Erasmus
23-08-04: Verhoogd overlijdensrisico door
ziekenhuis-infectie bij niet-dragers van stafylococcen
Rotterdam 23 augustus 2004 - Patiënten die bij ziekenhuisopname de
bacterie Staphylococcus aureus (stafylococcen) in de neus dragen,
hebben een driemaal verhoogd risico op een ziekenhuisinfectie van de
bloedbaan met deze bacterie. Bij patiënten die geen drager van deze
bacterie zijn en in het ziekenhuis toch een bloedbaaninfectie met de
bacterie oplopen, verloopt de infectie echter ernstiger, wat bijdraagt
aan een hogere sterfte onder deze groep. Dit rapporteren onderzoekers
van de afdeling Medische microbiologie van het Erasmus MC deze week in
het wetenschappelijk tijdschrift The Lancet.
5 tot 10% van de patiënten heeft bij ontslag uit het ziekenhuis een
ziekenhuisinfectie doorgemaakt. Een ziekenhuisinfectie kan zich in
verschillende vormen voordoen, bijvoorbeeld als blaasontsteking,
longontsteking, wondinfectie of een bloedbaaninfectie. Een kwart van
deze infecties wordt veroorzaakt door Staphylococcus aureus. Uit het
onderzoek blijkt dat de kans op een bloedbaaninfectie met
staphylococcen voor patiënten die deze bacterie al in de neus dragen
1,2 % bedraagt. Voor niet-dragers is de kans op een bloedbaaninfectie
met deze bacterie 0,4 %.
Patiënten met een bloedbaaninfectie met staphylococcen hebben een hoog
risico op complicaties, zoals infecties van de hartkleppen en botten
en een hogere sterftekans. De kans om aan een stafylococcen
bloedbaaninfectie te overlijden is 8 % voor de groep die de bacterie
al in de neus droeg voor ziekenhuisopname en 32% voor de groep die de
bacterie bij opname nog niet bij zich droeg.
Ziekenhuisinfecties met stafylococcen leiden tot een toename in
antibioticagebruik, opnameduur, en daarmee in kosten. Deze gevolgen
worden versterkt door de opkomst van antibiotica resistente stammen
van de bacterie, zoals de methicilline-resistente Staphylococcus
aureus (MRSA).
De onderzoekers hebben eerder aangetoond dat de infecties bij sommige
patiënten, die drager van stafylococcen zijn, kunnen worden voorkomen
door preventief een antibioticumhoudende zalf in de neus aan te
brengen. De resultaten van het huidige onderzoek laat zien dat tevens
niet-dragers dienen te worden beschermd, omdat deze een verhoogde
sterftekans hebben. Het belangrijkste is te voorkomen dat deze groep
patiënten drager wordt van deze bacterie door bijvoorbeeld een
verbeterde handhygiëne van ziekenhuismedewerkers.
Voor dit onderzoek zijn ruim 14.000 mensen gescreend op stafylococcen
dragerschap in de neus bij opname in het ziekenhuis. Vervolgens is
gekeken of zij tijdens hun verblijf in het ziekenhuis een
bloedbaaninfectie met de bacterie hebben opgelopen.
Vier Nederlandse ziekenhuizen deden aan dit onderzoek mee: Erasmus MC
(Rotterdam), VU Medisch Centrum (Amsterdam), Universitair Medisch
Centrum St. Radboud (Nijmegen), en Amphia Ziekenhuis (Breda). Het
onderzoek is gefinancierd met een subsidie van ZonMw.