GroenLinks Heerlen
Inhoud
Beleidsplan Parkstad Limburg
Maximum aantal coffeeshops gaat terug naar drie
Nutsfonds wordt grotendeels opgesoupeerd
Geen subsidie (meer) voor Gerrit van de Paschstichting
Mededelingen
Vraagtekens!
Beleidsplan Parkstad Limburg
Het gaat goed met Parkstad Limburg: er wordt in ieder geval veel (over) gepraat. Dat is al een hele verbetering met enkele jaren geleden. Toen waren bijvoorbeeld de vergaderingen van het algemeen bestuur gemiddeld in twintig minuten gedaan. En voor het halen van het vereiste minimumaantal bestuursleden om een vergadering door te kunnen laten gaan, werden er uit alle hoeken en gaten van het gemeentehuis nog even mensen gecharterd. Nu duurt een vergadering van het ab zo'n dikke drie uur en lijkt het zelfs regelmatig op een (politiek) debat.
Maar het gaat ook weer niet zo goed met Parkstad Limburg. Er is dan wel een groot aantal plannen en voornemens, maar de gemeenten zullen hun afspraken voor het tweede achtereenvolgende jaar niet nakomen om het gewest hier voldoende geld voor te geven. En het schaarse geld wordt eigenlijk voor een groot deel besteed aan twee "kerntaken": de binnen en buitenring en de bemoeizorg (zorg voor de opvang van dakloze drugsverslaafden). Voor de andere 16 kerntaken resten niet meer dan wat ambtelijke menskracht en apenootjes. Afgelopen maandag 21 juni stemde de fractie Heerlen dan ook tegen de begroting van Parkstad Limburg omdat deze 0 % mocht groeien (niet eens 1,5 % inflatiecorrectie). Van een krimpende organisatie mag je niet verwachten dat ze de (meestal goede) taken fatsoenlijk kan uitvoeren.
In de raadsvergadering verwezen we ook naar een discussienotitie die Sjo Crapels (SP) en Harrie Winteraeken (GroenLinks) enkele maanden geleden schreven over de strategisch - inhoudelijke keuzes die er zouden moeten worden gemaakt (is nog per e-mail op te vragen).
Maar Parkstad Limburg wil meer: WGR+. Daarvoor wordt verwezen naar de vraagtekens! verderop in deze vanuit de raad.
Hoewel Harrie Winteraeken van zichzelf vindt dat hij een Parkstad - optimist is, is hij ook van mening dat de gemeenteraden in een fuik worden geleid. Die wordt opgesteld door de Parkstad Limburg - bestuurders. Behulpzaam is hierbij een denktank geweest van mensen uit het bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties die het rapport Op hete kolen hebben geproduceerd. GroenLinks vroeg echter om een goede analyse op bestuurlijk niveau, met name over wat allemaal nu niet goed gaat en wat ook expliciet wordt verbeterd met WGR+.
Wethouder Frans Hol moest erkennen dat dit streven behoorlijk buiten de gemeenteraden om wordt gespeeld. Hij zei toe dat er ook een goed, breed informerend voorstel zal worden gepresenteerd. Zodat de gemeenteraad een gestructureerde discussie kan voeren en formeel besluiten nemen of die WGR+ - status er wel moet komen.
Maximum aantal coffeeshops gaat terug naar drie
Jarenlang heeft de gemeente geworsteld met het aantal coffeeshops dat geconcentreerd was op de Akerstraat Noord in Hoensbroek. In 1995 stelde de gemeenteraad dat er nog maar 5 coffeeshops in Heerlen mochten blijven, één per 20.000 inwoners. En er werd een spreidingsbeleid ingesteld, waarbij Heerlen - noord en het centrum twee coffeeshops zouden krijgen en Heerlen - zuid er één. Dit spreidingsbeleid is voor een belangrijk deel geslaagd. Vooral aan de Akerstraat Noord is de overlast behoorlijk afgenomen. Alleen het verplaatsen van coffeeshops lukte maar ten dele. De drie coffeeshops die zich aan de vrij strenge regels houden, mogen open blijven. Twee daarvan zijn inmiddels verhuisd van de Akerstraat naar de Heerlerbaan en de Honingmanstraat in het winkelcentrum. De andere twee zijn wegens het niet houden aan de regels gesloten.
