ICTU/XPIN

Ambtenaren nieuwe stijl nodig voor andere overheid

Op 1 september 2004 begint het interdepartementale Expertisebureau voor Innovatieve Beleidsvorming XPIN een campagne onder de naam TOP-ambtenaren. Het doel is een scherper beeld te krijgen van de nieuwe ambtenaar die past bij de eigentijdse overheid, zoals nagestreefd door minister Thom de Graaf in zijn programma Andere Overheid. TOP staat voor Trots, Open en Praktisch en heeft dus niets te maken met salarisschalen of de plaats in de organisatie.

De volgende elementen passen volgens XPIN in het beeld van TOP. Een TOP-ambtenaar neemt verantwoordelijkheid en heeft lef, een TOP-ambtenaar zoekt actief contact met de samenleving, is ondernemend en verkennend. En de TOP-ambtenaar is geen zwever: het behalen van resultaten staat voorop. TOP-ambtenaren verpersoonlijken de gekantelde, ontkokerde en transparante overheid, ze werken primair voor de samenleving en pas in de tweede plaats voor een organisatie. Het is een man of vrouw met persoonlijk commitment. Want concepten, methoden en structuren zijn geduldig, maar het zijn de mensen die het doen. Daar moeten volgens XPIN maximaal voorwaarden voor worden gecreëerd.

Met de TOP-campagne zet XPIN dit nieuwe type ambtenaren in de schijnwerpers. Want ze zijn allang in de rijksdienst aanwezig. In een oproep die is uitgegaan naar alle ministeries en uitvoerende rijksdiensten zijn nominaties gevraagd van dergelijke voorbeeldambtenaren. XPIN verwacht er 500 te krijgen. Samen met een aantal van hen zoekt XPIN in de komende weken naar de spanningsvelden tussen TOP- en bureaucratische waarden. Want daarvan kan de hele overheid leren effectiever te werken ten behoeve van de samenleving en niet alleen de eigen organisatie.

De aandacht voor organisatiecultuur is groeiende, ook bij het kabinet. Vlak voor het zomerreces werd een ministeriële commissie ingesteld voor de cultuuraspecten van het programma Andere Overheid. De bijdrage van de campagne van XPIN is dat die op de werkvloer verhalen gaat verzamelen over ervaringen die nu worden opgedaan door TOP-ambtenaren met belemmeringen die de gewenste organisatiecultuur in de weg staan.

De campagne zal op 25 november worden afgerond met een besloten manifestatie die wordt georganiseerd samen met de Algemene Bestuursdienst. Hierbij worden de genomineerde TOP-ambtenaren uitgenodigd en zal een advies aan het kabinet worden aangeboden over de voorwaarden voor een beter presterende overheid. Natuurlijk verzamelt en verspreidt de campagne tips voor ambtenaren zelf. Ook wordt dan een documentaire film gepresenteerd die het onderzoek in beeld brengt.