Ministerie van Buitenlandse Zaken

over mogelijke problemen bij het toelaten van EU verkiezingswaarnemers tot Indonesië

Beantwoording Kamervragen over mogelijke problemen bij het toelaten van EU verkiezingswaarnemers tot Indonesië

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Binnenhof 4

Den Haag

Directie Azië en Oceanië

Afdeling Zuidoost-Azië en Oceanië

Bezuidenhoutseweg 67

Postbus 20061

2500 EB Den Haag

Datum

20 april 2004

Behandeldd

H.J. Kouwen

Kenmerk

DAO/295/04

Telefoon

070 348 6394

Blad


1/4

Fax

070 348 5323

Bijlage


2

E-Mail

Jetty.kouwen@minbuza.nl

Betreft

Beantwoording vragen van het lid Koenders over mogelijke problemen bij het toelaten van

EU-verkiezingswaarnemers tot Indonesië

Graag bied ik u hierbij de antwoorden aan op de schriftelijke vragen gesteld door het lid Koenders over mogelijke problemen bij het toelaten van EU-verkiezings-waarnemers tot Indonesië. Deze vragen werden ingezonden op 5 april 2004 met kenmerk 2030412030.

De Minister van Buitenlandse Zaken,

Dr. B.R. Bot

Antwoord van de heer Bot, Minister van Buitenlandse Zaken, op vragen van het lid Koenders over mogelijke problemen bij het toelaten van EU-verkiezingswaarnemers tot Indonesië

Vraag 1

Bent u op de hoogte van de problemen bij het toelaten van de EU-verkiezingswaarnemers tot Indonesië, waaronder het verkrijgen van visa? )

Antwoord

Rond de visumverlening aan de EU-verkiezingswaar-nemers hebben zich inderdaad enige problemen voorgedaan. Deze hielden verband met het grote aantal visumaanvragen van waarnemers waarmee de Indonesische ambassades in de EU op hetzelfde moment werden geconfronteerd. Uit hoofde van zijn lokale EU-voorzitterschap heeft Nederland samen met de leiding van de EU Election Observation Mission (EU EOM) in Jakarta intensief overleg gevoerd ter bespoediging van de visumverlening. Na deze inspanningen zijn de EU-waarnemers alsnog snel van visa voorzien.

Vraag 2

Hoe beoordeelt u de mogelijke beperkingen die de EU-verkiezingswaarnemers worden opgelegd, waaronder beperkingen op de gebieden die verkiezingswaarnemers mogen bezoeken en de begeleiding door `veiligheidsescortes'?

Vraag 3

Kunt u aangeven welke stappen u, al dan niet in EU-verband, ondernomen heeft om er bij de Indonesische regering op aan te dringen de verkiezingswaarnemers de benodigde ruimte te geven om hun taak uit te voeren? Welke resultaten heeft dit opgeleverd?

Antwoord

Reeds in het overleg met de Europese Commissie over het Memorandum of Understanding voor de EU-verkiezingswaarneming hadden de Indonesische autoriteiten aangegeven dat de toegang tot Atjeh afhankelijk zou zijn van lokale voorschriften. Zoals bekend geldt in Atjeh de militaire noodtoestand. Dit betekent onder andere dat de militaire autoriteiten bevoegd zijn om de toegang tot de provincie te regelen. Als gevolg hiervan is in de praktijk de toegang tot Atjeh voor internationale, humanitaire hulpverleners, media en diplomaten zeer beperkt geweest. Het afgelopen jaar heeft de EU hierover bij diverse gelegenheden haar zorg uitgesproken.

In de aanloop naar de algemene verkiezingen hebben de Europese Commissie en lokaal EU-voorzitter Nederland in Jakarta alles in het werk gesteld om de autoriteiten te overtuigen van het belang van toelating en bewegingsvrijheid voor waarnemers in Atjeh. Via het VN-Ontwikkelingsprogramma UNDP, dat de diverse waarnemingsorganisaties coördineert, heeft Nederland bovendien de dialoog met de autoriteiten hierover in bredere zin ondersteund. De kwestie betrof immers niet alleen de EU EOM, maar alle internationale verkiezingswaarnemers en een deel van de nationale waarnemers. Uiteindelijk hebben deze inspanningen geresulteerd in de toelating van waarnemers tot Atjeh, maar helaas onder strikte voorwaarden. De EU-waarnemers zijn pas op 2 april in Atjeh gearriveerd. In deze provincie is dan ook geen sprake geweest van lange termijn waarneming. Buitenlanders mochten slechts waarnemen in de belangrijkste districtssteden en directe omgeving en zijn gezien de veiligheidssituatie veelal door politie begeleid.

Vanzelfsprekend heeft de EU EOM in haar Preliminary Statement melding gemaakt van de gebrekkige bewegingsvrijheid en toegangsregeling voor de internationale waarneming in de provincie. Goede beeldvorming over het verloop van het verkiezingsproces in dit deel van Indonesië is hierdoor niet mogelijk gebleken. In haar eindoordeel zal de EU waarnemingsmissie dit gegeven ongetwijfeld meenemen. Ter informatie treft u bijgaand het op 8 april 2004 gepresenteerde Preliminary Statement van de EU EOM.

Vraag 4

Bent u, eventueel in samenwerking met andere EU-lidstaten, bereid er bij de Indonesische regering op aan te dringen ook verkiezingswaarnemers toe te laten in Atjeh, Papua en op de Molukken, zonder hen beperkingen op te leggen die hun taak kunnen belemmeren?

Antwoord

De algemene parlementaire verkiezingen in Indonesië hebben inmiddels plaatsgevonden. In Papua en de Molukken hebben de waarnemers van de EU hun werk kunnen doen, al zijn zij daar iets later begonnen. Zoals aangegeven in mijn antwoord op de vragen 2 en 3 heeft de EU EOM in Atjeh slechts zeer beperkt activiteiten kunnen ontplooien, de inspanningen van Europese Commissie en Nederland voor een onbelemmerde toegang ten spijt. Vanzelfsprekend zullen de inspanningen voor een grotere bewegings-vrijheid van waarnemers in plaats en tijd worden voortgezet met het oog op de presidentsverkiezingen op 5 juli a.s. Ook bij deze verkiezingen zullen EU-waarnemers aanwezig zijn.

Excerpt from "Review - Regions: Aceh Violations Alleged", Laksamana.net, 14 maart jl.