En nu vindt de gemeenteraad dat drie coffeeshops ook wel genoeg zijn voor Heerlen. Omdat er momenteel maar drie functioneren, hoeven er geen nieuwe meer bij. Of daarbij eerdere aanvragen (bijvoorbeeld van een coffeeshop aan de Hommerterweg) verder genegeerd kunnen worden, is nog maar de vraag.
De meeste partijen erkenden dat de overlast van de nu functionerende coffeeshops reuze meevalt. Echter, alleen GroenLinks heeft als enige partij tegen de afname gestemd. De PvdA kon GroenLinks wel volgen in zijn redenering, maar de fractie zette het goede betoog niet om in een hierbij aansluitend stemgedrag. GroenLinks vond het standpunt van de voorstanders getuigen van nogal kleinburgerlijk bestuur van een stad. Wat dit betreft is Heerlen net een dorp. Het is vooral op vooroordelen gebaseerd. GroenLinks hield vast aan één coffeeshop per ± 20.000 inwoners. Met vijf coffeeshops wordt de drukte meer verspreid en daarmee ook de mogelijke (verkeers)overlast. Daarbij verwacht GroenLinks dat (buiten Kerkrade) ook de andere Parkstad gemeenten hun verantwoordelijkheid niet uit de weg blijven gaan.
Veel tegenargumenten zijn gebaseerd op het drugstoerisme. Echter, dit valt bij de coffeeshops behoorlijk mee: 80 % van de bezoekers zijn uit onze eigen gemeente en streek afkomstig. Daarom doet men met dit beleid een groot aantal gewone burgers tekort. Waarschijnlijk kopen Duitsers meer in het groot in bij de illegale huishandel.
GroenLinks pleitte ervoor om de coffeeshops zoveel mogelijk te legaliseren en te behandelen als een normale bedrijfstak. Dan kan ook "gewoon" belasting worden geheven, kunnen regels worden gesteld waar men zich moet houden (en die ook gehandhaafd moeten worden!) en kunnen kwaliteitscontroles worden uitgevoerd. Het blijkt dat de kwaliteit van de wiet de laatste jaren is verbeterd en dat met name het gehalte werkzame stof THC is toegenomen. Ook GroenLinks erkende dat hier in het gebruik rekening mee moet worden gehouden. Maar in wezen is wiet niet gevaarlijker en meer maatschappijontwrichtend dan alcohol en tabak. Dus zouden deze ook gelijk behandeld moeten worden.
Nutsfonds wordt grotendeels opgesoupeerd.
In 1998 is met de opbrengst van het gemeentelijke aandelenbezit van het Nutsbedrijf aan Essent het Nutsfonds gevormd. Het beginsaldo bedroeg ¤ 47,5 miljoen (dik f 100 miljoen). In de loop van de jaren is er al behoorlijk veel geld (¤ 22,5 miljoen) uit het Nutsfonds gebruikt om allerlei zaken te betalen. Daarbij heeft er dik ¤ 5 miljoen rentebijschrijving plaatsgevonden. Nu heeft het Nutsfonds een saldo van dik ¤ 30 miljoen. Maar grote uitgaven zoals de renovatie van de stadsschouwburg staan voor de deur. Voor wat overblijft heeft de gemeenteraad nieuwe beleidsregels vastgesteld.
Het Nutsfonds is sterker geslonken dan de oorspronkelijk bedoeling was. Zo is er enkele jaren lang geld uit het Nutsfonds gebruikt om de tekorten uit het Meerjaren collegeprogramma te dekken. Het had de voorkeur van GroenLinks dat vooral de rentebaten zouden worden gebruikt en dat daarmee het totaalbedrag min of meer intact zou blijven. Op deze wijze heb je een structureel fonds waar je in lengte van jaren profijt van hebt.
