Overzicht | veb@dienst.vu.nl
---
VU-Symposium over ontstaan en behandeling van probleemgedrag bij jongeren
Emoties en gedrag: een innige relatie
Antisociaal gedrag onder jongeren, depressie en middelengebruik zijn
de afgelopen tien jaar toegenomen. De samenleving vraagt zich af hoe
het mogelijk is dat kinderen opgroeien tot gestoorde (jong-)
volwassenen, die zelfs ernstig gewelddadig gedrag niet schuwen. De
meest actuele wetenschappelijke inzichten komen donderdag 22 april aan
bod op het symposium Emoties en gedrag: een innige relatie. Na afloop
van het symposium aanvaardt prof. dr. Hedy Stegge het ambt van
bijzonder hoogleraar ontwikkelingspsychopathologie. Ze houdt haar
oratie, getiteld Emotionele competentie: een ontwikkelingspsycho
(patho) logisch perspectief.
Emoties en de emotionele ontwikkeling van een kind liggen aan de basis
van ernstig probleemgedrag op (jong-) volwassen leeftijd. Boosheid,
angst en verdriet geven richting aan menselijk gedrag, maar het is
noodzakelijk deze te reguleren. De meeste kinderen die worden
aangemeld bij de instellingen voor jeugdzorg hebben daar grote moeite
mee. Wetenschappers van de Vrije Universiteit en het Centre for
Clinical Child Studies presenteren op het symposium de nieuwste
bevindingen uit Amsterdams onderzoek op het gebied van ontwikkelings-
en psychopathologie; onderkenning, diagnostiek, preventie en
behandeling van gedragsproblemen komen aan de orde.
Hoogleraar ontwikkelingspsychologie en mede-organisator van het
symposium prof. dr. Hans Koot opent het wetenschappelijk programma met
een overzicht van de behoefte aan wetenschappelijke onderbouwing van
de jeugdzorg. Daarna volgen inleidingen over onder andere de relatie
tussen emoties en problemen tijdens de kinderleeftijd vanuit
psychologisch en neuropsychologisch perspectief. Ook emotionele
aspecten van autisme, antisociaal gedrag en de behandeling komen aan
bod. Het symposium sluit af met een bijdrage over de relatie tussen
zorg en wetenschap. Naast Koot spreken onder meer: prof. dr. Wim Slot,
directeur PI-Research en bijzonder hoogleraar pedagogische en
ontwikkelingspsychologische aspecten van kinderbeschermingsmaatregelen
aan de VU en prof. dr. Joe Sergeant, hoogleraar klinische
neuropsychologie aan de VU en hoofd van de afdeling Neuropsychologie
van PI-Research.
In haar oratie gaat Stegge in op de aard van emotionele processen.
Probleemgedrag (angst, depressie, agressie) is het gevolg van een
verstoring van het evenwicht in het emotionele systeem. Een belangrijk
aspect hierbij is inadequate emotieregulatie: dit leidt tot een
vertekend beeld van de werkelijkheid en beperkt het gedragsrepertoire.
Stegge laat met een aantal voorbeelden zien hoe belangrijk onderzoek
naar emoties is voor een beter begrip van probleemgedrag, en voor de
diagnostiek en behandeling. Zo is gebleken dat kinderen met een
positief maar kwetsbaar zelfbeeld en inadequate regulatie van schaamte
koste wat kost proberen een positief zelfbeeld te behouden. Ze
reageren op een egokrenking met agressie. Agressie is dus niet altijd
het gevolg van boosheid; schaamte kan de onderliggende emotie zijn.
Stegge bespreekt ook de behandeling van emotionele problematiek.
Aangezien emotionele problemen het gevolg kunnen zijn van onbewuste
processen, is gedragsverandering vaak moeilijk tot stand te brengen.
Dat wil echter niet zeggen dat verandering onmogelijk is. Het
emotionele systeem is tot op zekere hoogte flexibel. Stegge meent dat
het zowel in de opvoeding (thuis en op school) als in de hulpverlening
belangrijk is aandacht te besteden aan de ontwikkeling van emotionele
vaardigheden. Het accent moet daarbij liggen op inzicht in de eigen
emoties, adequate verwerking van emotionele informatie en het aanleren
van adequate regulatievaardigheden.
Het Centre for Clinical Child Studies is een initiatief van de Vrije
Universiteit, De Bascule (ontstaan uit een fusie van het Paedologisch
Instituut met De Argonaut) en PI-research, de zelfstandige
dochteronderneming van het Paedologische Instituut.
Vrije Universiteit Amsterdam