Gemeente IJsselstein
'3 wijken, 3 tijden' in Stadsmuseum
maandag, 06 september 2004 - 13:28 CET
Van 11 september t/m 7 november is in het Stadsmuseum '3 wijken, 3
tijden; historische tentoonstelling over drie stadsuitbreidingen van
IJsselstein' te bezichtigen.
De tentoonstelling heeft aandacht voor de de drie stadsuitbreidingen:
Julianawijk en Imminkplein (begin 20ste eeuw), de Nieuwpoort
(Middeleeuwen en na WO II) en de laatste uitbreiding Zenderpark. Aan
de hand van historisch en modern fotomateriaal, sfeeropstellingen en
verhalen van bewoners wordt een beeld geschetst van de ontwikkeling,
achterliggende idealen en de realiteit. De tentoonstelling is in
samenwerking met de Historische Kring IJsselstein tot stand gekomen.
De oude middeleeuwse verdedigingsgordel met grachten, muren en
stadspoorten heeft tot begin 20ste eeuw de grens gevormd van het
vestingstadje IJsselstein. Maar zoals in veel steden groeiden
kinderrijke arbeidersgezinnen uit hun te kleine, donkere en vochtige
huizen. Regelmatig braken dodelijke ziekten uit. Met de Woningwet en
de Gezondheidswet uit 1901 probeerde men de sociale, economische en
hygiënische omstandigheden van de huisvesting te verbeteren. De nieuwe
richtlijnen werden in IJsselstein toegepast in de eerste
stadsuitbreidingen.
Julianawijk en Imminkplein
Als eerste was dat het nu nog bestaande Imminkplein aan de Poortdijk
(vanaf 1911), bijgenaamd het Rode Dorp. In 1920 startte de bouw van
het Julianawijk, die aan het vroegere Zomerwegje lag (deze wijk is, na
een langdurige strijd, in 1975 gesloopt). De huizen waren voor toen zo
modern, dat sommigen er nooit konden wennen. De gezinnen die bleven,
deelden lief en leed in een hechte sociale gemeenschap, zoals oude
fotos uit het familiealbum laten zien.
Nieuwpoort
Na de Tweede Wereldoorlog kwam pas de volgende groeistuip. Tijdens de
wederopbouw was de behoefte aan nieuwe woningen groot, zowel onder
jonge gezinnen en arbeiders als nieuw aan te trekken werknemers van
de toenmalige Wereldomroep, ambtenaren, winkelpersoneel enz.. De
Nieuwpoort werd de eerste naoorlogse stadsuitbreiding, met hier en
daar al de eenvormigheid die typerend is voor het grootschalige
bouwen, een trend die tot ver in de zestiger en zeventiger jaren
doorging. Bijzonder is dat de Nieuwpoort werd gebouwd op historische
grond. De wijk was in de Middeleeuwen onder het bestuur van
kasteelheer Gijsbrecht van IJsselstein al een geplande
stadsuitbreiding, compleet met verdedigingsgracht en omwalling. De
oude fundamenten onder het Kloosterplantsoen van het voormalige
cisterciënzer Onze Lieve Vrouweklooster of Mariënberg zijn daar nog de
overblijfselen van.
Zenderpark
De onlangs neergehaalde Lopikse zendmast van NOZEMA herinnert aan de
vroegere bestemming van de laatste stadsuitbreiding: Zenderpark. Oude
fotos laten een woud van masten zien in een vlakke polder rondom het
in 1954 voltooide NOZEMA-Wereldomroepgebouw. Het van glas, staal en
beton opgetrokken pand van de architecten Merkelbach en Elling is een
gaaf voorbeeld van het Nieuwe Bouwen van toen. Tegenwoordig doet het
dienst als gecombineerd kantoren- en appartementencomplex. Het geheel
gerenoveerde gebouw is prachtig geïntegreerd in het nieuwe moderne
Zenderpark. De wijk is door de toepassing van duurzame materialen,
zonneboilers, een uitgebreid netwerk van voet- en fietspaden en
gevarieerde bouw aangepast aan de eisen van deze tijd.
Meer informatie
www.stadsmuseum.nl.