persberichten - AIVD-jaarverslag 2003
AIVD-jaarverslag 2003
28 april 2004
Islamistische strijd heeft aanhoudend karakter gekregen
Ondanks substantiële tegenslagen heeft de strijd van islamitische
terroristen tegen het Westen een aanhoudend karakter gekregen. Gelukte
aanslagen, zoals die in Madrid op 11 maart 2004, kunnen voor de
terroristische netwerken mogelijk aanleiding zijn de ambities verder
te verhogen. Dat staat in het jaarverslag over 2003 van de AIVD dat
minister Remkes van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties vandaag
aan de Tweede Kamer heeft aangeboden.
---
De AIVD constateert in het verslag dat terroristische netwerken zich
in toenemende mate richten op 'soft targets', personen of objecten
die, omdat ze gemakkelijk te benaderen of toegankelijk zijn, een
gemakkelijk doelwit vormen. De netwerken hebben hun organisatorisch
zwaartepunt verlegd naar semi-autonome lokale cellen, die in
belangrijke mate zelfvoorzienend zijn. De netwerken zijn daardoor
lastiger dan in het verleden bloot te leggen en onschadelijk te maken.
De AIVD noemt de dreiging van het islamitisch terrorisme - ook voor
Nederland - nog altijd aanzienlijk.
In Nederland richten de netwerken zich vooral op het rekruteren van
jongeren voor de jihad en op het faciliteren van de gewapende strijd
door middel van valse papieren, verblijfplaatsen en dergelijke. Het
gaat hierbij om een qua samenstelling steeds wijzigende groep. Hun
aantal beweegt zich rond de 150 personen.
Radicalisering
De aandacht van de AIVD richt zich niet alleen op de gewelddadige
vormen van de radicale islam. Binnen de radicale islam zijn ook
groeperingen die de moslims in westerse landen in ultra-orthodoxe
richting willen beïnvloeden. Zij prediken een extreme afzijdigheid van
de westerse samenleving en propageren vaak onverdraagzaamheid ten
aanzien van andere groepen. De steun in Nederland voor radicale
interpretaties van de islam is volgens de AIVD betrekkelijk klein. De
AIVD constateert dat enkele imams die het salafitische gedachtegoed
aanhangen, zich in het afgelopen jaar gematigder uitlaten dan in het
verleden, mede onder invloed van het publieke debat en het optreden
van lokale bestuurders.
Ongewenste buitenlandse bemoeienis
Er is sprake van aantasting van de Nederlandse soevereiniteit doordat
andere landen hier migrantengroepen trachten te controleren, klassieke
spionage bedrijven of proberen de besluitvorming in ons land in hun
voordeel te beïnvloeden. Dit verschijnsel lijkt toe te nemen, terwijl
de weerstand volgens de AIVD eerder is afgenomen. De dienst tracht de
weerstand tegen dit verschijnsel te vergroten door onder andere
gerichte voorlichting aan bedrijven, instellingen en samenleving.
Proliferatie van massavernietigingswapens
De AIVD stelt vast dat het tegengaan van de verspreiding van
nucleaire, biologische en chemische wapens wordt bemoeilijkt doordat
risicolanden hun verwervingsmethoden steeds beter gaan verhullen en
deze landen onderling steeds meer samenwerken. In internationaal
verband zijn verschillende initiatieven genomen om de proliferatie van
massavernietigingswapens beter te kunnen bestrijden.
De AIVD doet in dit verband ook onderzoek naar 'niet- statelijke
actoren', zoals radicale groeperingen, die in het bezit willen komen
van deze wapens om hiermee aanslagen te plegen.
Gewelddadig dierenrechtenactivisme
Volgens de AIVD is sprake van een gestage verharding van de acties van
radicale dierenrechtenactivisten. In 2003 is de bedrijfsvoering van
een groot aantal ondernemingen (zoals nertsenfarms, pluimveehouderijen
en vleesverwerkende bedrijven) door onder andere brandstichtingen en
grootschalige vernielingen bemoeilijkt of zelfs onmogelijk gemaakt.
Daarnaast groeide het aantal bedreigingen aan het adres van personen
die (mede)schuldig zouden zijn aan dierenleed. De AIVD verricht
onderzoek naar de harde kernen van het dierenrechtenactivisme om
tijdig te kunnen waarschuwen wanneer radicale acties dreigen.
Beveiligingsbevordering
De invoering van het nieuwe stelsel van bewaken en beveiligen, gericht
op de bescherming van personen en objecten, betekent voor de AIVD een
verdere verbreding van zijn taakopdracht. De AIVD richt zich nu ook op
de risico's die personen en instellingen lopen, voortvloeiend uit de
aard van de functie of het feitelijk handelen. Deze nieuwe benadering
is complementair aan de dreigingsgeoriënteerde benadering van de AIVD,
waarbij primair werd gekeken naar de bedreigingen van personen en
instellingen.
In 2003 zijn 46.076 veiligheidsonderzoeken verricht. Het merendeel van
deze onderzoeken (36.638) had betrekking op de burgerluchtvaart. Deze
onderzoeken worden onder verantwoordelijkheid van de AIVD uitgevoerd
door de Koninklijke Marechaussee.
---
---
---
---
Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties