15 apr 2004 -
Inbreng Geert Wilders bij het Irak-debat van 15 april 2004
Tweede-Kamerfractie
We spreken vandaag over de droevige escalatie van geweld in de afgelopen weken in Irak. Ook ontvoeringen zijn aan de orde van de dag. Vol walging hebben wij vandaag kennisgenomen van de barbaarse moord op een door Iraakse militanten ontvoerde Italiaanse staatsburger. Medewerkers van diverse organisaties en landen verlaten Irak om veiligheidsoverwegingen. VN-gezant Brahimi kan slechts met moeite zijn belangrijke werk doen.
Het gaat op dit moment dus uitermate slecht in en met Irak. De VVD-fractie voelt zich zeer aangesproken door de houding die Minister Bot als reactie hierop inneemt en dat is dat juist nu vastberadenheid van ons wordt gevergd. Vandaag voeren wij overigens geen verlengingsdebat; dat debat komt pas over enkele weken mocht het kabinet besluiten tot verlenging van de Nederlandse deelname aan ISAF. M.i. gaat het er vandaag in dit parlement vooral om of onze militairen gelet op de huidige crisis in Irak hun werkzaamheden nog naar behoren kunnen uitvoeren. Het kabinet beantwoordt deze vraag in haar recente brief bevestigend. De vraag is natuurlijk wel welke analyse hieraan ten grondslag ligt. Het moet mij nl. wel van het hart dat de internationale gemeenschap aanwezig in Irak en dus ook de Nederlandse regering het gevaar van o.m. Al Sadr in Irak en de implicaties voor de veiligheidssituatie in het verleden niet altijd even serieus heeft genomen. In de verlengingsbrief van 28 november j.l. het woord Al Sadr in het geheel niet voor. In antwoord op vragen over die brief spreekt het kabinet zelfs over een "pragmatische opstelling" van Al Sadr en het feit dat hij niet opriep tot gewelddadig verzet; het handelen van die man werd afgedaan als een publiciteitsstunt. In de brief van deze week staat weer wel dat Al Sadr ook in Al Muthanna poogt zijn machtsbasis te versterken maar daar tot dusverre gelukkig niet succesvol in is. Wat is er overigens waar, zo vraag ik de bewindslieden, van de berichten dat Al Sadr zijn vertegenwoordiger in Al Muthanna zou hebben ontslagen omdat hij er nog geen rellen zou hebben georganiseerd? De VVD-fractie wil niets liever dan dat de relatieve rust in Al Muthanna in vergelijking tot de rest van Irak ongewijzigd blijft. Maar die verwachting moet wel gestoeld zijn op een juiste analyse. Overigens wordt de shi'ieitische geestelijk leider Ali al-Sistani door velen als gematigd en door het kabinet zelfs prominent genoemd maar ook de agenda van deze man is niet onbetwist. Weet de regering bijvoorbeeld dat deze Al Sistani kort geleden in een interview met het officiële Iraanse persbureau IRNA heeft gezegd dat hij er geen moeite mee had te worden beschouwd als een verlengstuk van de revolutie van Khomeiny? Wat vind de regering daarvan? Zeer zorgelijk zou ik zeggen. De Amerikanen hebben aangegeven bereid te zijn meer troepen naar Irak te sturen. Dat is mooi en als het de komende tijd voor de veiligheid van de Nederlandse militairen in Al Muthanna nodig zou zijn sluit Nederland niet uit hetzelfde te doen zo hoorde de Minister van Defensie onlangs zeggen en hij heeft daar groot gelijk in. Maar naast het militaire- en veiligheidsaspect speelt het politieke proces natuurlijk een belangrijke rol. De soevereiniteitsoverdracht zal op 30 juni plaatsvinden, alleen is nog totaal onduidelijk aan wie. Iedereen wacht de resultaten van de inspanningen van VN-gezant Brahimi met spanning af. Ook is nog onduidelijk wat de precieze rol van de VN zal zijn na 30 juni, of er een nieuwe VN-resolutie komt en wat de precieze inhoud is. Wat vindt het kabinet eigenlijk dat de grotere rol van de VN moet inhouden? Hoewel juridisch niet noodzakelijk wordt een nieuwe VN-resolutie beleidsmatig door iedereen inclusief de VS inmiddels gewenst geacht ook omdat dit de sleutel lijkt te zijn naar een verdere internationalisering. Nederland heeft het geluk met Minister van Buitenlandse Zaken Bot de ideale man op de ideale plek te hebben. De heer Bot laat zich immers graag kennen als een bruggenbouwer tussen Europa en de VS, zo ook na het bezoek dat hij onlangs bracht aan President Bush met de heer Balkenende in zijn kielzog. Ook laat de heer Bot niet na zelf te wijzen op het feit dat hij gedegen ervaring heeft als onderhandelaar in de EU. Mijn uitnodiging aan hem is dan ook dat hij - als toekomstig EU-voorzitter vanaf 1 juli a.s., de dag na de soevereiniteitsoverdracht in Irak - de vijf Europese landen die nu permanent of tijdelijk lid zijn van Veiligheidsraad benaderd en hen ertoe brengt om samen met de VS tot een nieuwe en gedegen VR-resolutie te komen waar zowel de VS als deze Europese landen mee kunnen instemmen. Een resolutie die ook landen als Frankrijk en Duitsland ertoe kan brengen om militairen te sturen naar Irak. Tenslotte zou ik namens de VVD-fractie de Nederlandse militairen die actief zijn in Al Muthanna enorm willen complimenteren met hun goede werk in de toch moeilijkere omstandigheden en het feit dat ze veel goodwill hebben weten te kweken met hun wijze van optreden. Een manier van optreden die er ongetwijfeld mede debet aan is dat de veiligheids-situatie in Al Muthanna nog steeds gunstig afsteekt tegen andere delen van Irak. Wel zou ik graag wat meer specifieke informatie krijgen over de wijziging die kennelijk is opgetreden in de wijze van bewapening van de Nederlandse militairen, die overigens voor een groot deel een pantser-infanterie-achtergrond hebben. En tenslotte, hoe wordt thans infiltratie van radicale elementen uit andere delen van Irak of vanuit Saoedi-Arabië tegengegaan?
VVD