Toespraak minister van Verkeer en Waterstaat, Karla Peijs, bij opening
Havenspoorlijn
Excellenties, ladies and gentlemen, Wat een prachtig en spectaculair
decor om de officiële opening van de Havenspoorlijn te verrichten.
Duizenden containers als decor, locomotieven en wagons als bewegend
podium voor het vertellen van het verhaal van Europeana, de godin van
de verbinding. Fantastisch! Hulde aan alle partijen die dit mogelijk
hebben gemaakt. Deze voorstelling sluit perfect aan - dat zal u niet
verbazen bij hetgeen we vandaag gaan doen: de officiële opening van de
Havenspoorlijn. Een dag van grote betekenis voor het goederenvervoer
over het spoor, voor Europa en voor Nederland. Ik ben dan ook heel
blij en zeer vereerd vandaag samen met mijn Zwitserse en Italiaanse
collegas de officiële openingshandeling te mogen verrichten. Een
mijlpaal is bereikt. Het eerste deel van de Betuweroute is gereed. De
havenspoorlijn is slechts 48 kilometer kort, maar de economische
betekenis is van een enorme lengte. De spoorlijn vormt de essentiële
verbinding - zeg maar de navelstreng - tussen haven en het Europese
goederenspoor. Een spoortraject speciaal aangelegd voor het
goederenvervoer over het spoor. En een traject dat aan alle
kwaliteitseisen van de 21ste eeuw voldoet. En niet onbelangrijk, de
havenspoorlijn komt mooi op tijd klaar. Het goederenvervoer per spoor
van Nederland naar Duitsland en het verdere achterland neemt namelijk
nog steeds toe, het afgelopen tien jaar met gemiddeld 11% per jaar. We
lopen tegen onze grenzen aan. De capaciteit op de huidige routes raakt
uitgeput. En wat nog meer is: de komende decennia zullen de
goederenstromen in Europa met 35% toenemen. Om al deze groeiende
goederenstromen in goede banen te leiden en de Europese en Nederlandse
economie daarvan te laten profiteren, moeten we nu handelen! En dat
betekent dat we alle vervoersmodaliteiten optimaal moeten benutten;
weg, water, lucht en spoor. Zij moeten gelijkwaardig met elkaar kunnen
concurreren. Spoor en binnenvaart hebben nog alle ruimte om te
groeien. De potenties van het spoor, binnenvaart en short sea moeten
beter worden benut. Daar moeten we ons binnen Europa sterk voor maken.
Gelukkig weet ik mij hierin gesteund door mijn
collega-transportministers. Neem bijvoorbeeld de groei van het
goederenvervoer over het spoor. Deze groei is vooral te danken aan de
groei van de totale transportmarkt en door de liberalisering van de
spoorgoederenvervoermarkt. Wat zijn nu de effecten geweest in
Nederland van de liberalisering? Ik geef u er drie: - Er zijn in
Nederland nu 7 spoorvervoerders actief in de markt; - De kostprijs per
treinkilometer van het vervoer is met circa 30% afgenomen; - De
productiviteit is het afgelopen decennium toegenomen met circa 70%
Goed, de havenspoorlijn ligt er nu, de Betuweroute is op een haar na
gereed. Maar de Betuweroute houdt niet op bij onze landsgrenzen. De
Betuweroute is een belangrijke schakel van het internationale
spoorgoederenvervoer. Dus de Betuweroute kan alleen een succes worden
als de internationale aansluitingen schakels - goed geregeld zijn.
Aansluitingen met de oude lidstaten, maar ook met de nieuwe, zoals
Polen, Tsjechië, Slowakije en Hongarije. En naar Zwitserland
natuurlijk. In januari 2003 heeft mijn voorganger het initiatief
genomen om samen met mijn Duitse, Zwitserse en Italiaanse collegas de
corridor Rotterdam-Milaan in goed onderling overleg aan te pakken. In
het Memorandum of Understanding van 2003 tussen onze landen zijn
acties geformuleerd. Acties gericht op infrastructuurbeheerders, de
spoorvervoerders en ook op de gezamenlijke overheden. De vier
deelnemende landen hebben zojuist in de trein vanuit Amsterdam de
balans opgemaakt van het project tot nu toe. Helaas kon minister Nagel
niet aanwezig zijn, maar hij was goed vertegenwoordigd door zijn
directeur-generaal, meneer Von Radow. Ik ben verheugd u vandaag in
aanwezigheid van mijn strategische partners te kunnen melden dat deze
samenwerking zeer succesvol is gebleken. Ik noem u drie resultaten: ·
We hebben een efficiënte oplossing gevonden voor de afhandeling van de
douane formaliteiten voor communautaire goederen tussen Nederland,
Duitsland, Italië en niet-EU land Zwitserland. Alle
goederenvervoerders, groot en klein, besparen hiermee tijd en geld.
Met dank uiteraard aan de voor douane verantwoordelijke
collega-bewindslieden voor hun medewerking. · De
infrastructuurbeheerders werken nu intensief samen aan het verbeteren
van het infrastructuurbeheer over de gehéle corridor. We hebben nu
bijvoorbeeld een one-stop-shop : een loket voor alle
infrastructuurmanagers. · Spoorinspecties kijken met voorrang naar het
versnellen van de procedures om grensoverschrijdende machinisten toe
te laten. En om locomotieven grensoverschrijdend te kunnen inzetten.
Het EU rijbewijs voor machinisten staat ook prominent op de agenda van
mijn EU-voorzitterschap. Al deze maatregelen zijn hard nodig om de
kwaliteit van de corridor verder te verbeteren. [Vandaag hebben de
Transport Ministers van Nederland, Duitsland, Zwitserland en Italië
ook nog besloten om een studie uit te laten voeren naar de gefaseerde
invoering van het nieuwe Europese beveiligingssysteem ETCS over de
gehele corridor Rotterdam-Milaan. Een dergelijke benadering kan op
termijn een grote stap voorwaarts betekenen voor alle spelers in de
spoormarkt. Het gaat er nu om gezamenlijk, ook met de Europese
Commissie, eerst na te gaan welke scenarios er zijn voor de invoering
van ETCS op de corridor en wat de kosten- en baten hiervan zijn.]
Excellenties, dames en heren, Tot slot. De corridor-aanpak werkt! Deze
aanpak verdient dus een vervolg op grotere schaal. Niet alleen tussen
Rotterdam en Milaan maar ook elders in Europa. Het huwelijk tussen
infrastructuurbeheerders van de hele corridor en van spoorvervoerders
is nog broos en zal nog veel investeringen en aandacht vragen. En het
is mijn droom dat nog meer van dergelijke huwelijken worden gesloten
in Europa. Ik dank u voor uw aandacht.
Ministerie van Verkeer en Waterstaat