Ook zou het Nutsfonds weer regelmatig worden aangevuld met opbrengsten uit de investeringen die eruit bekostigd waren. Bijvoorbeeld als er gebouwen of bedrijfsterreinen van worden betaald, dan zou een deel van de Onroerende zaakbelasting weer naar het Nutsfonds terug vloeien. Deze beleidsregel is in tegenstelling tot de raadsbesluiten niet door het college van B&W nagekomen. In de voorstellen werd geen melding gemaakt van het mogelijke structureel financieel / economisch rendement van de betreffende projecten. Ook is nooit gerapporteerd of er mogelijkheden waren voor terugstorten van een deel van de OZB - opbrengst. Er is zelfs niet gerapporteerd waarom men er niet in slaagde om weer nieuw geld te genereren.
Het college heeft bij monde van wethouder Frans Hol schuld bekend. Wel gaf hij nog even aan dat de raad er het college ook niet eerder op heeft gewezen. Maar daarmee draaide hij volgens GroenLinks de rollen om. Het college is ingehuurd om regels na te leven en correcte en complete voorstellen te doen. Als hij dat van de raad verwacht, dan gaan we met z'n allen in de bankjes van het college zitten. GroenLinks heeft nog overwogen om een motie van afkeuring in te dienen, maar zag ervan af omdat deze waarschijnlijk toch geen meerderheid zou halen. Ook klonk de schuldbekentenis van het college vrij oprecht en beloofde men beterschap. Dat was voor de raad acceptabel.
De VVD diende wel nog een amendement in om de verdere onttrekkingen van het Nutsfonds alleen nog te besteden aan zaken met een duurzaam maatschappelijk rendement. GroenLinks had hetzelfde amendement voorbereid, maar de VVD was eerder. Zo wordt het geld alleen besteed aan zaken die jarenlang meegaan en profijt opleveren. Het is niet de bedoeling dat het geld uitgegeven wordt aan personeels- en exploitatiekosten die aan het eind van het jaar vervlogen zijn zonder dat zichtbaar is wat de resultaten zijn. Het amendement werd met algemene stemmen aanvaard.
Geen subsidie (meer) voor Gerrit van de Pasch stichting
De Gerrit van de Pasch stichting zet zich in voor uitgeprocedeerde dakloze asielzoekers. Meestal zijn dit mensen die aan het eind van hun Latijn zijn. Eind 90er jaren heeft toenmalig wethouder Paul Simons van GroenLinks aan de Gerrit van de Pasch stichting een stimuleringssubsidie toegekend van omgerekend ¤ 17.000.
Verleden jaar heeft het college van B&W op voorstel van wethouder Peter van Zutphen (SP) de subsidie beëindigd. Het belangrijkste motief van het college is dat nu de stichting Noodopvang Parkstad subsidie krijgt voor de opvang van dakloze vluchtelingen. Echter deze stichting vangt uiteindelijk niet de vluchtelingen op die de Gerrit van de Pasch stichting wel opvangt. Noodopvang Parkstad vangt vluchtelingen op die weliswaar dakloos zijn, maar nog niet zijn uitgeprocedeerd en dus legaal in Nederland verblijven. De Gerrit van de Pasch stichting (gelieerd aan het Missionair Centrum) vangt daklozen vluchtelingen op die nergens anders meer terechtkunnen. Zij zijn hoofdzakelijk uitgeprocedeerd, maar kunnen niet terug naar hun land. Voor een belangrijk deel zijn deze mensen gedoemd tot de illegaliteit. Een aantal wordt echter met hulp van de Gerrit van de Pasch stichting terug gebracht in de procedures of geholpen met hun terugkeer. Ze krijgen altijd een poos opvang, waarbij ze in ieder geval tot rust kunnen komen en zich voorbereiden op hun verdere vlucht. De Gerrit van de Pasch stichting bemiddelt ook voor vluchtelingen die via een voortraject met toetsing uiteindelijk wel door de Noodopvang Parkstad opgevangen kunnen worden.
