Ministerie van Algemene Zaken

Dankwoord van minister-president Jan Peter Balkenende bij de ontvangst van het boek Van polderen en polariseren van Kees Lunshof, 22 april 2004

Beste Kees, dames en heren,

Hartelijk dank, Kees, voor dit boek dat maar liefst dertig jaar Nederlandse politiek omspant.

In Van polderen en polariseren krijgen we drie decennia politiek en elf kabinetten voorgeschoteld in een wervelend overzicht van politieke rimpelingen, incidenten, anekdotes en discussies.

Als oud-bestuurslid van de Stichting Parlementaire Geschiedenis was ik gewend om een enkel kabinet in een monografie van vele honderden pagina's beschreven te zien. Jij laat ons zien dat het ook anders kan.

Dames en heren, een befaamde uitspraak van Kees Lunshof is:

"Alle CDA'ers denken altijd dat ik VVD stem, en alle VVD'ers denken dat ik CDA stem. Dat wil ik graag zo houden."

Beste Kees, af en toe komen VVD'ers in hun uitlatingen toch duidelijker uit de hoek!

Overigens: wie probeert in dit boek meer duidelijkheid over deze kwestie te krijgen, komt bedrogen uit. Je exacte politieke voorkeur blijft verborgen. Ook al wordt wel duidelijk in welke hoek we het beslist níet moeten zoeken, maar dat zal voor niemand een verrassing zijn.

Kees, een van de dingen die mij bij jou opvallen, is dat je naast je drukke werkzaamheden als lid van de hoofdredactie, op belangrijke momenten ook present bent in Den Haag.

Je was ook een regelmatige bezoeker van de wekelijkse persconferentie na de ministerraad, hoewel ik je daar de laatste tijd wat minder vaak zie.


---

Die persconferentie is toch wel uniek. Het komt vrijwel nergens ter wereld voor dat een

minister-president elke week beschikbaar is voor de media om te rapporteren over de vergadering van de ministerraad en om alle mogelijke actuele ontwikkelingen door te nemen.

In mijn ogen een bijzonder instituut en een waardevolle traditie. Waarbij jij - als nestor van de parlementaire journalisten - natuurlijk van harte welkom blijft.

Je loopt al heel lang mee in Den Haag. In je boek geef je karakterschetsen van Den Uyl, Van Agt, Wiegel, Lubbers, Bolkestein, Kok en Fortuyn. Allemaal mensen die je persoonlijk hebt gekend of nog kent. En dat verhoogt de beschrijvende kwaliteit van je boek.

Typerend voor jou is dat je vriendschappelijk omgaat met iedereen, maar toch de afstand weet te bewaren die je als journalist nodig hebt. Voor jou staan vrijwel alle voordeuren in Den Haag open. Maar je bepaalt zelf wanneer je binnenkomt en weer vertrekt.

Dat is een goede houding. Een beetje distantie kan in de omgang tussen politici en journalisten geen kwaad. Dus in de rest van mijn dankwoord wilde ik die distantie maar in acht nemen.

Hoewel dit boek geen wetenschappelijke pretenties heeft, waagt de auteur zich er toch aan de naoorlogse politieke geschiedenis in perioden in te delen.

Na de naoorlogse jaren van soberheid en degelijkheid onder Drees volgt als reactie de politieke polarisatie van de jaren zestig en zeventig. En als reactie daar weer op volgt de zakelijke aanpak van de jaren tachtig en negentig.

These, antithese... Toch een vleugje Marx en Hegel in dit boek.

Momenteel staan we volgens Kees Lunshof aan het begin van een nieuwe periode. Een periode waarin er weer meer ruimte is voor ideologie in de politiek. En dat is volgens Kees Lunshof een goede zaak, omdat de politiek strijd moet opleveren. En behalve die strijd ook theater.


---

De politicus de heden ten dage het beste theaterstuk levert, is volgens Kees Lunshof Jozias

van Aartsen. Die lof zal hem zeker genoegen doen.

Zelf zou ik niet zo snel kiezen voor woorden als strijd en theater. Maar ik ben het wèl met Kees Lunshof eens dat er wat te kiezen moet zijn. En dat de keuzemogelijkheden duidelijk moeten worden gemaakt.

Politieke partijen en regeringscoalities moeten iets te bieden hebben dat uitstijgt boven de waan van de dag.

Een visie niet alleen op het hier en nu, maar óók op de toekomst.

Daaraan werkt het kabinet. "Dat wil om de economie weerbaarder te maken, af van de betuttelende welvaartstaat en zich richten op een waarborgstaat waar burgers en bedrijven meer verantwoordelijkheid moeten nemen."

Ik citeerde hier pagina 293 van het boek van Kees Lunshof, met dank voor de compacte samenvatting.

Wij zullen het werk dat zo treffend door Kees Lunshof is aangeduid, voortvarend voortzetten. Dan zullen de nevelen die hij nu nog zegt te ontwaren, vanzelf wegtrekken.

Kees Lunshof zegt in zijn boek dat politieke journalisten "op zijn best door een mistig raam naar binnen kijken, waarvoor bovendien nog dichte gordijnen hangen".

Een romantisch beeld..... Ik moet zeggen dat dat beeld niet helemaal strookt met mijn indruk als ik hem in Nieuwspoort of op andere plekken rond het Binnenhof bezig zie.

Lunshof gluurt niet door vitrages. Hij komt gewoon binnen. Hij kijkt, vraagt, praat, denkt. En hij schrijft.

Laten we hopen dat hij dat nog lang blijft doen! Dank u wel.

---