19 juli 2004
In de maand september opent voor de 11e keer een groot aantal forten
voor iedereen zijn deuren. Tijdens de Nationale Fortenmaand vormen de
forten het decor voor onder meer kunstexposities en theatrale
voorstellingen. Diverse activiteiten voeren de bezoeker mee terug in
de tijd. Ook zijn er verschillende rondleidingen, wandelingen rondom
de forten en speurtochten. Bijzonder is dat de Lange Afstands
Wandeling (LAW) het Waterliniepad gereed is en tegelijk met de
Fortenmaand geopend wordt.
Opening Nationale Fortenmaand en Waterliniepad
De Nationale Fortenmaand wordt op woensdagmiddag 1 september op het
Fort Vuren geopend. Gedeputeerde Jan van Bergen van de provincie
Utrecht (initiatiefnemer van de Nationale Fortenmaand) zal de
Fortenmaand openen. Tegelijk met de opening van de Fortenmaand vindt
door de Stichting Wandelplatform - LAW de opening van een nieuw
wandelpad plaats: het Waterliniepad.
Waterliniepad
Deze 160 kilometer lange wandelroute volgt de gehele Nieuwe Hollandse
Waterlinie, van Muiden aan de voormalige Zuiderzee tot aan Werkendam
aan de Biesbosch. Het Waterliniepad is de tweede in de reeks van
themapaden van Stichting Wandelplatform-LAW. De route voert onder meer
langs 5 vestingen, zo'n 50 forten en batterijen, inundatiesluizen en
andere overblijfselen van deze 19e-eeuwse verdedigingslinie. Qua
landschap valt er veel te genieten onderweg. Onder meer het
Naardermeer, de Vecht, Amelisweerd, de Lek, de Linge en de plaatsen
Gorinchem en Woudrichem zijn in de route opgenomen. In een
bijbehorende routegids wordt de route in twee richtingen beschreven en
op gedetailleerde topografische kaarten afgebeeld. Verder bevat de
gids veel praktische informatie en achtergrondinformatie over
historie, streek en landschap. De routegids is vanaf 1 september
verkrijgbaar bij de (gespecialiseerde) boekhandel, VVV- en
ANWB-kantoren of te bestellen via www.wandelnet.nl.
Overnachten op veldbedden
Het aanbod aan activiteiten gedurende de Fortenmaand is weer groot en
divers. Zo is er een tweedaagse fietsexcursie langs de Waterlinie,
waarbij de deelnemers op veldbedden overnachten in een fort en een
echt soldatenontbijt krijgen geserveerd. Tijdens het Open
Monumentenweekend (11 en 12 september) is Fort bij Vechten omgetoverd
in een speelfort met survivaltoestellen en levend stratego. Er zijn
Romeinen en historische soldaten en voor kinderen is er een
ontdekkingstocht. In dit weekend, tijdens de Monumentennacht, zijn er
vijf verschillende voorstellingen van 20 minuten met theater, zang en
muziek op vijf verschillende plekken op het fort te zien. Het thema is
Voor Volk en Vaderland.
Vleermuizen en heksensoep
Nóg een paar aanraders uit het grote activiteitenprogramma tijdens de
Nationale Fortenmaand:
Op het Utrechtse Fort Lunet I is het mogelijk om met een deskundige op
zoek te gaan naar vleermuizen. Deze deskundige zal vertellen over
alles wat met vleermuizen te maken heeft. Ook zijn er leden van de
Living History Group Holland aanwezig in uniform van de Britse 1st
Airborne Division (bekend van de slag om Arnhem) mét voertuigen. Ook
is er een tentoonstelling over de koude oorlog in de atoombunker. Via
een wandelroute kan de bezoeker naar Fort Lunet III wandelen. Op het
fort bij Rijnauwen, het grootste fort van de Nieuwe Hollandse
Waterlinie, zijn op zaterdag 11 september en alle zondagen gratis
rondleidingen, kunnen kinderen een eigen heksensoep brouwen en er is
een vleermuizenexcursie. Op het Utrechtse Fort Blauwkapel zijn er op
18 september rondleidingen op het fort en is een tentoonstelling te
zien over de historie van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Speciaal
voor kinderen is er een kinderspeurtocht. Samen met de fortwachter kan
er geroeid worden rondom het fort.
Verboden Kringen
Waarom staan er in de buurt van forten zo vaak houten huizen in plaats
van stenen huizen? Een mooi voorbeeld is het Theehuis bij Rijnauwen:
een volledig uit hout opgetrokken gebouw. Het heeft te maken met de
Verboden Kringen. In de Kringenwet van 1853 was bepaald dat rondom de
buitengrenzen van ieder vestingwerk drie denkbeeldige kringen lagen:
op 300 meter, 600 meter en 1000 meter van het fort. Tot 600 meter
mocht alleen in hout gebouwd worden. Zo konden in tijden van oorlog de
houten huizen, die in immers in het schootsveld lagen, direct
afgebroken worden. Tussen 600 en 1000 meter mocht in steen gebouwd
worden, maar het ministerie van Oorlog had te allen tijde het recht
het huis af te breken. Vorig jaar werd tijdens de Nationale
Fortenmaand de eerste Kringenkijkhut aan de Marsdijk, nabij Fort
Vechten een ingericht waar de geschiedenis van de Kringenwet wordt
toegelicht en waar de kringen door een kijkspleet te zien zijn. Wegens
succes en enthousiaste reacties van het publiek is besloten om tussen
2004 en 2007 op vijf forten Kringenkijkhutten te plaatsen.
Meer informatie
In de Fortenmaandbrochure staan alle activiteiten op een rij. De
brochure is vanaf begin augustus verkrijgbaar bij alle VVVs en
bibliotheken in de provincie Utrecht en de grote VVVs en bibliotheken
in het land. Alle informatie is ook terug te vinden op
www.fortenmaand.nl of www.utrechttoerisme.nl
De Nationale Fortenmaand wordt mogelijk gemaakt door:
Provincie Utrecht, Staatsbosbeheer en Projectbureau Nieuwe Hollandse
Waterlinie
Staatsbosbeheer