Persbericht Universiteit Utrecht
Faculteit Godgeleerdheid
13 april 2004
Klassiek verzuild onderwijsbestel dekt lading niet meer
Hét christelijk onderwijs bestaat niet. In de maatschappelijke discussie over het bijzonder-christelijk onderwijs gaat het bij aanduidingen als 'christelijk', 'protestants-christelijk', 'katholiek' om grote clusters van scholen die staan voor een bepaalde kleur van levensbeschouwelijk onderwijs. Volgens hoogleraar Cok Bakker is deze beeldvorming echter onjuist. Want achter deze formele identiteitsaanduidingen gaat een zeer grote variëteit aan opvattingen schuil. Christelijk onderwijs in Nederland is volgens Bakker veelkleurig en wordt vooral vormgegeven door levensbeschouwelijke interpretaties en opvattingen van individuele leerkrachten. Hiermee wordt het klassieke model van een verzuild onderwijsbestel ondermijnd. Bakker pleit in zijn oratie op donderdag 15 april dan ook voor een schoolgebonden identiteitsberaad.
Onderzoek maakt volgens Bakker duidelijk dat de identiteit van de school sterk contextueel is bepaald en nietszeggend is geworden als aanduiding van clusters van 'katholieke' of 'protestants-christelijke' scholen. Tegelijkertijd blijkt uit onderzoek dat individuele leerkrachten een brede waaier van levensbeschouwelijke interpretaties mobiliseren om de school waaraan zij verbonden zijn inhoud en kleur te geven.
Grote Verhalen
Onderwijs is volgens Bakker nooit neutraal. De verbinding tussen school en levensbeschouwing krijgt volop de aandacht, maar gaat gepaard met de eis een eigen invulling te mogen geven. Zoals in een postmoderne maatschappij de 'Grote verhalen' hebben afgedaan, hebben in Nederland ook de grote verhalen van het (rooms)-katholiek of protestants-christelijk onderwijs hun langste tijd gehad. Bakker voert een pleidooi dit denken en doen van de leerkrachten het primaat te geven in de reflectie op de identiteit van de school; boven de formele identiteit van de school, die vanwege de Nederlandse onderwijsverzuiling zo dominant in de actuele maatschappelijke discussie speelt. Een schoolgebonden identiteitsberaad is hiermee geboden.
Identiteitsprojecten
Cok Bakker (1963) is theoloog en onderwijskundige, en is werkzaam als seniordocent/ onderzoeker op het vakgebied van de godsdienstpedagogiek en -didactiek bij de disciplinegroep Sociaal-wetenschappelijke Vakken van de faculteit Godgeleerdheid. Per 1 september 2003 is hij benoemd als bijzonder hoogleraar aan deze faculteit met als leeropdracht 'Levensbeschouwelijke opvoeding en vorming in een multireligieuze context'. Daarnaast is Bakker voor één dag in de week in de hoedanigheid van adviseur, begeleider of docent betrokken bij identiteitsprojecten op diverse scholen en onderwijsinstellingen, bij besturen en onderwijsverzorgingsinstellingen, veelal in relatie tot vraagstukken op het gebied van levensbeschouwelijke diversiteit.
Donderdag 15 april 2004 om 16.15 uur
Academiegebouw, Domplein 29, Utrecht
Oratie:' Demasqué van het christelijk onderwijs? Over de onzin en zin van een adjectief.'
Prof.dr. Cok Bakker, faculteit Godgeleerdheid
De oratietekst is verkrijgbaar bij voorlichter Johan Vlasblom (030) 253 4073, j.vlasblom@csc.uu.nl
Universiteit van Utrecht