Raad voor de Journalistiek

UITSPRAKEN

Hieronder volgen drie samenvattingen van uitspraken van de Raad voor de Journalistiek. Voor de volledige uitspraken wordt u verwezen naar de website: www.rvdj.nl waar u bij "De uitspraken" met behulp van het bij de samenvatting vermelde volgnummer de uitspraak kunt opvragen.

Uitspraak vastgesteld d.d. 6 juli 2004
door mr. A. Herstel, waarnemend voorzitter, mw. A.C. Diamand, mr. drs. M.M.P.M. Kreyns en drs. P. Sijpersma, leden, in tegenwoordigheid van mr. D.C. Koene, secretaris.

H. Knoop / W. de Jong en de Volkskrant
Uitspraak: gegrond
De Jong heeft in zijn televisierubriek aandacht besteed aan de tv-verslaggeving over het proces-Dutroux. In zijn artikel heeft hij Knoop aangeduid als 'oude journalistieke sjacheraar'. Aan een recensent komt een grote mate van vrijheid toe, niet alleen wat de vorm van de recensie betreft, maar vooral ook ten aanzien van de inhoud, aldus de Raad. (vgl. RvdJ 2002/01). Het is de vraag of met het gebruik van de term 'oude journalistieke sjacheraar' grenzen worden overschreden, indien de journalist - in de wetenschap dat degene op wie hij doelt van joodse afkomst is - die term doelbewust gebruikt om diegene daarmee te diskwalificeren. Het is aannemelijk dat De Jong Knoop niet moedwillig heeft willen diffameren. De misslag van De Jong is niet van zodanige ernst dat reeds daarmee grenzen zijn overschreden. Echter, verweerders hebben zelf erkend dat de kwalificatie aan het adres van Knoop zo niet gepubliceerd had mogen worden. Het was daarom op zijn plaats geweest als zij ruiterlijk hun excuses aan Knoop hadden aangeboden. Dat is niet gebeurd. De Raad overweegt voorts dat aan een redactie grote vrijheid toekomt ten aanzien van het al dan niet plaatsen van ingezonden brieven (vgl. RvdJ 2003/36). In de context van de onderhavige kwestie acht de Raad het van verweerders echter uiterst pover om tenslotte ook de ingezonden brief van Knoop niet te plaatsen.
Door aldus te handelen en na te laten hebben verweerders de grenzen overschreden van hetgeen, gelet op de eisen van de journalistieke verantwoordelijkheid, maatschappelijk aanvaardbaar is. Trefwoorden:

· Feitenweergave: grievende berichtgeving

· Aard van de publicatie: recensie

· Rectificatie/weerwoord: ingezonden brieven Publicatie www.rvdj.nl/uitspraken/2004-56.html

Uitspraken vastgesteld d.d. 6 juli 2004
door mr. R.W.L. Loeb, voorzitter, prof. dr. mr. B. de Gaay Fortman, mw. C.J.E.M. Joosten en mw. C.D. Smolders, leden, in tegenwoordigheid van mw. mr. D.C. Koene, secretaris.

X / F. van Lookeren Campagne, L. Kortekaas, L. van der Velde en de Haagsche Courant
Uitspraak: deels gegrond
In de Haagsche Courant is bericht over het werk van klaagster in Engeland en haar verleden in Nederland. Daarbij is vermeld dat klaagster is veroordeeld. In een aantal artikelen is de naam van klaagster vermeld en bij één artikel is een foto van haar geplaatst. De Raad overweegt dat verweerders ervoor hebben gekozen in hun berichtgeving te vermelden dat klaagster is veroordeeld ter zake van een geweldsdelict. Ten aanzien van het vermelden van persoonlijke gegevens van verdachten en veroordeelden is terughoudendheid in de berichtgeving geboden. Een journalist dient in beginsel te voorkomen dat een verdachte of veroordeelde kan worden geïdentificeerd. Slechts onder bijzondere omstandigheden mag van deze regel worden afgeweken (vgl. RvdJ 2003/33). Uit de door verweerders overgelegde stukken kan niet worden afgeleid dat de naam van klaagster in verband met de strafzaak waarin zij betrokken is, in Nederland zo bekend is dat het privacybelang niet of nauwelijks betekenis heeft. Dat klaagsters foto elders is gepubliceerd in het kader van de opening van haar praktijk brengt voorts niet mee dat verweerders die foto mochten plaatsen bij een artikel waarin zij tevens over de strafzaak tegen klaagster berichtten. Verweerders hadden de berichtgeving, voor zover het de aanduiding van klaagster betreft, kunnen anonimiseren en plaatsing van haar foto achterwege kunnen laten, zonder afbreuk te doen aan de nieuwswaarde ervan. Verweerders hebben op dit punt grenzen overschreden. (vgl. RvdJ 2004/34 en RvdJ 2002/21) Voor zover de klacht is gericht tegen het niet-toepassen van wederhoor is deze ongegrond. Onder de omstandigheden kan verweerders niet worden verweten, dat in de berichtgeving geen weerwoord van klaagster is opgenomen, aldus de Raad.
Trefwoorden:

· Journalistieke werkwijze: hoor en wederhoor
· Privacy: foto's, verdachten/veroordeelden Publicatie www.rvdj.nl/uitspraken/2004-57.html

De Werkgroep Jomanda naar Noord Nederland en J.W.P. Damman (Jomanda) / Dagblad van het Noorden
Uitspraak: niet-ontvankelijk c.q. deels gegrond Klagers hebben bezwaar gemaakt tegen een hoofdredactioneel commentaar met de kop "Kwakzalvers". Niet is gebleken van omstandigheden die kunnen leiden tot het oordeel dat het belang van de Werkgroep direct betrokken is bij de gewraakte publicatie en zij door die publicatie in haar belang is geraakt. De Werkgroep is in haar klacht niet-ontvankelijk. Verder overweegt de Raad dat de handelwijze van Damman onderwerp was van een publiek debat in de periode kort na het overlijden van Sylvia Millecam en dat die handelwijze opnieuw onderwerp van debat werd, na het verschijnen van het desbetreffende rapport van de Inspectie voor de Gezondheidszorg. Het is daarom zeker gerechtvaardigd dat verweerder aan die zaak aandacht heeft besteed. (vgl. RvdJ 2002/27)
Een hoofdredacteur hoeft in een hoofdredactioneel commentaar niet alle aspecten over het door hem besproken onderwerp te behandelen. Voor zover verweerder wordt verweten dat hij onzorgvuldig heeft gehandeld door de zaak alleen vanuit het gezichtspunt van de Inspectie voor de Gezondheidszorg te behandelen, is de klacht ongegrond. Verweerder heeft echter wel grenzen overschreden door de indruk te wekken dat Damman Millecam 'feitelijk de dood heeft ingejaagd'. Voor een dergelijke ernstige beschuldiging is bij uitstek een deugdelijke grondslag vereist, en die ontbreekt. Het rapport van de Inspectie voor de Gezondheidszorg levert die grondslag niet op. Trefwoorden:

· Journalistieke werkwijze: bronnen

· Feitenweergave: tendentieuze, grievende berichtgeving
· Aard van de publicatie: opinie/kritiek

· Procedure: ontvankelijkheid
Publicatie www.rvdj.nl/uitspraken/2004-58.html