Novem

15-04-2004 Rol van Novem: Kennisverspreiding

Sporters sparen energie

Projectleiding: Barataria B.V.
Andere betrokken partijen: gemeente Rotterdam (dienst Gemeentewerken, afdeling Milieubeleid), Provincie Zuid-Holland, NOC*NSF, Eneco Energie, Global Action Plan Nederland, SME MilieuAdviseurs, Universiteit Leiden.

Doelstelling
5% energiebesparing door gedragsveranderingen in huishoudens van minimaal 100 leden van sportclubs, te bereiken door toepassing van een competitiespel tussen teams van verschillende clubs.

Doelgroep: in Nederland zijn 4 miljoen mensen in 1,8 miljoen huishoudens lid van een sportclub. Deze huishoudens maken deel uit van vrijwel alle sociaal-economische categorieën, ze zijn eenvoudig te lokaliseren, ze zijn competitiegevoelig en ze vormen een natuurlijke groep (community).

Looptijd: 1 januari 2002 - 1 mei 2003.

Aanpak
De methodiek bestaat uit elementen van het EcoTeam-programma, de community-benadering en een competitie-element:

- Hoofdpunten uit de EcoTeam-methodiek: oplossingsgericht; in een team stapsgewijs werken met overzichtelijke thema's; ondersteuning door team en coach; feedback van de resultaten per team.

- Hoofdpunten uit de community-benadering: betrokkenheid van de leden bij planning en uitvoering van het project; aansluiten bij de belevingswereld van de doelgroep; gerichtheid op gedragsverandering én op sociale en fysieke omgeving; gebruik van reeds aanwezige kanalen; leefstijlbenadering.

- Competitie-element: Dit is bij EcoTeams nooit eerder toegepast, maar voor de community sportclub is het een voor de hand liggende aanvulling. De deelnemers deden mee aan de "E-games", een competitie tussen teams van verschillende sportclubs, met prijzen.

Voor het project is een stuurgroep geformeerd bestaande uit vertegenwoordigers van de organisaties die betrokken waren bij de uitvoering. De geselecteerde clubs zijn telefonisch benaderd, vervolgens ontvingen zij schriftelijke informatie. Bij elke deelnemende club was steeds één vrijwilliger (vaak ook bestuurslid) contactpersoon en coördinator voor de projectactiviteiten. De contactpersonen hebben vervolgens de teamcaptains geworven. Alle meewerkende clubs ontvingen een gratis Milieu-EnergiePrestatieAdvies (MEPA) en een EcoKit met allerlei mogelijkheden om op de clublocatie energie te besparen.
Bij het project waren uiteindelijk twee korfbalclubs en een hockeyclub te Rotterdam betrokken. De controlegroep bestond uit een voetbalclub en een korfbalclub. De clubs hebben elk van 50 huishoudens de NAW-gegevens ter beschikking gesteld; deze huishoudens zijn schriftelijk door de projectorganisatie benaderd.

Voor de deelnemers is een werkboek gemaakt, met extra toevoegingen voor de teamcaptains en de besturen. Daarnaast is er een website ontwikkeld. Bij de drie deelnemende clubs werd voor de spelers een startbijeenkomst gehouden. Tijdens het verdere verloop stonden een aantal thema's centraal: verwarmen, verlichting/apparatengebruik, koken/koelen/wassen. Het project werd afgesloten met een "Finish"- bijeenkomst, waarop ook de winnaars bekend werden gemaakt.

De resultaten zijn langs twee lijnen tot stand gekomen: registratie van het verbruik door de deelnemers; onderzoek naar attitudes en gedragingen door de Universiteit Leiden. Het project is geëvalueerd in een tussentijdse enquête onder de stuurgroepleden en andere adviseurs en in een continue evaluatie via de stuurgroepvergadering en via bilateraal contact. De teamcaptains zijn in een schriftelijke enquête bevraagd over hun bevindingen.

Resultaten in het kort
De gemiddelde besparing was 7,7%.

* De deelnemers hebben gedragswinst geboekt: drie frequent uitgevoerde gedragingen werden energiezuiniger uitgevoerd; aanbrengen van meer energiezuinige voorzieningen; een verbetering in de achtergronden van de houding en gedragsintentie t.a.v. energiebesparing; binnen de club werd er meer over energiebesparing gesproken.

* De deelnemers beoordeelden het "E-games"-programma positief.
* De teamcaptains stonden positief tegenover het werkmateriaal en tegenover de sfeer en het verloop van de bijeenkomsten.

Klik hier voor een uitgebreide beschrijving van de resultaten en aanbevelingen. Zie het origineel