Op zaterdag 13 maart jl. heeft er in cultureel café de Nor een bijeenkomst plaatsgevonden over het te voeren asielbeleid. Daar heeft Peter van Zutphen het werk van de Gerrit van de Pasch stichting afgedaan als "het verlengen van de ellende" Hij stelde dat het helpen en opvang bieden aan mensen die zonder perspectief op straat staan "onmenselijk" is. Naar de mening van Harrie Winteraeken kan het bijna niet botter. Het zijn ongekend harde uitspraken die doen denken aan de beginperiode van Peter van Zutphen als politicus. Het zijn uitspraken die een wethouder van Heerlen onwaardig zijn. Het was voor Harrie Winteraeken reden om met Jos Zuidgeest (PvdA) vragen aan het college van B&W te stellen.
Tot onze teleurstelling bevestigen de antwoorden van het college de uitspraken van wethouder van Zutphen. En is het college niet van plan om alsnog subsidie te verlenen aan de Gerrit van de Pasch stichting.
Zoals reeds aangekondigd in de brief hebben Harrie Winteraeken en Jos Zuidgeest de afgelopen raadsvergadering in een motie aan de raad gevraagd om de subsidie aan de Gerrit van de Pasch stichting weer geven. Er werd alleen gevraagd geld te geven voor de opvang van aan vluchtelingen die een aantoonbare binding hebben (gehad) met Heerlen. Er waren nogal wat geluiden op gegaan dat de subsidiëring aan de Gerrit van de Pasch stichting een aanzuigende werking had. De stichting had echter laten weten dat het gros van de momenteel door hen opgevangen mensen uit de buurt komen: 14 uit Heerlen, 5 uit Parkstadgemeenten, 7 uit Zuid-Limburg en 4 uit aanmeldcentra.
De motie was niet succesvol en dat ondanks een goed betoog van Jos Zuidgeest over de morele noodzaak (Harrie Winteraeken had de motie zelf zo neutraal mogelijk opgesteld). Eerst werd deze door een aantal raadsfracties afgewezen als "overbodig" (?) "geen behoefte aan" (?) en niet aan de orde geweest in het coalitieoverleg. Daarna mocht Peter van Zutphen, wetend dat hij gesteund werd door de meerderheid van de raad, het "afmaken": het besluit van B&W was toch uitvoerig in de commissie SIG aan de orde geweest en zonder discussie goedgekeurd? En waarom was de motie niet eerst in SIG aan de orde gesteld, dan hadden we het er nog eens over kunnen hebben? Op de werkzaamheden van de Gerrit van de Pasch stichting ging de wethouder nauwelijks in. Hij wist de motie om procedurele redenen "vakkundig" aan de kant te schuiven.
Onlangs zijn ondanks toezeggingen alweer enkele vluchtelingen op straat gezet. De slachtoffers van het beleid van minister Verdonk zijn nu volledig afhankelijk gesteld van particulier initiatief zoals de vrijwilligers van de Gerrit van de Pasch stichting. Wat de gemeente betreft mogen zij in de goot terechtkomen. Daarmee heeft minister Verdonk toch wel een erg meegaande uitvoerder van haar beleid in Heerlen gevonden. GroenLinks had van een SP-wethouder toch wel een iets strijdbaardere opstelling verwacht. En van de raad?: de motie werd verworpen met alleen de stemmen van de PvdA en GroenLinks voor.
Vraagtekens!
Streekgewest Parkstad Limburg bereidt revolutie voor?
Het gewest Parkstad Limburg streeft naar een veel grotere invloed. Het gewest vraagt namelijk de status WGR+ aan. WGR staat voor Wet gemeenschappelijke regelingen. De + houdt in dat er een bestuur komt dat zeggenschap krijgt over een aantal belangrijke beleidsterreinen waarover nu nog de gemeenteraden bevoegd zijn. Is het gewest uit op een machtsovername? Van een dienende organisatie naar een bepalende? Een revolutie dus?
