogelijkheden in het woon-werkverkeer.
Reeds meer dan 2 000 bedrijven werden gecontacteerd. De verkopers
reiken hen onder meer een Mobilpol-pakket aan, een hulpmiddel voor de
mobility managers. Ook op de NMBS-website staat detailinformatie over
de mogelijkheden in het woon-werkverkeer.
De Minder Hinder-maatregelen die de NMBS nam naar aanleiding van de
werken aan de Antwerpse Ring overtuigden eveneens. Sinds de start van
de werken half juni beslisten 3 600 mensen om voortaan met de trein
naar of vanuit Antwerpen te gaan werken en schaften zich een
treinkaart aan. Tijdens de bewuste periode groeide het aantal
reizigers naar Antwerpen dagelijks gemiddeld met 1 500 klanten met
een gewoon biljet en 200 met een Key Card. Alles samen maken dus
dagelijks meer dan 5 300 nieuwe klanten gebruik van de Minder
Hinder-maatregelen. Dit was de toestand tot eind augustus, maar het is
zeer waarschijnlijk dat dit aantal in de maand september nog groeit.
Tijdens de zomermaanden waren de verkeersproblemen op de weg immers
kleiner.
Gezien het succes van de maatregelen en om de nieuwe klanten ook te
fideliseren, behoudt de NMBS ook in de periode tussen de werkfases
(november tot juni) dit bijkomend aanbod.
Dienstverlening op hoog niveau garanderen
Meer klanten winnen is een zaak, meer tevreden klanten behouden is van
nog groter belang. Bijzonder bemoedigend zijn de scores uit de
tevredenheidsenquête die blijven de hoogte ingaan. Pendelaars reizen
op piekmomenten, met andere woorden op die tijdstippen dat de
capaciteit in de treinen maximaal wordt benut en het treinverkeer het
drukst en dus gevoeligst is voor vertraging. Desondanks blijken zij
even tevreden klanten te zijn als de klanten in het algemeen (7,32
t.o.v. 7,36).
Op dit moment is de capaciteit gemiddeld gezien toereikend, al zal
niet iedere klant dit ook zo op het terrein ervaren. Tijdens de spits
komen er immers ook een aantal overvolle treinen voor. Om bijkomende
groei van het aantal klanten op te vangen en ervoor te zorgen dat het
niveau van de dienstverlening op peil blijft of zelfs nog toeneemt, is
de NMBS actief op diverse terreinen en tijdsbestekken.
Op langere termijn zullen de geplande (of in uitvoering zijnde)
infrastructuurwerken voor extra capaciteit zorgen. Projecten als het
GEN, de hst, de Diabolo zullen de toekomst van het binnenlands
spoorwegverkeer in België grondig beïnvloeden. Ook de verdubbeling en
capaciteitsuitbreiding van de bestaande hoofdassen zullen de trein de
nodige zuurstof geven om haar rol in de mobiliteit te vergroten en
meer klanten te kunnen ontvangen.
Aan de andere kant zullen er al op middellange termijn meer
zitplaatsen nodig zijn. Daarom investeert de NMBS in bijkomend
treinmaterieel met veel capaciteit. Zopas werd een nieuwe bestelling
geplaatst voor dubbeldeksrijtuigen, goed voor in totaal 8 620 extra
zitplaatsen tegen 2008. De bestelling van het langverwachte
GEN-materieel is vergevorderd en zal in principe in het eerste
semester van 2005 worden geplaatst. Er zullen in eerste instantie 50
treinen met ieder ongeveer 350 zitplaatsen worden gekocht.
Intussentijd doet de NMBS inspanningen om het gebruik van de huidige
capaciteit te optimaliseren. De gemiddelde bezettingsgraad geeft
immers aan dat er nog plaats overblijft, zelfs op de drukste lijnen,
maar dat de spreiding van de klanten over de treinen onregelmatig is.
Om de klant bewust te maken van de alternatieven, wordt binnen enkele
weken een extra hulpmiddel gelanceerd. De (potentiële) klanten op de
drukste verbindingen kunnen zich binnenkort on line laten helpen bij
hun treinkeuze tijdens de spits. Een speciaal symbool zal de klant
attent maken op de reeds volle treinen, zodat die kan uitkijken naar
een minder drukke trein. In de stations en op de treinen wordt met
hetzelfde doel een communicatiecampagne opgezet. Dat belet niet dat
daarnaast reële overbezettingproblemen continu worden opgevolgd en
waar mogelijk verholpen.
Welkom!
De NMBS verwelkomt alle nieuwe klanten met open armen en zal zich tot
het uiterste inspannen om ook van deze klanten tevreden klanten te
maken, die kunnen genieten van een kwaliteitsvolle service.
Deze presentatie geeft een volledig overzicht.
NMBS