16-06-2004
Bijdrage PvdA aan het raadsdebat over de Jaarrekening 2003
16 juni 2004 (alleen het gesproken woord telt)
Voorzitter,
Kunnen juristen tellen? Zo begon de huidige PvdA fractievoorzitter
bijna twee jaar geleden zijn eerste debat over de Jaarrekening, die
van 2001. Mr Asscher en Mr Dales voerden die dag, maar ook daarna
interessante en scherpe debatten. Dit is het eerste debat met
wethouder Huffnagel over de Jaarrekening, die van 2003, en de vraag is
nu Kunnen politicologen tellen?
Het college en vooral ook de medewerkers van de afdeling financiën
hebben weer een indrukwekkend boekwerk afgeleverd met de Jaarrekening
2003. Indrukwekkend qua omvang en kwaliteit van de teksten. Over de
inhoud spreken wij vandaag, de derde woensdag in juni, voor het eerst
in de Raad. Over politicologen wordt vaak gezegd dat ze in het beste
geval de vraag goed kunnen formuleren. Dat gaat mij hoop ik lukken.
Ondanks zijn studie stelt de wethouder daar hopelijk een paar
antwoorden tegenover.
De derde woensdag in juni, resultatendag. Beoordeling van het gevoerde
beleid en vooruitkijken naar een volgend begrotingsjaar. Toch blijkt
het lastig om bij behandeling van de Rekening geconstateerd falen
effectief bij te sturen en ook is het de vraag of één resultatendag
(per jaar) eigenlijk wel voldoende is? Ziet het college zelf
mogelijkheden voor de Raad om effectief bij te sturen op de
uitvoering? Je kunt niet uitgegeven geld alsnog uitgeven, je kunt bij
achterblijvende uitvoering of niet uitgegeven geld het geld weghalen
of je kunt een wethouder wegsturen, maar dat levert niet automatisch
de gewenste resultaten op.
Zie het als een school. De stad is ons hoofdvak, de raad is het
liefhebbende ouderpaar en het college, kind, is dagelijks met alle
vakken bezig. Op school is het niet gebruikelijk om ouders pas bij het
eindrapport, vlak voor de zomer, te laten weten dat er teveel
onvoldoendes gescoord zijn. Het vervelende van de rekening is dat het
veel weg heeft van zon eindrapport waar dan nog maar weinig aan te
doen is. Op school kunnen we al in de herfst of tegen de kerst zien
dat bijles, huiswerkbegeleiding of een Aboutaleb-coach noodzakelijk
zijn. Wij zouden graag zien dat het college (de klas) zelf constant op
zoek is naar stagnerende uitvoering en de raad daar ook tussentijds
over informeert. Dan zijn de ouders bijtijds op de hoogte als er
onvoldoendes aan dreigen te komen en kan er misschien nog iets worden
bijgespijkerd. Het gaat de ouders er ook vaak niet om dat er geen geld
zou mogen worden uitgegeven voor bijles of huiswerkcursus, maar ze
willen het bijtijds en zonder omhaal horen als het aan de orde is. Dat
gaat soms goed, maar ook wel eens niet.
Daarnaast is het om onvoldoendes op het rapport te voorkomen van
belang om niet per ongeluk of express voldongen feiten te creëren. Wij
vragen ons - kijkend naar de toekomst - bijvoorbeeld af of de reeds in
gang gezette voorbereiding van de viering van een regeringsjubileum
geen potentiële onvoldoende is op de derde woensdag in juni 2006.
Daarom beginnen wij er nu alvast over: Een feest vinde wij prima. Maar
waar wordt het van betaald? In een jaar (2005) dat de ruimte beperkt
is, er bezuinigd wordt op het ISV etc., pakt Amsterdam flink uit.
Sterker nog, het college is al bezig en meldt de raad dat een
dekkingsvoorstel volgt. Hoeveel? Waarvan?
Uitvoering onderwijs, werk en woningbouw
De Partij van de Arbeid heeft bij de vorige begroting (2004) en
daaraan voorafgaand bij de Voorjaarsnota 2003 (o.a. ombuigingen), maar
ook al in 2002, gepleit voor anti-cyclisch investeren in de stad.
Ondanks de gure wind van Balkenende I en II wilden we de stedelijke
vernieuwing, het onderwijs, de werkgelegenheid en de mensen met de
minste kansen in Amsterdam niet aan hun lot overlaten. Over het
komende jaar spreken wij over drie weken, maar kijkend naar het
voorgaande jaar is het dan natuurlijk niet de bedoeling dat
vrijgemaakte middelen niet worden uitgegeven of dat reserves onnodig
op de plank blijven liggen. De PvdA wil dan ook geen nieuwe plannen
als er nog oude goede plannen zijn, maar uitvoering, uitvoering,
uitvoering en geld naar dingen die werken. Geld daarheen waar het ook
uitgegeven wordt aan de stad en de Amsterdammers en niet op planken
blijft liggen of in het stadhuis wordt geïnvesteerd. Dat zullen ook
criteria zijn bij de bestedingsrichtingen (VJN) en
begrotingsvoorstellen die wij graag zouden zien voor 2005.
Uitvoering: Wat was het doel? Wat wilde het college daarvoor doen? Wat
mocht het kosten?