Enkele jaren geleden was het streekgewest Oostelijk Zuid-Limburg een relatief kleine organisatie met enkele helder omschreven taken. Het was een samenwerkingsverband dat politiek weinig relevante zaken voor de deelnemende gemeenten uitvoerde.
Maar men wilde meer. En er moet ook meer gebeuren. Er is een aantal problemen in Parkstad Limburg dat de afzonderlijke gemeenten beter in een goede samenwerking kan oplossen dan ieder voor zich. Eigenlijk is Parkstad Limburg een grote stad. En in één stad stem je ook alle voorzieningen op elkaar af. Parkstad Limburg mag dan wel één stad zijn, de burgers hebben dat saamhorigheidsgevoel helemaal niet. En dus is Parkstad Limburg nog lang niet één gemeente.
Er kwam per 1 januari 2003 een nieuwe gemeenschappelijke regeling Parkstad Limburg met een ambitieus programma en 18 "kerntaken". Nuth viel af, vooral omdat men zich daar niet te afhankelijk wilde maken van Parkstad Limburg. De belangrijkste bestuurlijke afspraak was namelijk dat het gewest voor deze 18 kerntaken het beleid voor het hele gebied mocht bepalen. Dit beleid zou ook vooral het gemeenschappelijke belang vertegenwoordigen en niet het eigen gemeentelijke belang.
De gemeenten beloofden toen om het door het algemeen bestuur van Parkstad Limburg vastgestelde beleid ook uit te voeren. Eigenlijk een beetje WGR+, maar waarbij de gemeenteraden hun eindverantwoordelijkheid wel behielden.
Hier kwam dus de afgelopen 1½ jaar weinig van terecht. Op verschillende beleidsterreinen, zoals de bemoeizorg (opvang en huisvesting van verslaafden) komt in de meeste gemeenten nauwelijks wat van de grond. Voor de binnen en de buitenring maakt men wel afspraken met de provincie, maar de tracé-keuzes en de financiering door de gemeenten zijn nog zeer onduidelijk. De andere 16 kerntaken zijn wegens geldgebrek op een laag pitje gezet.
Maar het ergste is dat de gemeentebesturen zich niet aan de afspraken houden. Het eigenbelang wordt (nog steeds) centraal gesteld.
Waarom willen bijvoorbeeld Landgraaf en Brunssum zoveel nieuwe woningen bouwen, terwijl in Parkstad Limburg het bevolkingsaantal daalt? Zou Parkstad Limburg zich niet meer moeten richten op renovatie en vooral de doelgroep ouderen?
Zijn er nog wel nieuwe industrieterreinen nodig? Heerlen gaf onlangs een particulier de mogelijkheid om twee ha bedrijfterrein extra te ontwikkelen terwijl 'n ½ km verderop in Kerkrade Beitel - Locht nog leeg ligt. Zorg eerst in onderlinge afstemming dat de verschillende bestaande terreinen beter worden gevuld. En zorg dat waar nodig de bestaande bedrijventerreinen worden opgeknapt (met een mooi woord gerevitaliseerd). Bij bedrijfsterrein Wijngaardsweg laat de gemeente Heerlen jammerlijk het mes in het varken steken.
Waarom is het niet vanzelfsprekend dat een grote bioscoop in het centrum van een stad komt omdat daar de samenhang met andere voorzieningen, zoals bijvoorbeeld horeca is? En moeten we verder doorgaan met de overbewinkeling? Willen we hier dan echt Amerikaanse toestanden, waar de winkels aan de rand van de stad liggen, alleen met de auto bereikbaar? Moeten de stadscentra door hun gebrekkige economische structuur verloederen? Waarom niet iedere wijk en buurt een goed gesorteerde supermarkt, maar wel een Albert Heijn XL die alles verkoopt wat men ook elders kan krijgen? Verdere groei is funest voor andere plekken. Waar we naar toe moeten is een goed doordacht ruimtelijk ordeningsbeleid. En daarvoor zijn door het huidige algemeen bestuur van Parkstad Limburg best goede afspraken gemaakt en nog te maken.
