Den Haag, 29 april 2004
Bijdrage van Saskia Noorman-den Uyl(PvdA) aan het VAO WWB-korting
1
Het bijstandsgeld van de nieuwe WWB gaat als budget naar de gemeente. Dat budget wordt geraamd door het CBP op basis van aantal uitkeringsgerechtigden. Pas in september van een lopend begrotingsjaar wordt het budget vast gesteld op basis van een geactualiseerde raming van het CPB. Dat budget wordt daar na niet meer bijgesteld ook al blijkt achteraf dat het te veel of te weinig is geweest. Dat er een budget is geijkt op betrouwbare ramingen kan goed werken. En als het aantal uitkeringgerechtigden fors naar beneden of naar bovenloopt moet dat bijgesteld worden. Prima. Maar er blijken helemaal enkele betrouwbare ramingen te zijn. De PvdA heeft tegen de WWB gestemd onder meer omdat we het financiering- en verdeelmodel ondeugdelijk vonden. Dat gelijk van de PvdA is dan nu ook bewezen. Want
2
De staatssecretaris laat weten dat de gemeenten volgens de huidige inzichten 400mln aan bijstandsgeld terug moeten betalen over dit lopende begrotingsjaar. Nu blijkt dat het CPB al jaren niet goed raamt. Ondank de verzekering van de staatssecretaris (zie brief van 3 augustus 2003) dat het allemaal wel deugdelijk is. Nu blijkt dat zowel het CPB als de staatssecretaris handmatig de raminguitkomsten al jarenlang bijstellen. Van transparantie en objectiviteit is dan geen sprake. Ik vind het beschamend.
3
Hoe kan het dat door het CPB en de staatssecretaris de plank zo is misgeslagen? Was het voor de WWB niet zo erg omdat het geld bij het rijk bleef? En dus een verstopt cadeautje was voor de minister van Financiën? Maar dat mag dan toch niet meer voorkomen nu de rekening bij de gemeenten gelegd wordt? Bij de wetsbehandeling en de begroting heeft de staatssecretaris ons verzekerd dat de raming betrouwbaar was. Nee dus. Die had dus nooit de grondslag van deze wet mogen zijn.
De staatssecretarie (ministerie SZW) heeft in het najaar van 2003 het budget handmatig boven de CPBraming met 8000 uitkeringen bijgesteld. Dat is 112 mln hoger. Dat geld wordt nu terug gevorderd van de gemeenten. De PvdA zegt dat is tijdens het spel de regels veranderen. Wij accepten een korting van dat bedrag van 112 mln niet, En zullen daarover de Kamer een uitspraak vragen. Motie
4
De CPB heeft sinds kort een nieuwe methode ontwikkeld en zegt dat die wel betrouwbaar is. Wij zijn daar niet van overtuigd. Vooral omdat voor het nieuwe systeem wel de vergelijking met het MEV en CPB is gegeven maar niet met de realisatie. Hoeveel mensen zaten er in die jaren nu echt in de uitkering. Vragen
- Hoe zit het met de jeugdwerkloosheid die nu 13.3% is? Aan het eind van het jaar is dat bijna 100 duizend jongeren. Hoeveel gaan daarvan in de bijstand? Daarover zal een precieze raming gemaakt moeten worden en die component vormt geen onderdeel van de budgetvaststelling. Wij vragen daarover een nader onderzoek.
- Wij willen een overzicht van 4 componenten de MEV raming, de CPB raming, de begrotingscijfers en de realisatie van 1970 tot 2004.
- Wij willen een diepgaande analyse naar de componenten die onderdeel vormen van het bijstandsberoep. Zie ook brief 3 aug.2003
- Wij willen een maandelijkse ontwikkeling zien vanaf 1 januari 2004 van de bijstandsontwikkeling voordat de septemberraming wordt vastgesteld
- Wij hebben weinig vertrouwen in de accuraatheid van de budgetvaststelling en vinden dat gemeente niet zo op pad gestuurd mogen worden. Wij willen en second opinion op de CPB ramingsystematiek omdat we het geheel niet meer vertrouwen (motie)
5
De gemeentelijke begroting en de mogelijkheid voor gemeenten om inkomen te genereren tijden een lopend begrotingsjaar zijn nauwelijks aanwezig. WWB-reserves zijn nog niet gevormd. De gemeenten kunnen zo n grote korting tijdens een lopend begrotingsjaar niet opvangen. Wel als ze ook werkelijk minder uitkeringsgerechtigden hebben. Maar dat is vaak niet waar. De werkloosheid spreidt zich niet regelmatig over het land en het verdeelmodel van het geld tussen gemeenten is ondeugdelijk. De regionale en lokale arbeidsmarkt situatie is er onvoldoende in verwerkt. Deze korting komt veelal bij de verkeerde gemeenten terecht.
Vragen
- Hoeveel gemeenten komen met deze korting boven de 10% grens?
- Waarom niet een soort behoedzaamheidreserve zoals het gemeentefonds dat heeft?
- Zolang het verdeelmodel niet deugdelijk is vindt de PvdA dat zo n forse korting tijdens dit eerste jaar moet worden afgetopt en verder zolang de raming en het verdeelmodel niet kloppen. (motie)
---
Tweede Kamer der Staten-Generaal
Partij van de Arbeid