Tijdvariaties in hoog-energetische röntgenstraling
Promotie Sterrenkunde
donderdag 22 april 14.00 uur
Neutronensterren bestaan uit de meest gecomprimeerde materie in ons heelal; ze hebben een massa vergelijkbaar met die van onze zon, maar ze zijn ongeveer een biljard keer kleiner. Als een neutronenster en een gewone ster om elkaar heen draaien kan er massaoverdracht van de gewone ster naar de neutronenster plaatsvinden via een roterende schijf. Het binnenste van zo'n schijf en het oppervlak van de neutronenster zijn zo heet dat er hoog-energetische röntgenstraling uitgestraald wordt. Steve van Straaten onderzocht de tijdvariaties in de röntgenstraling voor verschillende systemen. Deze tijdvariaties vertellen ons iets over de beweging van de materie in de schijf vlakbij de neutronenster. Hij vond bij deze systemen verschillende oscillaties in de röntgenstraling. Bij een van de systemen mat hij de hoogste frequentie voor een oscillatie ooit. Hiermee kon hij restricties aan de massa en straal van de neutronenster opleggen. Ook bleek dat de beweging van de materie in de schijf voor bijna alle bestudeerde systemen hetzelfde was. Toen Van Straaten een milliseconde pulsar op dezelfde manier bestudeerde, ontdekte hij een afwijking: waar alle langzame oscillaties zich hetzelfde gedroegen, waren de frequenties van de snelste oscillaties anderhalf keer lager. Het is nog onduidelijk wat deze interessante afwijking veroorzaakt.
S. van Straaten: Timing similarities among accreting neutron stars. Promotor is prof. dr. M.B.M. van der Klis.
UvA, Singel 411, Amsterdam. Meer informatie over de items in deze agenda kunt u krijgen bij de afdeling Persvoorlichting, tel. 020 - 525 2695, e-mail:
Universiteit van Amsterdam