Persbericht van de Universiteit Utrecht / Verwey-Jonker Instituut
20 april 2004
Continuïteit en verandering in de Marokkaanse opvoeding
Marokkaanse ouders stemmen opvoeding af op Nederlandse situatie
Marokkaanse ouders stemmen na migratie naar Nederland hun opvoeding op veel punten af op de Nederlandse situatie. Dit blijkt uit een overzichtsstudie naar opvoeding en informeel leren in Marokkaanse gezinnen in Marokko en Nederland. Het onderzoeksproject is uitgevoerd door Trees Pels (Verwey-Jonker Instituut) en Mariëtte de Haan (Universiteit Utrecht) voor de Programmaraad voor het Onderwijsonderzoek van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO).
Over Marokkaanse ouders heerst doorgaans het beeld dat zij als opvoeders na de migratie stil zijn blijven staan. Dit beeld verdient nuancering, zo wijst de literatuurstudie uit: bepaalde waarden en gebruiken uit het thuisland krijgen een nieuw leven in de migratiecontext, op andere punten gaat de ontwikkeling snel. Zo blijft een zekere scheiding en hiërarchie tussen de seksen en generaties nog als ideaal gelden. Maar de autonomie van vrouwen en jongeren neemt toe.
Tweerichtingsverkeer
Een andere verandering vindt plaats in hoe kinderen leren. In Marokko leren kinderen vooral door observatie en imitatie. De kring van leeftijdgenoten speelt een belangrijke rol in de socialisatie. In Nederland leren kinderen meer door directe instructie. Ouders trekken de opvoeding meer naar zich toe en voelen meer noodzaak tot een directe bemoeienis met kinderen. Een reden daarvoor is dat ouders veel nieuwe vragen op zich afkrijgen, door de migratie en het opvoeden in Nederland. Een andere oorzaak is dat het informele netwerk minder steun en controle biedt dan in Marokko. Bovendien ontstaat er in de verhouding met kinderen meer tweerichtingsverkeer, ook al blijft de opvoeding van Marokkaanse ouders in Nederland autoritaire kenmerken behouden.
De geschetste veranderingen zijn het sterkst bij de jongere en hoger geschoolde generaties.De veranderingen zijn deels het resultaat van aanpassing aan de Nederlandse samenleving. Ook specifieke migratiefactoren spelen een rol, zoals de afbrokkeling van traditionele netwerken. Tenslotte gaan, door transnationale (internet)contacten, ook de moderniseringsprocessen in Marokko zelf niet ongemerkt aan oud en jong voorbij.
Meer informatie
Continuity and change in Moroccan socialization. A review of the literature on socialization in Morocco and among Moroccan families in the Netherlands
Auteurs: T. Pels & M. de Haan (2003).
Uitgave: University of Utrecht/Verwey-Jonker Institute. Utrecht, 2003.
ISBN 90-393-3659-8, 105 pagina's. Prijs incl. portokosten ¤12,50.
In opdracht van de Programmaraad voor het Onderwijsonderzoek van NWO.
Het rapport is voor publiek te bestellen via de homepage van het Verwey-Jonker Instituut: www.verwey-jonker.nl of via (030) 230 0799.
Vertegenwoordigers van de media kunnen hier ook terecht. Vermeld bij 'opmerkingen' dat het gaat om een recensie-exemplaar.
Voor vragen over het onderzoek kunt u contact opnemen met:
Ida C.M. Linse, communicatieadviseur van het Verwey-Jonker Instituut, (030) 230 0799, Ilinse@verwey-jonker.nl, of
Roy Meijer, persvoorlichter Universiteit Utrecht, (030) 253 3705, r.meijer@csc.uu.nl
Universiteit van Utrecht