Erasmus
02-08-2004: Artsen in Nederland passen bij patiënten in de laatste
levensfase relatief vaak terminale sedatie toe
Onderzoekers van het Erasmus MC en het VU Medisch Centrum concluderen
dit in het artikel 'De praktijk van terminale sedatie in Nederland'
dat op 3 augustus aanstaande verschijnt in het tijdschrift 'Annals of
Internal Medicine'.
Terminale sedatie is het toedienen van middelen om een patiënt in
diepe sedatie of coma te brengen, waarbij wordt afgezien van de
kunstmatige toediening van voeding of vocht. Het resultaat is dat de
patiënt binnen afzienbare tijd overlijdt. Terminale sedatie kan worden
toegepast bij patiënten in de laatste levensfase als behandeling met
andere middelen niet meer toereikend is om pijn, benauwdheid, onrust
of angst te verlichten.
De onderzoekers vroegen 410 artsen uit diverse specialismen naar de
frequentie waarmee zij in de jaren 2000 en 2001 terminale sedatie
hebben toegepast. 52% van de artsen gaf aan in deze periode wel eens
terminale sedatie te hebben toegepast. In 78% van de gevallen betrof
het personen van 65 jaar of ouder en in 54% van de gevallen patiënten
met kanker. Op basis van deze studie en een Nederlandse studie met een
andere opzet kan worden geschat dat terminale sedatie werd uitgevoerd
in 4%-10% van alle sterfgevallen in Nederland.
Doel van de terminale sedatie was meestal om pijn (51%), onrust (38%),
benauwdheid (38%) en angst (11%) te verlichten. Daarnaast was
bespoediging van het levenseinde het uitdrukkelijke doel in 17% van de
gevallen. De beslissing om diep te sederen werd in 93% van de gevallen
overlegd met de familie en in 59% van de gevallen met de patiënt. De
beslissing om af te zien van voeding of vocht werd in 73% van de
gevallen overlegd met de familie en in 34% van de gevallen met de
patiënt.
Deze studie was onderdeel van het onderzoek waarin de
toetsingsprocedure euthanasie werd geëvalueerd. Er zijn een aantal
verschillen tussen terminale sedatie en euthanasie. Euthanasie wordt
per definitie uitgevoerd op uitdrukkelijk verzoek van de patiënt. Zo'n
uitdrukkelijk verzoek is niet noodzakelijk voor terminale sedatie. Bij
euthanasie overlijdt de patiënt als gevolg van de dodelijke middelen
die zijn toegediend. Bij terminale sedatie overlijdt de patiënt als
gevolg van de onderliggende ziekte, door het onthouden van voeding of
vocht, of door de toediening van sedativa of morfine. Bovendien worden
de middelen bij euthanasie altijd toegediend met het uitdrukkelijke
doel om het levenseinde van de patiënt te bespoedigen, terwijl dit bij
terminale sedatie slechts in beperkte mate het geval is.