Unicef

Nieuws internationaal
KINDERHANDEL GANGBAAR IN HEEL AFRIKA

23 april 2004, Den Haag - Kinderhandel komt in minstens 53 van de 58 landen in Afrika voor. De landen spelen een rol als herkomst-, doorvoer- of bestemmingsland voor kinderhandel op het Afrikaanse continent. Via achttien landen, waaronder Ivoorkust, Algerije, Zuid-Afrika en Ethiopië, worden kinderen verhandeld naar Europa. Het Unicef-rapport `Trafficking in human beings, especially women and children, in Africa', het eerste onderzoek ooit over het gehele Afrikaanse continent, constateert dat betrouwbare cijfers over het aantal verhandelde kinderen nog altijd ontbreken. Het rapport stelt vast dat kinderhandel de meest gangbare vorm van mensenhandel in Afrika is: landen melden kinderhandel twee maal zo vaak als gevallen van vrouwenhandel. De presentatie van het rapport vindt vandaag plaats bij een ministeriële top van de Afrikaanse Unie in Cotonou, Benin.

Het nieuwe rapport beschrijft de oorzaken van kinderhandel en handelsstromen vanuit en naar 53 landen in Afrika. Vrouwen en kinderen worden in 79% van de Afrikaanse landen binnen de eigen landsgrenzen verhandeld. Er blijkt geen scherpe scheiding te bestaan tussen landen van herkomst en landen van bestemming: ruim de helft van de landen meldt een stroom in beide richtingen. Als de slachtoffers naar het buitenland worden verhandeld, blijven ze meestal in dezelfde regio. Vanuit 18 Afrikaanse landen worden de slachtoffers naar Europa verhandeld, en vanuit 14 landen vindt de handel plaats richting het Midden-Oosten, zo blijkt uit het Unicef-onderzoek.

In Zuidelijk en Oost-Afrika vindt de handel vooral plaats vanuit het arme oosten naar het rijkere zuiden. In West- en Centraal-Afrika zijn de handelsstromen meer complex en niet gericht op een specifieke regio. De helft van alle landen beschouwt kinderhandel inmiddels als een serieus probleem. Het onderzoek benadrukt het feit dat veel informatie en betrouwbare getallen tot nog toe ontbreken.

De oorzaken van de handel in kinderen zijn divers en verschillen van land tot land. Armoede is een belangrijke oorzaak, maar vormt slechts een deel van het verhaal, zo stelt het rapport. Discriminatie van meisjes, tienerhuwelijken en het ontbreken van geboorteregistratie - waardoor kinderen formeel niet bestaan - vergroten de kwetsbaarheid van kinderen en maken slachtoffers moeilijk traceerbaar. Ook wordt de kinderhandel gestimuleerd door de vraag naar goedkope arbeidskrachten voor in het huishouden, op het land of in de prostitutie. In tijden van oorlog lopen kinderen extra risico om te worden gerekruteerd in het (rebellen)leger.

Naast nader onderzoek naar cijfers, is er specifiek onderzoek nodig naar deelgebieden van de problematiek: kinderen die worden verhandeld ten behoeve van adoptie, en de handel in organen van kinderen die door sommigen wordt gemeld. Het aloude systeem in veel landen waarbij kinderen bij familieleden in huis worden geplaatst om onderwijs te volgen of een baan te vinden, blijkt de afgelopen decennia steeds meer te worden misbruikt om kinderen te verhandelen of uit te buiten.

Acties tegen kinderhandel
In heel Afrika voert een op de vier landen een gericht nationaal programma uit om handel in kinderen tegen te gaan. De meest uitgebreide programma's worden uitgevoerd in West- en Zuidelijk Afrika. Een schrijnend gebrek aan accurate cijfers bemoeilijkt de bestrijding van kinderhandel. Unicef tracht via dit rapport druk uit te oefenen op overheden om meer en gedetailleerde informatie te verzamelen. De aanpak van kinderhandel dient te worden aangepast aan de lokale situatie. In elk geval moeten overheden kinderen een beschermende omgeving bieden, zo vindt de VN Kinderrechtenorganisatie. Daarom moeten alle kinderen naar school en moeten ouders en lokale gemeenschappen worden voorgelicht over de gevaren van mensenhandel.

Unicef organiseert in diverse landen workshops over kinderhandel voor douanebeambten en veiligheidstroepen. Voor kinderen, jongeren en ouders bestaan voorlichtingscampagnes. In veel landen werkt Unicef samen met de regering aan het opnemen van strenge straffen voor kinderhandel in wetgeving en het uitvoeren van verder onderzoek naar patronen binnen kinderhandel.