Gemeente Grave

Eikenprocessierups in aantocht?

In het voorjaar is het weer de tijd van de eikenprocessierups. Of er rupsen komen en hoeveel, is afhankelijk van het weer. Als het wat droger en warmer wordt, dan zijn de omstandigheden voor de rups gunstig. De vooruitzichten van overlast voor het komende seizoen zijn niet gunstig aangezien in de periode van eiafzetting augustus 2003 - de weersomstandigheden optimaal waren.

De brandharen van de rupsen kunnen bij mens en dier vervelende huidirritaties en ontstekingen van luchtwegen en ogen veroorzaken. De reacties verschillen van persoon tot persoon zeer sterk. Ook brandharen van voorgaande jaren, die achterblijven in de spinselnesten op de eikenbomen, blijven nog jaren hinder opleveren.

De eikenprocessierups is de rups van een onopvallende grijze nachtvlinder(mot). Deze mot vliegt in augustus en legt dan 30 tot 200 eitjes in de toppen van eikenbomen. Voordat de bomen uitlopen komt de rups al uit de eitjes zodra het warm weer wordt; naar verwachting gebeurt dat de komende weken. Voordat de rups volgroeid is (eind juni/juli) vervelt het dier 5 keer. De kleur van de rups verandert in grijsgrauw met lichte zijkanten. Vanaf de derde vervelling dragen de rupsen de eerste brandharen die de overlast voor mensen veroorzaken. De brandharen zijn microscopisch kleine haartjes; een volgroeide rups kan er wel 700.000 hebben.

De nesten van de eikenprocessierups zitten alleen in inlandse eiken. Ze worden vanaf de derde vervelling steeds duidelijker zichtbaar. U kunt deze herkennen aan het grijze spinsel dat om het nest gebouwd word en resten van de vervelling hierin. Gewoonlijk is een nest zo groot als een voetbal. De grotere nesten tot wel 100 cm zitten veelal aan de onderzijde van takken, de kleinere nesten bevinden zich meestal op de stammen. Na de derde vervelling, grofweg vanaf eind mei, begint de trek van de rupsen; ze trekken dan in processie door de boom, doen zich tegoed aan de bladeren en gaan daarna weer terug naar het nest. De rupsen blijven in dezelfde boom.

De eikenprocessierups moeten we niet verwarren met de spinselmot. Deze mot maakt witte spinsels die vaak struiken en bomen volledige bedekken. De spinselmot is echter geen familie van de processierups; deze mot hoeft dan ook niet bestreden te worden aangezien het diertje geen enkel gevaar voor de volksgezondheid oplevert.

Gezien de overlast voor mens en dier is het belangrijk dat de eikenprocessierups in een zo vroeg mogelijk stadium bestreden wordt. Bestrijding is het meest effectief zodra een nest wordt ontdekt en voordat de trek door de boom begint.
Om de overlast tot een minimum ter beperken word de bestrijding op verschillende manieren aangepakt:
Spuiten
Straten waar in het verleden een grote hoeveelheid rupsen voorkwam zullen worden bespoten met een bacteriologisch preparaat. Dit preparaat is biologisch afbreekbaar en wordt door het eikenblad opgenomen. Als de rups het behandelde blad eet vermindert de eetlust en sterft de rups. Voordeel van het bacteriologische preparaat is dat het geen hinder oplevert voor mens en dier en alleen de rupsen bestreden worden. De bestrijding met dit middel is het meest effectief als de rups veel eikenbladeren eet. Daarom begint de bespuiting, afhankelijk van de weersomstandigheden, direkt nadat de eiken in het blad zijn gekomen.
Wegzuigen.
In de straten waar weinig rupsen voorkomen worden de nesten weggezogen met zuigapparatuur.
Incidenteel wordt een nest weggebrand met een kleine gasbrander. Op deze manier kunt u ook op uw eigen terrein een nest verwijderen.

Zodra de rupsen de komende weken uit de eitjes komen, zodra het warmer weer wordt, gaat de bestrijding van start. In de 2e helft van juni wordt zonodig opnieuw gespoten en gezogen. Als er in juli nog eikenprocessierupsen worden gezien, dan worden ze opnieuw bestreden. De bestrijding vindt alleen plaats in die gebieden waar mensen in aanraking kunnen komen met de rupsen. Dus wel op bomen langs wandel- en fietspaden maar niet midden in bossen. De rupsen dienen immers als voedsel voor de vogels.


· Het is belangrijk dat u elk direct of indirect (via de wind) contact met de rupsen en de resten ervan, zoals vervellinghuidjes en spinseldraden, vermijdt.

· Wijs kinderen op de gevaren en ga zelf niet over tot bestrijding!
· Als u contact heeft gehad met de brandharen, moet u niet gaan krabben of wrijven, maar de huid of ogen goed wassen of spoelen met water.

· Veelal kan een crème met kamfer of menthol verlichting bieden.
· Algemeen verdwijnen de klachten binnen twee weken.
· Bij ernstige klachten is het raadzaam contact op te nemen met uw huisarts.

Help de gemeente bij de bestrijding van de rups. Als u de eikenprocessierups ontdekt, meldt u het dan bij de heer W. Brands, bureau Beheer en Milieu, telefoon 0486- 477 284 of per email w.brands@grave.nl.