Stafdienst Voorlichting telefoonnummer 070-3183040
Den Haag, 12 juli 2004
PvdA: 'Je geld in de buurt'
Indiening initiatiefwetsvoorstel toegankelijkheid en betaalbaarheid banken
De PvdA-fractie dient in de week van 12 juli een initiatiefwet in om de bereikbaarheid van bankvoorzieningen in kleine kernen en stadswijken. Iedereen moet in zijn eigen buurt bij zijn eigen geld kunnen, want de toegang tot het betalingsverkeer en de beschikking over contant geld zijn noodzakelijke voorwaarden om deel te kunnen nemen aan het maatschappelijk verkeer.
Voor de Partij van de Arbeid is het onaanvaardbaar dat voor steeds meer mensen, steeds meer voorzieningen in de buurt verdwijnen. Op vele plekken zijn geen bankkantoren, gemeentehuizen of postkantoren te vinden. Maar ook winkels verdwijnen steeds meer.
Deze verschraling van diensten gold al een tijd voor kleine kernen op het platteland, maar geldt in toenemende mate ook voor grote stadswijken. Tweede-Kamerlid Ferd Crone heeft daarom in 2003 voorstellen gepresenteerd om de bereikbaarheid van basisbankdiensten wettelijk vast te leggen. De reactie van banken op het initiatief van de PvdA is vooralsnog afhoudend en teleurstellend. De belanghebbenden, zoals ouderen, consumenten, gehandicapten en MKB-bedrijven en hun organisaties hebben daarentegen het belang van een wettelijke waarborging ondersteund. De eerdere voorstellen zijn daarom nu omgezet in een definitief initiatiefwetsvoorstel. De PvdA vindt dat op alle plaatsen en wijken waar minimaal vijfduizend mensen wonen, binnen drie kilometer een aantal basisvoorzieningen aanwezig moet zijn. Dit is van belang voor ouderen en gehandicapten, maar ook voor anderen wordt de bereikbaarheid van basisvoorzieningen steeds lastiger.
Het initiatiefwetsontwerp voorziet in een nadrukkelijke behoefte in het landelijk gebied, waar een soort vicieuze cirkel gaande is. Jongeren trekken weg uit de kleine kernen, onder andere door onvoldoende geschikte en betaalbare woningen. Als gevolg daarvan leiden basisscholen en verenigingen onder een te kleine aanwas waardoor hun voortbestaan bedreigd wordt. Voor ouderen is er niet voldoende gelegenheid om in de eigen kern te blijven wonen, zeker wanneer er ook een vraag om zorg ontstaat. Grotere leefbaarheid moet worden gebaseerd op voldoende bewoners. Dat versterkt het draagvlak voor maartschappelijke voorzieningen.
Opmerkelijk zijn vooral de reacties uit grotere steden. In steeds meer grote stadswijken, waar duizenden mensen wonen, trekken de laatste tijd postkantoren en banken in hoog tempo weg. Ook uit onderzoek van de Consumentenbond blijkt dit beeld.
Initiatieven van banken voorzien slechts zeer ten dele in de doelstellingen van het PvdA- initiatief. Men claimt met deze initiatieven aan de 'Crone-norm' te voldoen, maar dat haalt men niet. Vaak gaat het niet om loketten voor geldopnamen, maar om pinautomaten. En bovenal gaat het om initiatieven voor alleen en uitsluitend de eigen klanten. Er is dus geen sprake van samenwerking of gastgebruik achter één balie, zoals bij pinautomaten gebruikelijk is, zodat de feitelijke dekkingsgraad van loketten veel lager is dan het lijkt. Je kunt in het dorp of in de wijk wel een loket van één bank hebben, maar daar kan een andere rekeninghouder niet terecht. Het ontbreken van gastgebruik maakt handhaven van loketten uiteraard ook duurder omdat de kosten niet kunnen worden gedeeld.
Vanuit het midden- en kleinbedrijf wordt vooral geklaagd over het verdwijnen van de mogelijkheid om wisselgeld te halen of brengen en van bankkluizen, waar winkeliers hun kasgeld veilig kunnen afstorten. Men moet daarvoor steeds verder reizen vanaf de winkel, met alle veiligheidsrisico's van dien.
De wettelijke voorziening van bank- en postdiensten kan in de ogen van de PvdA een katalysator zijn om diverse maatschappelijke diensten die verdwijnen uit stadswijken en van het platte land gezamenlijk een nieuwe kans te geven. Door bundeling kunnen de kosten worden gedeeld.
De PvdA wil dat:
. Consumentenrechten beter worden vastgelegd.
. Er een minimaal niveau van dienstverlening komt, in termen van toegankelijkheid, veiligheid en redelijke tarieven. Deze moeten in lagere regelgeving nader worden bepaald. Wat betreft de tarieven gaat de PvdA uit van het zoveel mogelijk gratis houden van het betalingsverkeer, zeker voor consumenten. Maar het gaat ook om zaken als openingstijden, een goede service voor ouderen en gehandicapten en bijvoorbeeld de positionering van pinautomaten.
. De bereikbaarheid van de basisbetaaldiensten wordt in kilometers en in openingstijden gegarandeerd, zonodig door gastgebruik en andere samenwerkingsvormen voor kernen met tenminste 5000 inwoners, waarbij binnen een straal van 3 km tenminste één fysiek servicepunt aanwezig is, waar basisbetaaldiensten worden aangeboden.
. De veiligheid en gebruiksvriendelijkheid van pinautomaten verbeterd worden.
. Klanten met behoud van hun rekeningnummer van bank kunnen wisselen: nummerportabiliteit.
. De kostenbesparingsconcurrentie waardoor bijvoorbeeld banken hun filialen sluiten, wordt omgezet in positieve concurrentie. De initiatieven die banken al nemen, verdienen een wettelijke stok achter de deur.
. Voorzieningen worden gebundeld. Zo kan er in de plaatselijke kruidenier een loket voor post- en bankzaken gecreëerd worden. Dit geldt ook voor diensten van gemeenten, sociale en woonzaken, en gezondheid. Het voordeel van deze bundeling is dat niet alleen die diensten beter bereikbaar worden, maar ook dat er kostenvoordelen worden bereikt.
. Een verbinding worden leggen met de Postwet, zodat ook daar de norm wordt aangescherpt en er eenzelfde dekkinggraad geldt voor de (belangrijkste) postdiensten. De PvdA stelt dit aan de orde door een aanpassing van de Postwet en het Besluit algemene richtlijnen post op de Kameragenda te plaatsen. Dit betekent dus ook meer Postkantoren en dienstverleningspunten.
Partij van de Arbeid
Partij van de Arbeid