Artsen zonder Grenzen
Onafhankelijke hulp in Irak wordt onmogelijk
donderdag 22 april 2004
De angstigste dag van mijn leven. zo omschrijft Ibrahim Younis van het
emergency team van Artsen zonder Grenzen de zondag waarop hij de nood
ging inventariseren in het belegerde Fallujah.
Younis maakte in Bagdad in 2003 de Amerikaanse bombardementen mee, is
twee weken vastgehouden door Iraakse veiligheidsdiensten. Maar nog
nooit was hij zo bang als onder opgelegde begeleiding van Amerikaanse
militairen onderweg naar Fallujah. Onderweg zag ik uitgebrande
voertuigen, bestookt met granaten. De Amerikanen beweerden dat wij
bescherming nodig hadden, maar ik had me zonder hen veel veiliger
gevoeld. aldus Ibrahim.
Een van de taken van Ibrahim Younis is inschatten van de
veiligheidsrisicos in Irak. Ibrahim benadrukt dat de coalitietroepen
de onveiligheid verergeren met hun acties. Soldaten rijden in wagens
die op hulpvervoer lijken. Opgelegde militaire begeleiding zoals ik
kreeg op weg naar Fallujah. Er zijn embedded hulpverleners, onder
permanente begeleiding van militairen. Op deze manier lijkt onze
onafhankelijkheid van de strijdenden ongeloofwaardig. Want een
westerling hoort automatisch bij de coalitietroepen. Al het
internationale personeel van AzG is tijdelijk in Amman gestationeerd.
Ongeveer honderd Iraakse personeelsleden houden, gesteund vanuit
Brussel en Amman, klinieken rond Bagdad draaiend.
Ibrahim had in Bagdad al gemerkt hoezeer de situatie in Irak binnen
enkele weken was veranderd. Amerikaanse troepen blijven op hun bases
en laten handhaving van de openbare orde over aan slecht uitgeruste
Iraakse troepen. De beheerder van de begraafplaats sprak van zestien
begrafenissen per dag, het merendeel oorlogsdoden.
AzG kreeg de kans mee te reizen met een konvooi van de door alle
partijen gerespecteerde hulporganisatie Rode Halve Maan om de medische
situatie in Fallujah beter te kunnen inschatten. Het konvooi passeerde
alle checkpoints, tot ze een Amerikaans escorte moesten accepteren.
Omdat hij al een jaar aan Iraakse leiders probeert uit te leggen dat
AzG onafhankelijk werkt, was de militaire begeleiding voor Ibrahim een
ware nachtmerrie. Eenmaal in de stad, waar het hulpkonvooi welkom was
en hij de opgelegde begeleiding van militairen kon uitleggen, voelde
Ibrahim zich veiliger. Maar vanwege scherpschutters kon er niemand
over straat. Ibrahim hoorde dat de coalitietroepen het openbare
ziekenhuis van Fallujah in bezit hebben genomen. Ibrahim legt uit:
Ziekenhuizen horen als neutraal terrein te worden gerespecteerd door
alle strijdenden. Nu kunnen zieken en gewonden geen hulp zoeken uit
angst om maar in de buurt van ziekenhuizen te komen. Dat is een
inbreuk op de neutraliteit van medische voorzieningen. Lokale medici
hebben met schamele middelen een veld-hospitaal opgezet. Gewonden
worden zonder noemenswaardige uitrusting in twee tot OK
geimproviseerde ruimtes behandeld. Er waren tien gewonden toen Ibrahim
er was. Om de capaciteit uit te breiden, wil AzG extra materiaal
brengen, maar uit veiligheidsoverwegingen nog zonder internationaal
personeel.
Uiteindelijk betaalt de bevolking van Irak een dure prijs voor deze
oorlog en voor omstandigheden waarin hulpverleners onmogelijk kunnen
werken.
Uitgebreide Engelse versie met meer citaten op www.msf.org
---