064 - Cum laude promotie loont wel voor vrouwen, maar onvoldoende voor
inhaalslag
Datum: 7 juni 2004
De trage doorstroom van academisch geschoolde vrouwen naar de hogere
posities kan niet worden verklaard door gebrek aan ambitie of
kwaliteit. Uit onderzoek verricht aan de Rijksuniversiteit Groningen
blijkt dat ook de vrouwen die buitengewoon goed zijn, zoals de cum
laude gepromoveerden, gemiddeld genomen een lagere positie bereiken
dan de minder gekwalificeerde mannen. "Het voordeel dat mannen
onbedoeld ten deel valt, leidt tot verspilling van talenten" zegt
onderzoekster dr. Margo Brouns.
Het onderzoek heeft betrekking op de loopbanen van mannen en vrouwen
die cum laude gepromoveerd zijn. Brouns: `Als er één groep is die het
credo "gelijke kansen bij gelijke bekwaamheid" moet kunnen waarmaken,
is het wel deze groep.' Voor de studie zijn alle gepromoveerden van de
Rijksuniversiteit Groningen die in de periode 1985 tot 2000 hun
promotie met een cum laude bekroond zagen benaderd (221 mannen en 38
vrouwen), evenals een vergelijkbare groep niet-cum laude
gepromoveerden.
Lagere functies
`De uitkomsten zijn opmerkelijk', zegt Brouns. `Hoewel enkele cum
laude gepromoveerde vrouwen een topfunctie behalen, zijn ze
oververtegenwoordigd in lagere academische functies, terwijl de mannen
vaker een hoogleraarsfunctie vervullen. Gemiddeld genomen hebben de
cum laude vrouwen dan ook een lager functieniveau dan hun mannelijke
collega's.'
Dat geldt overigens niet voor alle disciplines. De cum laude-vrouwen
in de geesteswetenschappen en de gammawetenschappen hebben vrijwel een
gelijk niveau als de mannen. Stagnaties doen zich vooral voor in de
bètawetenschappen en de medische wetenschappen. Ook zijn de
verschillen minder groot in de jongste groep gepromoveerden.
Geen inhaalslag
Ook de uitkomst dat het gemiddelde functieniveau van de niet-cum laude
gepromoveerde mannen iets hoger is dat dan van de cum laude
gepromoveerde vrouwen, vindt Brouns opmerkelijk. `Waar mannen ook
zonder cum laude kwalificatie in grote getale tot de hoogste posities
en salarisschalen doordringen, lijken vrouwen zich hiervoor eerst te
moeten kwalificeren met een cum laude-titel. Dit wordt nog eens
onderstreept door het gegeven dat de vrouwen die "gewoon" zijn
gepromoveerd, veelal lagere functies vervullen. `Het cum laude loont
dus wel voor vrouwen, maar onvoldoende om te spreken van een
inhaalslag.'
Ambitieus en bereid tot lang werken
Brouns: `Kijkend naar verklaringen voor deze verschillen tussen mannen
en vrouwen kunnen we constateren dat een aantal klassieke
veronderstellingen niet wordt bevestigd.' De vrouwen uit het onderzoek
bleken doorgaans zeer ambitieus (de helft geeft aan hoogleraar te
willen worden). ook waren bereid om veel uren te werken (65 procent
werkt feitelijk meer dan 40 uur). Dit heeft wel een keerzijde: minder
vrouwen dan mannen hebben kinderen en de meest succesvolle vrouwen
hebben geen partner. Maar wanneer ze wel kinderen hebben blijkt dat
nauwelijks effect te hebben op hun functieniveau - er zijn geen
verschillen tussen moeders en niet-moeders. Brouns: `Kennelijk weten
deze vrouwen de veronderstelde `carrièreschade' van kinderen te
beperken.'
Noot voor de pers
* Meer informatie: dr. M.L.M. Brouns, tel. (050) 363 6244 of e-mail
M.L.M.Brouns@ppsw.rug.nl
* Het onderzoeksrapport `Een kwestie van kwaliteit' wordt donderdag
10 juni 2004 tijdens een lunchdebat aangeboden aan de rector
magnificus van de Rijksuniversiteit Groningen.
Rijksuniversiteit Groningen