Socialistische Partij
Senaat: uitvoerders direct betrekken bij ontwikkelen beleid
15-09-2004 * Als nieuw beleid wordt ontwikkeld moeten uitvoerders ook
direct worden gehoord en hun ideeën over de uitvoerbaarheid van de
plannen moet onderdeel worden van het wetsvoorstel (in de Memorie van
Toelichting). Dit droeg de senaat gisteren het kabinet op in een
beleidsdebat over de geringe effectiviteit van het overheidsbeleid. In
een motie van Ed van Thijn, die door alle partijen werd
mede-ondertekend. Eveneens werd door alle partijen een motie ingediend
waarin de Eerste Kamer vraagt dat inspecties en andere toezichthouders
meer rekening gaan houden met de effectiviteit van het beleid.
Het debat werd gehouden naar aanleiding van bijna dertig onderzoeken
die de Algemene Rekenkamer sinds 1997 heeft gedaan naar de uitvoering
van het beleid, zoals de inburgering van nieuwkomers, de bestrijding
van onderwijsachterstanden en de reïntegratie van arbeidsongeschikten.
Het probleem is niet alleen dat de uitvoering meestal zeer tekort
schiet, maar vooral dat telkens dezelfde fouten worden gemaakt, zoals
een slechte voorbereiding, te weinig aandacht voor evaluatie en
verantwoording en een onvermogen om te leren van fouten uit het
verleden.
Ronald van Raak SP-senator Ronald van Raak zag nog een andere reden:
'Ook door de politiek van privatisering, verzelfstandiging en
deregulering, zoals die de afgelopen vijfentwinig jaar door de
kabinetten Lubbers, Kok en Balkenende is gevoerd, is de kloof tussen
beleidsmakers en uitvoerders steeds groter geworden.' Hoewel Van Thijn
de ministers waarschuwde voor deze 'val van de SP' gaf Remkes toe dat
bij liberaliseringen de borging van publieke belangen soms onvoldoende
is geweest, hij wees bijvoorbeeld op de taximarkt, en dat het hierdoor
vaak moeilijker is om effectief beleid te voeren.
Van Raak wees op een aantal ontwikkelingen die ook in de toekomst
uitvoering van beleid moeilijk maken. Het grote aantal zelfstandige
bestuursorganen, zoals zorgverzekeraars en het UWV, is vaak meer
gericht op het eigen belang dan op het algemeen belang. Niet alleen
bedrijven en organisaties, maar ook overheden en overheidsinstellingen
lobbyen steeds meer bij elkaar en stellen hierbij maar al te vaak het
eigen belang voorop. Gemeenten en provincies krijgen steeds meer taken
en bevoegdheden, maar hier staan niet voldoende middelen tegenover.
Als beleid faalt wordt onvoldoende verantwoording afgelegd, zoals weer
blijkt bij het parlementaire onderzoek naar infrastructurele projecten
als de Betuwelijn en de Hogesnelheidslijn.
Ook stak Van Raak de hand in eigen boezem. Hij vroeg de ministers of
zij de Eerste Kamer met knikkende knieën waren binnengekomen: 'Zo nee,
dan hebben wij gefaald. Al die wetten die onuitvoerbaar bleken hebben
wij toch ook hier laten passeren. Gelukkig blijft de Algemene
Rekenkamer beter bij de les.'