Uitvoering onderwijs: Uit de rekening 2003 blijkt dat 7 van de 9
aanpassingen en vernieuwingen aan scholen is vertraagd (p 109). Ik kan
u alvast melden dat de PvdA op korte termijn met een plan komt de
schoolgebouwen echt aan te pakken. Een uitvoeringsplan dus. Kan het
college nog eens uitleggen hoe het precies zit met de extra middelen
(2 mln + in 2004 nog eens 2,5 mln) voor vmbo-inventaris en de ook bij
begroting 2004 uitgetrokken middelen voor onderwijshuisvesting? (9 mln
structureel) Kunnen wij er van op aan dat het geld in 2004 wel wordt
uitgegeven?
Uitvoering werk en integratie: Naar nu blijkt is in 2003 0,5 miljoen
EZ-geld op de plank blijven liggen voor werkgelegenheid en sociale
activering, dit mag uiteraard niet met het vorig jaar vergrote budget
gebeuren. Wat de toekomst betreft: De 11,5 mln van vorig jaar, waarvan
de wethouder EZ dit jaar 9 mio moet uitgeven, komen toch niet op de
plank terecht? Graag een reactie van de wethouder EZ. Geld voor
oudkomers én nieuwkomers wordt niet besteed? Dat kunnen we niet maken.
Wethouder Aboutaleb beheert de resultaatgebieden waarvan de reserves
en voorzieningen procentueel het meest stegen in 2003. Wij hebben er
alle vertrouwen in dat onze nieuwe wethouder een herhaling hiervan in
2004 zal voorkomen. Graag horen wij een plan hiervoor.
Reserves en voorzieningen
Het college heeft goed werk gedaan met betrekking tot één van onze
favoriete onderwerpen: reserves en voorzieningen die leiden tot geld
wat onnodig op de plank ligt. Maar het kan altijd beter. Er is een
flinke hoeveelheid geld vrijgespeeld, maar ook weer het nodige aan de
reserves en voorzieningen toegevoegd. De procentuele stijgingen en
dalingen van de reserves per wethouder geven een aardig inzicht. Soms
ook geflatteerd. De heldenrol van Van der Horst als ´grote reserve
uitgever´ (netto -66,9%) is bijvoorbeeld met name veroorzaakt door het
spreiden in de tijd van de GVB-reserves. Een boekhoudkundige kwestie
dus. De toename van reserves van geld bedoeld voor taalcursussen is
dat niet, daar sprak ik al over. De vraag blijft met betrekking tot
het opschonen van reserves en voorzieningen: Heeft het college het
onderste uit de kan gehaald op dit gebied? Waarom is bijvoorbeeld de
risicovoorziening Nissan-terrein niet verminderd ten gunste van de
ruimte? De verhuur loopt immers aardig hebben wij vernomen.
Een voorbeeld over sport: In de rekening kun je zien dat de wethouder
eigenlijk best veel geld heeft uitgegeven. Er ligt veel minder op de
sportplank dan vorig jaar. Dat klopt en wij lezen in de Rekening: In
2003 heeft ons College veel aandacht geschonken aan het wegwerken van
achterstallig onderhoud bij diverse sportaccommodaties. Maar is dat
ook zo? Is er daadwerkelijk geïnvesteerd waar het moest? Waar is een
overzicht van nieuwe kleedkamers? Bij het sportaccommodatiefonds ligt
2,5 mln op de plank terwijl sportparken nog steeds wachten op
kwaliteits en capaciteitsverbetering door meer kleedkamers en bv
wedtra-velden (sportmotie Structuurplan) En wethouder Maij heeft de
reserves openbare ruimte en groen laten verdubbelen.
Rekeningresultaat / NZL
Ten aanzien van het rekeningresultaat vraagt het college ons akkoord
te gaan met de voorstellen die daarover in de Jaarrekening zijn
opgenomen. (Ons ongenoegen over de wijze van presenteren hebben wij in
de commissie reeds kenbaar gemaakt) Voor wat betreft het omgaan met de
voorziene kostenstijging Noord-Zuidlijn (NZL) en de gevolgen voor de
ruimte 2005 vindt de PvdA allereerst dat een te treffen voorziening
voor deze prognose kostenstijging in het weerstandsvermogen
thuishoort. Het geld moet niet nu al naar het project terwijl mogelijk
nog nader onderzoek wordt gedaan.
De PvdA stelt voor om een bedrag van in totaal 80 miljoen uit het
bruto-rekeningresultaat aan het weerstandsvermogen toe te voegen ten
behoeve van de voorziene kostenstijging NZL. De totale voorziening
daar komt uiteindelijk op 82 miljoen uit door 2 miljoen uit het
mobiliteitsfonds voor dit doel aan het weerstandsvermogen toe te
voegen. Daarnaast stellen wij voor de resterende 10 miljoen, die nu
dus wordt toegevoegd aan de ruimte voor 2005 in de VJN, bij de
vaststelling van het rekeningresultaat 2004 te dekken. Wij achten dat
verantwoord kijkend naar de hoogte van het bedrag, maar ook naar de
noodzaak om in deze tijd ook in andere noden van de stad te
investeren.
Voorzitter, ik rond af. Wat ons betreft is het college goed bezig,
maar moet er volgend jaar nóg harder gewerkt worden. De PvdA zal
daarbij vriendelijk maar hinderlijk over uw schouder meekijken. Want
het gaat ons om uitvoering, uitvoering, uitvoering!
* * * * *
Thijs Reuten
Partij van de Arbeid