Stafdienst Voorlichting telefoonnummer 070-3183040
Den Haag, 7 september 2004
Bijdrage van Staf Depla (PvdA) aan het algemeen overleg aanpassing huisvestingswet
De huisvestingswet moet worden aangepast. Keuzevrijheid om te wonen waar je wilt is een groot goed. In de praktijk is die keuzevrijheid niet voor iedereen weggelegd. Op het platteland worden jongeren en senioren gedwongen hun dorp te verlaten omdat er geen betaalbare woningen beschikbaar zijn. En in de steden is die keuzevrijheid een schijnkeuzevrijheid omdat goedkope woningen maar in een paar wijken te vinden zijn.
1. platteland niet alleen voor de rijken
In dorpen zijn weinig betaalbare woningen beschikbaar voor jongeren en ouderen met smalle beurs die seniorenwoning zoeken. De weinig beschikbaar komende woningen komen terecht bij mensen met de dikke beurs. Via huisvestingswet kan de vrije vestiging beperkt worden in gemeenten, buiten de stedelijke regio s, die niet mogen groeien. Op die manier kunnen jongeren en mensen met lagere inkomens in deze dorpen ook de kans krijgen op een betaalbare woning. De PvdA steunt dit. De PvdA wil dorpen die mogelijkheid alleen geven als ze een volkshuisvestingsplan hebben gemaakt dat goedgekeurd is door de provincie. Immers vrije vestiging is een groot goed dat niet zomaar opzij gezet kan worden. Bovendien moet de beperkte bouwruimte in deze dorpen dan ook voor deze doelgroep benut wordt. Nu kiezen bestuurders vaak voor bouwen van winstgevende vrije sectorwoningen aan de ene kant en gaan aan de andere kant klagen dat eigen bevolking geen kans krijgt om woning te vinden. Er zijn voorbeelden (bv in de Bladel, in Brabant) van bouwprojecten voor betaalbare woningen voor mensen met een smallere beurs.
2. leefbaarheidproblemen oplossen
In sommige delen van de steden staat de leefbaarheid onder druk. De concentratie van mensen met veel problemen maakt het leraren, huisartsen en buurtbewoners moeilijk om hun buurt er weer bovenop te krijgen. Door de instroom van mensen met minder kansen te beperken kan op korte termijn resultaat geboekt worden. Deze aanpak is vaak effectiever dan sloop/nieuwbouw. Voorbeelden in Utrecht waar ex-delinquenten in een buurt geweerd worden zijn zeer effectief. Ook experimenten in Bos in Lommer waar de hekken weg gehaald worden voor mensen met hogere inkomens lijken succesvol. Door gebiedsgericht en op maat vrije vestiging te beperken cq de woonruimteverdelingverordening aan te passen kunnen leefbaarheidknelpunten worden opgelost. De PvdA steunt dit. Maar keuzevrijheid is een groot goed. Daarom moeten er wel voorwaarden gesteld worden aan deze inperking van de keuzevrijheid.
§ Maatregelen moeten lokaal en/of regionaal democratisch gelegitimeerd zijn;
§ Het moet tijdelijk zijn en zich beperken tot woonblokken en straten met de grootste problemen. Dus niet de hele stad of erger de hele regio op slot. Er is geen reden om de instroom van kansarmen in bv kralingen in Rotterdam te beperken. Sterker nog de hekken moet weg voor mensen met lagere inkomens in de duurdere buurten en randgemeenten.
§ De eisen moeten proportioneel zijn. Dus inkomen uit werk pensioen/AOW of studietoelage. Eisen als 120% wettelijk minimumloon vindt de PvdA onacceptabel. Een medewerker van de gemeentelijke plantsoenendienst is dan niet meer welkom.
De PvdA vindt dat dit soort instrumenten alleen maar onderdeel uitmaken van een bredere aanpak. Niet alleen mensen in buurten weren, maar vestigingskansen voor deze mensen in andere buurten of randgemeenten vergroten. In Haaglanden hebben we gezien dat dit werkt. 7 jaar lang zijn mensen met hogere inkomens toegelaten in eenzijdig goedkope wijken. En de slagingskansen voor menen met lagere inkomens zijn in de regio vergroot. Als enige van de drie grote steden is het aantal mensen met lagere inkomens in de randgemeente gestegen. Dit werkt alleen als alle betrokken corporaties en randgemeenten meewerken. Dit gaat niet overal vanzelf. Zie de regio Rijnmond waar sommige regiogemeenten en corporaties mensen met lagere inkomens buiten de deur houden.
U beperkt zich tot beperkende maatregelen maar doet niets als randgemeenten en corporaties uit die gemeente het laten afweten. Alhoewel ik hoop dat de vanmiddag aangenomen motie Bos cs de minister eindelijk in beweging krijgt.
Tot slot: dit soort maatregelen blijven dweilen met de kraan open als dit kabinet doorgaat met bezuinigen op ISV, huursubsidie, inburgering etc.
Huisvestingswet moet snel worden aangepast
U bent ook in dit urgente dossier weer erg traag. In mei 2003 is de evaluatie klaar. In voorjaar 2004 stuurt regering reactie op Rotterdam zet door naar de Kamer. Daarin wordt beloofd dat voor de zomer 2004 er een brief met de voornemens voor aanpassingshuisvestingswet komt. In brief van voor de zomer eindigt u met dat u een verkenning start naar de wijziging van de huisvestingswet. U manier van besturen is verworden tot papierverplaatsen. Uw oproep voor minder vakantiedagen slaat wat mij betreft op uw zelf.
Urgentie van beide problemen is groot. Kunt u me uitleggen waar huidige huisvestingswet aanpak leefbaarheidproblemen belemmert?
Bescherming van woningzoekende in opvanghuizen
U past de huisvestingswet niet aan omdat slachtoffers van huiselijk geweld een zelfstandige verblijfstitel krijgen. Het is mooi dat kabinet moties van Bussemaker en Adelmund uitvoert. Maar wanneer merken mishandelde vrouwen in de praktijk daar wat van.? Zo niet hoe lang gaat dat nog duren. Als dat meer dan 3 maanden gaat duren moet u met één handtekening dit probleem oplossen.
Dan het probleem van de opvanghuizen. Deze zitten vol in de steden. Daar kunt u wat aan doen door het huisvestingsbesluit in werking te laten treden. U heeft dit weer uitgesteld omdat u met VNG gaat praten. Wij begrijpen uit het veld dat de situatie nog steeds urgent is. Uitstel tot 1 april vindt de PvdA-fractie onacceptabel.
Partij van de Arbeid