Parlementaire journalisten scoren mager zesje voor politieke kennis
22-jul-04
Parlementair journalisten scoren gemiddeld een mager zesje in een
toets naar hun parate politieke kennis. Journalisten opgeleid aan een
School voor de Journalistiek beschikken over minder parate politieke
kennis dan hun collegas met een andere vooropleiding.
Dit blijkt uit een onderzoek van de bij de Vakgroep Sociologie van de
Rijksuniversiteit Groningen werkzame wetenschappers dr. Wijbrandt van
Schuur en dr. Jan Vis naar de kennis, het informatiezoekgedrag en de
beroepsopvattingen onder Nederlandse parlementaire journalisten. De
resultaten van dit onderzoek zijn weergegeven in de studie Geen
inzicht zonder kennis. Onderzoek naar politieke kennis en
informatiezoekgedrag van parlementair journalisten, waarover thans een
rapport is verschenen in de reeks Studies voor het Bedrijfsfonds voor
de Pers (S11). Het gemiddeld percentage goede antwoorden op de
kennisvragen was 57 procent. Wanneer dit resultaat omgezet zou worden
in een rapportcijfer zou dit leiden tot een mager zesje. Alumni van
Scholen voor de Journalistiek zitten daar een punt onder, evenals
vrouwelijke journalisten. Voor politiek-staatsrechtelijke kennis
behalen de journalisten gemiddeld een zeven (68% correcte antwoorden),
maar ze krijgen een dikke onvoldoende voor recente parlementaire
geschiedenis (een vier) en voor statistische kerncijfers, zoals de
omvang van de rijksbegroting of de hoogte van het minimumloon (een
drie). Anders dan werd verwacht, bracht het onderzoek geen verschil
aan het licht in kennis tussen journalisten van de schrijvende pers en
die van de radio & televisie. Van de departementale specialisten
springen de financiële specialisten er in positieve zin uit. Naar de
opvatting van de onderzoekers is feitenkennis een noodzakelijke, zij
het geen voldoende voorwaarde voor inzicht (lees: het leggen van
verbanden en het trekken van paralellen). Inzicht verwerft men wanneer
men zowel bekend is met de feiten als met hun onderlinge samenhangen.
Inzicht dat niet gebaseerd is op feitelijk juiste kennis valt niet te
onderscheiden van vooroordeel. Een minimum aan parate kennis is ook
nodig is om te weten wat en waar gezocht moet worden naar informatie.
Overigens blijkt het sneeuwbalmodel (journalisten met meer politieke
kennis zoeken actiever naar nieuwe kennis) niet op te gaan.
Parlementaire journalisten hebben een wat ambivalente verhouding tot
politici. Enerzijds staan zij zelf nogal kritisch jegens
Tweede-Kamerleden. Zo vinden ze dat kamerleden zich te weinig
bezighouden met de hoofdlijnen van beleid en niet op een goede manier
bezig zijn met de meest knellende politieke problemen van het moment.
Anderzijds menen de journalisten dat kamerleden het werk van
parlementair journalisten wel positief waarderen. Overigens zijn de
journalisten niet gespeend van enige zelfkritiek: meer dan tachtig
procent vindt dat zij zelf vooral de waan van de dag volgen. Een
kleine meerderheid spreekt ook van een papegaaiencircuit. Net zoals in
voorgaande studies blijkt dat een meerderheid van de parlementaire
journalisten een centrumlinkse politieke voorkeur heeft. De vraag is
dan of ze goede waakhonden van de democratie zijn. De onderzoekers
hebben geen verschillen gevonden tussen linkse en rechtse journalisten
in de manier waarop ze het nieuws benaderen: de professionele cultuur
lijkt sterker te zijn dan de politieke voorkeur. 'Geen inzicht zonder
kennis' is te bestellen bij het bureau van het Bedrijfsfonds voor de
Pers (tel. 070-3617111, fax 070-3617108, email
secr@bedrijfsfondspers.nl) voor de prijs van 22,95 euro (excl.
verzendkosten).
Bedrijfsfonds voor de Pers