Staatsbosbeheer

ingezonden brief, 15 september 2004

Geachte Redactie,

Dinsdag j.l. meldde u dat de houthandel boos is op Staatsbosbeheer. Wij zouden als grote speler in de markt de houthandel oneerlijke concurrentie aandoen. Aan de andere kant zouden we juist te weinig vragen voor ons hout - waardoor wij 30 tot 40% extra winst mislopen - aldus de heer Boon, voorzitter van de vereniging van houthandelaren.

Wat zijn de feiten?
Tot in de 80-er jaren oogstte Staatsbosbeheer alle hout in eigen bossen zelf; met eigen mensen en machines. Het hout werd aan de weg verkocht aan rondhouthandelaren. Later, vanaf medio 80, werd steeds meer gebruik gemaakt van aannemers en verkocht Staatsbosbeheer het hout uit zijn bossen rechtstreeks uit het bos in jargon: verkoop van hout op stam. Sommige houtkopers zorgden zelf voor de houtoogst en het transport. Andere houthandelaren huurden een bosexploitant om de bomen te oogsten en een transportondernemer om het naar hun klanten te brengen. Een nadeel van deze manier van werken was, dat je als boseigenaar geen zicht had op wat er verder in de verwerkingsketen met je bomen gebeurde.
En alle houthandelaren streefden naar een zo laag mogelijke inkoopprijs en een zo hoog mogelijke verkoopprijs. Deze praktijk leidde er toe dat een deel van de inkomsten uit het hout uit de Staatsbossen dus niet aan het bos maar aan de tussenhandel ten goede kwam. Kortom, het was niet efficiënt.

Sinds 1998 voert Staatsbosbeheer wat betreft de houtoogst en levering aan de markt weer eigen regie. Eén van de hoofddoelstellingen bij de verzelfstandiging van Staatsbosbeheer was immers het leveren van betere producten tegen lagere kosten voor de overheid. Door de verkoop van hout (een van de producten van multifunctioneel bosbeheer) verder te professionaliseren is daar invulling aan gegeven. Dat betekende onder andere het sluiten van contracten met de houtverwerkende industrie voor het leveren van grote volumes hout dan voorheen het geval was. Door meer directe leveringen aan de industrie konden kosten worden bespaard en betere verkoopcondities worden bedongen.

Dat resulteerde onder meer in samenwerking met Gamma waarmee hout met FSC-keur op de consumentenmarkt wordt gebracht en in een samenwerking met twee grote energiemaatschappijen voor het gebruik van houtchips als grondstof voor groene stroom.

Sinds we de exploitatie en verkoop in eigen regie houden, is de groep afnemers sterk uitgebreid en zijn er nieuwe, veelbelovende product-marktcombinaties ontstaan. Daardoor wordt voor bijvoorbeeld larix- en douglashout tot 40% meer betaald dan voorheen. Staatsbosbeheer houdt zich met het landelijk verkopen van hout aan de aanwijzingen inzake het verrichten van marktactiviteiten door organisaties binnen de rijksdienst. De marktactiviteiten zijn ondergebracht bij een apart organisatieonderdeel, Staatsbosbeheer Dienstverlening. De financiële gegevens hiervan liggen ter inzage bij de kamer van Koophandel.
De inkomsten uit het bos komen nu volledig ten goede aan beheer en onderhoud van de Nederlandse natuur.

Naast de ruim 300.000 m3 die in de Staatsbossen worden geoogst is de afgelopen vijf jaar gemiddeld 20.000 m3 hout van derden per jaar op onze lange termijncontracten verkocht. Dit hout komt van houthandelaren die met ons samenwerken en die de partijen op de markt niet kwijt raakten. Naar onze informatie was deze, mede op hun initiatief tot stand gekomen constructie, in commerciële zin dat in tegenstelling tot wat de heer Boon beweert - voor de betrokken bedrijven aantrekkelijk.

Door het hout uit de Staatsbossen weer zélf te vermarkten zorgt Staatsbosbeheer ervoor dat de inkomsten uit de bossen aan de natuur ten goede komen. De uiteindelijke winst is niet voor de tussenhandel maar voor de samenleving: lagere beheerskosten en een mooier bos.

Kees Vriesman,
Algemeen Directeur Staatsbosbeheer