Samenwerken moet. Maar is het afdwingbaar? Het streven van de bestuurders van Parkstad Limburg lijkt op een vlucht naar voren. Het is een bestuurlijke oplossing, waarschijnlijk om van die lastige gemeenteraden af te zijn? Of hiervoor bij de gemeenteraden echt draagvlak is, durft men niet echt te peilen. Men stapt rechtstreeks naar Den Haag. Waarschijnlijk heeft men nog vers in het geheugen dat de huidige gemeenschappelijke regeling al erg moeizaam tot stand gekomen is.
Met de WGR+ ontstaat een minder democratische 4de bestuurslaag, die relatief ver van de burger komt te staan en net als Europa "best" belangrijk is. De voorstanders denken dat een van de grote voordelen van deze nieuwe macht is dat er gemakkelijker subsidies worden binnen gehaald. Dat is een hoogst twijfelachtige stelling. Is normaal gesproken niet degene die beslist in de regio bepalend voor het krijgen van subsidie? Je mag verwachten dat de subsidiegevers geld ter beschikking stellen op basis van inhoudelijke argumenten? Een achterstandsregio, en dat is Parkstad Limburg, heeft extra overheidsgeld nodig om achterstanden weg te werken. Dat kan ook zonder WGR+ bestuur?
In dit verband is het frappant dat het gewest Maastricht en Mergelland precies de tegenovergestelde koers vaart. Dat gewest wordt aan het eind van het jaar gekleineerd tot enkele puur uitvoerende taken. Vanuit Maastricht denkt men meer aan het versterken van de stedenband Maastricht - Sittard/Geleen - Heerlen. Misschien opent deze samenwerkingsvorm wel meer mogelijkheden en zicht op subsidies?
Toch lijkt het erop dat ook bestuurlijk Heerlen achter idee van de WGR+ staat? Blijkbaar denkt men dat zo het Heerlense belang binnen Parkstad Limburg beter tot zijn recht komt. Dat moet nog maar blijken. Want het toekomstige bestuur van het WGR+ gewest zal in evenredigheid worden samengesteld. Er zal dus geen Heerlense meerderheid in dat bestuur komen of een automatisch overwicht van de centrumstad?
Het zal dan net als nu moeten aankomen op goede argumenten. Het streven naar WGR+ komt op zijn minst veel te vroeg. Laat men maar eerst eens met de huidige regeling wat resultaten boeken. Laten de gemeenten eerst maar eens bewijzen dat men in Parkstad Limburg samenwerken wil, in plaats van eigen gemeente eerst. Samenwerken kan uitstekend met de huidige samenwerkingsafspraken. En als het daar niet mee kan, dan zal ook een WGR + weinig kans van slagen hebben?
Harrie Winteraeken
Mededeling
De volgende bijeenkomst van de fractie vindt plaats op maandag 12 juli as., in de fractiekamer van GroenLinks, kamer O.38 van het stadskantoor (ingang naast Its), aanvang 19.30 uur. Het nummer van de telefoon op deze kamer is: 560 39 38.
Vanuit de raad is een uitgave van de gemeenteraads-fractie van GroenLinks in Heerlen.
Per e - mail is vanuit de raad gratis. Per post kost het abonnement ¤ 5,00 per jaar.
Abonnees worden uitdrukkelijk verzocht om mee te werken aan de verdere verspreiding van vanuit de raad. Dit kan door dit bericht per elektronische post door te sturen. Ook houdt de fractie zich aanbevolen voor nieuwe adressen. Belangstellenden zijn van harte welkom.
Harrie Winteraeken verzorgt de redactie:
Bij hem kunt u terecht voor uw reacties en als u vanuit de raad niet meer wenst te ontvangen. Overigens bestaat de mogelijkheid dat er ook andere (GroenLinkse) berichten worden verzonden via dit elektronische adressenbestand.
Harrie Winteraeken
adres:
Esschenweg 65
6412 PW Ten Esschen - Heerlen
tel.nr. thuis: 045 522 87 20
tel.nr. werk: 046 420 57 66
e-mailadres thuis:
GroenLinks Heerlen