rapport Kleinschalig Ondernemen 2004
9 jul 2004
Dit is een persbericht van onderzoeksbureau EIM.
Vandaag verschijnt het rapport Kleinschalig Ondernemen 2004. Dit is een van de kernpublicaties het programma MKB en ondernemerschap dat onderzoeksbureau EIM in opdracht van het Ministerie van Economische Zaken uitvoert.
Hoe staat het MKB ervoor?
In Kleinschalig Ondernemen 2004 staan de recente ontwikkelingen van omzet, werkgelegenheid en winstgevendheid bij kleine en middelgrote bedrijven. Andere ontwikkelingen waarop deze publicatie ingaat zijn de inkomensontwikkeling van zelfstandige ondernemers, investeringen door MKB-bedrjven en financiering van die investeringen. De belangrijkste ontwikkelingen zijn op sectoraal niveau uitgesplitst.
Vertrouwen van ondernemers toegenomen
Onder ondernemers is het vertrouwen in de Nederlandse economie toegenomen. In vergelijking met 2003 is het aantal ondernemers dat zegt een redelijk vertrouwen te hebben in de Nederlandse economie gestegen van 65% naar 72%. Opvallend is de afname van het vertrouwen in het Nederlandse economisch beleid. Het aantal ondernemers dat zegt minimaal enig vertrouwen te hebben in het Nederlandse economisch beleid is gedaald van 54% naar 48%. Ondernemers zijn minder pessimistisch over hun eigen bedrijfsprestaties. Dit geldt voor zowel de omzet, werkgelegenheid, winst als investeringen. Zo heeft één op de drie ondernemers in 2003 een omzetdaling gerealiseerd, maar verwacht slechts 20% in 2004 een daling van de omzet. Het aantal optimisten is weinig aan verandering onderhevig. Ruim 4 van de 10 ondernemers hebben in 2003 een omzetstijging gerealiseerd. Hetzelfde aantal verwacht in 2004 een omzetstijging te realiseren. Aan ondernemers is gevraagd wanneer zij een merkbare verbetering van de Nederlandse conjunctuur verwachten. Ondernemers zijn hierover somber. Eén op de drie ondernemers verwacht nog in 2004 een merkbaar herstel van de Nederlandse economie. Minder 6 dan één op de tien ondernemers geeft aan dat het merkbare herstel nu al is ingezet. Ruim twee op de vijf ondernemers verwachten in 2005 een merkbaar herstel. Circa16% van de ondernemers ziet pas in 2006 een merkbaar herstel.
In 2004 meer starters verwacht
In 2003 is het aantal starters verder afgenomen. Reeds vanaf 2001 neemt het aantal starters af, maar inmiddels lijkt een kentering te zijn opgetreden. In de detailhandel en de groothandel is vanaf de tweede helft van 2003 weer sprake van een groei van het aantal starters. Naar verwachting zal in meer sectoren in 2004 een herstel van de groei van het aantal starters intreden. Naar verwachting zal het aantal starters uitkomen op 43.000, circa 2.000 hoger dan in 2003.
In 2004 een gematigd herstel van de afzet
In 2004 wordt een gematigd herstel van de afzet in het MKB verwacht. Deze zal naar verwachting uitkomen op 1,25%. Vooral de exportgeoriënteerde sectoren kunnen een stijging van de afzetgroei realiseren als gevolg van de aantrekkende wereldeconomie. Dit jaar zal de exportgroei van het MKB uitkomen op 3,75%. Hiermee blijft de exportgroei achter bij de groei van de wereldhandel. Dit is mede een gevolg van de zware oriëntatie van het MKB op Duitsland. Duitsland profiteert beperkt van het herstel van de wereldeconomie. Ook de relatief sterke stijging van de arbeidskosten speelt de exportgroei parten. De binnenlandse bestedingen blijven achter. Een lage groei van de particuliere bestedingen is hier mede debet aan. De koopkracht van de consument loopt terug. Ook de onzekerheid bij veel consumenten omtrent hun baan, maakt dat consumenten terughoudend zijn in hun bestedingen. De huidige lage rentestand beperkt de teruggang in bestedingen.
Afname werkgelegenheid in 2004
In 2004 zal de werkgelegenheid in alle sectoren afnemen. Kostenbesparingen bij bedrijven en een beperkte groei van de Nederlandse economie zijn de belangrijkste oorzaken. Naar verwachting neemt de werkgelegenheid in het MKB dit jaar met 1,5% af. Hierbij neemt de arbeidsproductiviteit met 2,75% toe. Volgend jaar zal de werkgelegenheid weer kunnen toenemen, met naar verwachting 0,5%. Door de ongunstige werkgelegenheidsontwikkeling neemt de werkloosheid sterk toe. Ondanks de toename van het arbeidsaanbod, zal ook in 2005 de werkloosheid nog niet afnemen.
Winstherstel in 2004 en 2005
Een krimp van het aantal arbeidsplaatsen leidt dit jaar tot een stijging van de arbeidsproductiviteit met 2,75. In combinatie met een algemene kostenreductie in het MKB en een bescheiden groei van de Nederlandse economie, leidt dit tot een stijging van de winst in het MKB, naar verwachting met 6,5%. Dit is een gunstige ontwikkeling na de winstdaling in 2003. Ook in 2005 is een verder winstherstel mogelijk, zeker als het herstel van de Nederlandse economie doorzet. Met een redelijk bescheiden loonkostenontwikkeling zou het MKB in 2005 een winstgroei realiseren vergelijkbaar met 2004.
Toename besteedbaar inkomen zelfstandigen
Het besteedbaar inkomen van zelfstandigen zal dit jaar met gemiddeld 6,75% toenemen. De winststijging als gevolg van kostenbesparing is de belangrijkste reden voor deze inkomensstijging. Invloed op het besteedbaar inkomen heeft ook de afschaffing van de WAZ (Wet Arbeidsongeschiktheidsverzekering Zelfstandigen) per 1 juli 2004. Deze afschaffing noopt ondernemers te kiezen voor het al dan niet particulier verzekeren van het arbeidsongeschiktheidsrisico. Stijging van de ziektekostenpremies (11,5% in 2004) en een stijging van de AWBZ-premie hebben het besteedbaar inkomen van zelfstandigen negatief beinvloed.
Verdere daling investeringen in 2004
Onder ondernemers lijkt het optimisme toe te nemen. In het komende jaar verwachten meer ondernemers te zullen investeren. In het voorjaar van 2003 gaven vijf à zes van de tien MKB-ondernemers aan te zullen investeren. Dit voorjaar zijn dit er zes à zeven. De verwachting is dat in 2004 de conjunctuurgevoelige investeringen, zoals investeringen in outillage, zullen toenemen. Investeringen die nog uitgesteld kunnen worden, zoals investeringen in gebouwen, zullen verder afnemen. Dit betekent per saldo in 2004 toch nog een afname van de investeringen in het MKB met ongeveer 4,5%.
Ga voor meer informatie over MKB en ondernemerschap naar:
Voor meer informatie over EIM:
© 1999 - 2004 | EIM