IP/04/985
Brussel, 22 juli 2004
Geneesmiddelenonderzoek: de EU zoekt "pharming"-oplossingen voor belangrijke
ziektes
Een team van Europese onderzoekers heeft zich tot doel gesteld de
technieken voor het produceren van antilichamen en vaccins op basis
van planten te perfectioneren om belangrijke ziektes bij de mens,
zoals AIDS, hondsdolheid en tuberculose te voorkomen en te behandelen.
Het uiteindelijke doel is geneesmiddelen te produceren op basis van
genetisch gemodificeerde gewassen. Pharma-Planta is een consortium van
elf Europese landen en Zuid-Afrika dat 12 miljoen euro aan
EU-financiering ontvangt om vaccins en andere behandelingen voor
belangrijke ziektes als HIV/AIDS, hondsdolheid en TBC te ontwikkelen.
Het project staat onder leiding van het Fraunhofer-instituut voor
moleculaire biologie en ecologie in Aachen (Duitsland) en de
wetenschappelijke coördinatie is in handen van de St George's Hospital
Medical School in Londen (Verenigd Koninkrijk). Als alles loopt zoals
verhoopt, gaan de klinische test van start in 2009, aan het einde van
de financieringsperiode.
"Op Europees niveau wordt vanuit diverse vakgebieden een bijdrage
geleverd aan de ontwikkeling van nieuwe geneesmiddelen op basis van
planten, die mogelijk is dankzij recente doorbraken op het vlak van
plantengenetica", verklaarde Philippe Busquin, het lid van de Europese
Commissie dat bevoegd is voor onderzoek. "De 39 onderzoeksteams uit
heel Europa en Zuid-Afrika, die deskundigen uit diverse vakgebieden,
zoals immunologie en plantwetenschappen, omvatten, vormen een
veelbelovend consortium op dit complexe, hoogtechnologische gebied".
"Pharming"
"Pharming", de productie van geneesmiddelen op basis van planten,
biedt verscheidene voordelen ten opzichte van traditionele werkwijzen.
Tegenwoordig worden behandelingen nog ontwikkeld door culturen van
cellen of micro-organismen, zoals bacteriën, te kweken. Dit is
arbeidsintensief, duur en levert vaak slechts relatief kleine
hoeveelheden geneesmiddelen op. Planten daarentegen kunnen goedkoop
worden verbouwd, en als ze zodanig worden gemanipuleerd dat ze een gen
bevatten dat noodzakelijk is voor een bepaald farmaceutisch product,
kunnen ze grote hoeveelheden geneesmiddelen of vaccins opleveren tegen
een lage kostprijs.
Eerste concrete toepassingen
Het eerste resultaat van dit geïntegreerde EU-project wordt
waarschijnlijk een uit maïs gewonnen antilichaam dat het Aids-virus
neutraliseert. Dit antilichaam kan bijvoorbeeld worden verwerkt in een
eenvoudig aan te brengen microbicidale zalf die HIV-besmetting
voorkomt.
De volgende stap is waarschijnlijk de ontwikkeling van een monoklonaal
antilichaam tegen hondsdolheid - een ziekte die in de
ontwikkelingslanden nog steeds tot 70 000 doden per jaar veroorzaakt -
dat kan worden gebruikt nadat de patiënt met al het virus is besmet.
Controles en procedures
De productie van geneesmiddelen op basis van genetisch gemodificeerde
planten moet onder controle staan van meerdere regelgevende
instanties, zoals de instanties die het gebruik van genetisch
gemodificeerde organismen beheren en de instanties die toezicht houden
op de productie van geneesmiddelen. Ook het zoeken naar veilige
methodes en productielocaties maakt deel uit van de opdracht van
Pharma-Planta.
Het consortium heeft nog niet beslist welke planten het zal gebruiken,
maar de meest waarschijnlijke kandidaten zijn maïs, tabak en tomaten.
De voorkeur zal worden gegeven aan planten waarvan de zaden voldoende
proteïnen bevatten voor de productie van zogenaamde
"immunotherapeutische biomoleculen" en die gemakkelijk kunnen worden
geoogst.
Zie
http://www.pharma-planta.org
voor nadere informatie over het project en een lijst van de
partnerinstellingen.
Zie IP/04/801 voor een recente presentatie van het rapport "De planten
van de toekomst", waarin de visie voor de Europese
plantenbiotechnologie tot 2025 wordt uiteengezet.
European Commission