verschenen op: 31-08-2004
Rede Frans Leijnse bij opening hogeschooljaar Saxion Hogescholen
Zonder dertigplussers raakt Nederland achterop in Europa
Het kabinet wil met ingang van 2005 studenten die ouder dan dertig
jaar zijn niet langer bekostigen. In totaal gaat het hierbij om ruim
50.000 studenten in het hoger onderwijs. Deze mensen gaan dan een
kostendekkend collegegeld betalen. In plaats van de huidige ⬠1.500
per jaar wordt dit zoân ⬠6.500 per jaar, een veelvoud dus. Vandaag,
tijdens de opening van het hogeschooljaar bij Saxion hogescholen in
Enschede omschrijft HBO-raad voorzitter Frans Leijnse dit als het
âperfecte recept om in Europa verder achterop te raken.â Volgens hem
moet Nederland het juist in de komende jaren meer en meer hebben van
de rijpere studenten. Mensen die verder willen komen in hun werk en
besluiten om te gaan studeren. De hogescholen zijn dan ook sterk
gekant tegen de bezuiniging op de dertigplussers.
Ruim 70% van de 30-plussers studeert aan hogescholen voor ingenieur,
maatschappelijk werker, productiemanager, bouwkundige, leraar of
verpleegkundige. Voor het overgrote deel is dit het eerste diploma dat
deze mensen in het hoger onderwijs zullen halen. Veelal hebben zij als
jongere niet de gelegenheid gehad door te studeren. Velen zijn met een
mbo-diploma gaan werken en komen later tot de conclusie dat er meer
van hen gevraagd wordt. Allochtone werknemers zijn onder de
30-plussers oververtegenwoordigd.
De rijpere studenten zijn, gelet op hun achtergrond, veelal mensen die
niet uit de traditionele hogeropgeleide milieus komen. Veel
beleidsmakers oriënteren zich echter niet op deze groep. Terwijl zij
voor de toenemende vraag naar hoger opgeleiden op de arbeidsmarkt
steeds belangrijker worden. De reden hiervan is dat de doorstroom
vanuit havo en vwo naar het hoger onderwijs met zoân 80 tot 90% al
bijna maximaal is. De leeftijd van de nieuwe hoger opgeleiden zal dus
stijgen. De persoonlijke emancipatie van de oudere studenten loopt
samen met een groeiende maatschappelijke behoefte aan hooggeschoolde
kenniswerkers. De opleiding van deze tweedekansers âschraagt zowel de
economische groei als de maatschappelijke integratieâ, stelt Leijnse.
In Nederland lijkt men zich hiervan niet bewust te zijn, er âwordt
echter nog gewerkt met een wijdverbreid misverstand: alles wordt
benaderd vanuit het perspectief van de negentienjarige studentâ, zo
stelt Leijnse in zijn inleiding. In het buitenland kijkt men hier
anders tegenaan. Veel Europese landen hebben in het kader van de
Lissabon-agenda hun inspanning voor leven lang leren in het hoger
onderwijs vergroot. Het Verenigd Koninkrijk investeert bijna 400
miljoen euro in de ondersteuning van zogeheten âadult learnersâ,
andere landen volgen. Men is zich ervan bewust dat de groei van het
aantal kenniswerkers in de gegeven demografische omstandigheden moet
komen van volwassen tweede kansers.
De HBO-raad is de belangen- en werkgeversvereniging van de Nederlandse
hogescholen. Bij de vereniging zijn 45 hogescholen aangesloten, waar
in totaal 308.000 studenten staan ingeschreven. In het hbo zijn ruim
30.000 mensen werkzaam.