Rotterdam, 15 juni 2004
Sternet
Cultureel Erfgoed op het Spoor
Manifestatie in het Nederlands Architectuurinstituut (NAi), Zaal 1
van 19 juni t/m 3 oktober 2004
In het voormalige Stationspostkantoor op het Oosterdokseiland heeft
het Stedelijk Museum CS recentelijk haar deuren geopend. Dit Mekka
voor de kunst illustreert het belang de voormalige
expeditieknooppunten (EKP's) van de PTT niet alleen met een
economische blik te bekijken, maar ook met een culturele. Het
Nederlands Architectuurinstituut (NAi) heeft daarom, in samenwerking
met SKOR (Stichting Kunst en Openbare Ruimte), drie architectenbureaus
en drie kunstenaars gevraagd onderzoek te doen naar de waarde, de
waardering en het mogelijke hergebruik van deze twaalf gebouwen. In de
enorme post sorteerhallen werden dagelijks 15 miljoen poststukken
verwerkt. Samen vormden deze twaalf EKP's het 'Sternet', een netwerk
voor de postdistributie per trein.
Klimhal en diepzeeduikbassin
In de enorme postsorteerhallen werden dagelijks vijftien miljoen
poststukken verwerkt. Samen vormden deze twaalf EKP's het 'Sternet',
een netwerk voor de postdistributie per trein. Op dit moment zijn de
meeste gebouwen slechts gedeeltelijk in gebruik. Zo dienen de kantoren
in Roosendaal als leslokalen, worden ze in Haarlem door ambtenaren van
de gemeente gebruikt en staan de sorteerhallen in beide gevallen leeg.
Voorbeelden van een geslaagde herbestemming van de hallen zijn er
nauwelijks. Alleen in Den Haag heeft de ontwikkelaar TCN Properties de
herbestemming van het gebouw integraal aangepakt. De sorteerhallen
worden getransformeerd in 'outdoor leisure' en 'shoppingcentre' met
klimhal en diepzeeduikbassin in te vestigen. De kantoren daarbinnen
worden verhuurd.
Onderzoek, tentoonstelling en debat
Het NAi beschouwt het Sternet als cultureel erfgoed en wil onderzoeken
welke functie hiervoor zou kunnen zijn weggelegd. De onderzoekende
architectenbureaus zijn United Architects met Ben van Berkel,
Alejandro Zaera Polo en Greg Lynn, One Architecture van Donald van
Dansik en Matthijs Bouw en SeARCH van Bjarne Mastenbroek. De
kunstenaars die een bijdrage leveren zijn Barbara Visser, Gerard
Holthuis en Sean Snyder. De resultaten worden geanalyseerd door een
team van specialisten bestaande uit Paul Meurs (Urban Fabric), Maurits
Klaren (Klaren Stedelijke Ontwikkeling), Erna van Holland (Cob-Web
Vastgoedadviseur), Maarten Königs (Compound), Marieke Hillen (NAi) en
Suzanne Mulder (NAi). De zes installaties die uit het onderzoek zijn
voortgevloeid worden begeleid door een fotoserie van Victor van
Nieuwenhuijs. Hij legde in de jaren tachtig als huisfotograaf van de
beroemde Dienst Esthetische Vormgeving van de PTT de gebouwen en
kunstwerken op hun meest glorieuze moment vast. Op 25 september
organiseert het NAi i.s.m. Ontwerpatelier Rijksbouwmeester een debat
over de herbestemming van naoorlogse (voormalige) rijksgebouwen.
Het tijdschrift 'De Architect' brengt bij het juli/augustusnummer een
speciale bijlage over 'Sternet' uit.'Sternet' is een project van het
NAi in samenwerking met SKOR.'Sternet' wordt mede mogelijk gemaakt
door bijdragen van TPG, NS Vastgoed, Atelier Rijksbouwmeester en
Regeling Projectsubsidies Belvédère.
Nederlands Architectuurinstituut